Een van de meest bekende postzegels met de Amerikaanse vlag verscheen tijdens de Tweede Wereldoorlog en werd uitgegeven door de Verenigde Staten. Het is een postzegel met een afbeelding van het plaatsen van de Amerikaanse vlag op de top van de 169 meter hoge vulkanische berg Suribachi op het Japanse eiland Iwo Jima. De postzegel, uitgegeven op 11 juli 1945, is ontworpen naar een foto die op vrijdag 23 februari 1945 werd genomen door Joe Rosenthal, fotograaf voor Associated Press.

Joe Rosenthal werd in Washington D.C. geboren op 9 oktober 1911 uit naar Amerika geëmigreerde Russische Joden. Hij ging in 1932 als journalist en fotograaf werken voor de ‘San Francisco News’. In 1943 ging hij in dienst van ‘Associated Press’. In 1944 volgde hij de acties van het Amerikaanse leger, de marine en het Corps Mariniers in de Stille Oceaan. Vier dagen nadat de mariniers op Iwo Jima waren geland hoorde hij dat de aanwezige soldaten een vlag zouden gaan planten op de berg Suribachi en besloot bij die gelegenheid aanwezig te zijn. Hij had zijn grote ‘Speed Graphic’ camera van het merk Graflex bij zich en ging met twee andere fotografen de berg op toen het drietal legerfotograaf Louis Lowery tegenkwam. Hij zei dat hij al foto’s had genomen van de plaatsing van de vlag. Toch gingen ze verder naar boven en zagen dat soldaten de eerst geplaatste vlag neerhaalden en een grotere vlag oprichtten. Hij stapelde een paar stenen en een zandzak op elkaar om een steviger ondergrond te hebben en maakte de foto die wereldberoemd werd. Na deze foto vroeg hij een groep mariniers om te poseren voor de vlag en maakte nog een aantal foto’s.

© National Archives and Records Administration / National Museum of the Marine Corps

De eerste foto werd enorm populair en werd duizenden keren afgedrukt in allerlei media. De soldaten op de foto zijn vijf mariniers, sergeant Michael Strank, korporaal Harlon Block en de mariniers eerste klas Ira Hayes, Harold Schulz en Harold Keller. Verder marinier gewondenverzorger John Bradley. Verder wordt ook wel de naam van Franklin Sousley genoemd als een van de mariniers. De foto is niet geposeerd door of voor Joe Rosenthal; dat is een hardnekkig misverstand. De foto van Rosenthal bevond zich in de collectie van het ‘National Archives and Records Administration’.

De foto werd ook door enkele andere landen gebruikt ter herdenking van de immense strijd om de verovering van Iwo Jima door de Amerikanen. Als voorbeeld een postzegel uit Nicaragua uitgegeven op 24 januari 1996 ter herinnering aan het feit, toen iets meer dan 50 jaar geleden. De originele foto werd voor de postzegel bewerkt, onder andere te zien aan de afwijkende wapperende vlag. Elk jaar werden toen zo’n 200 postzegels door Nicaragua uitgegeven. Bij wijze van uitzondering toch maar laten zien. Overigens is Nicaragua sinds 1 mei 1882 lid van de Wereldpostvereniging, de UPU, en geeft formeel postzegels uit. Maar na 1945 kan het postzegeluitgiftebeleid mijns inziens niet meer als serieus worden beschouwd vanwege de vele series die daarna verschenen.

Een ander voorbeeld is afkomstig van de Republiek van de Marshall Eilanden. Deze eilandengroep in de Stille Oceaan of ‘Pacific’ staat onder bescherming van de Verenigde Staten en is geen lid van de UPU. Een van de atollen, Kwajalein, was het toneel van een harde strijd in januari en februari 1944 tussen de Japanse bezetters en de Amerikaanse troepen. De republiek is sinds 1991 lid van de Verenigde Naties. De Amerikaanse dollar is de officiële munteenheid. De archipel bestaat uit zo’n 30 atollen en 1.100 eilanden waarvan de bekendste Bikini is vanwege de atoomproeven die er zijn gehouden. In de lagune bij het eiland Kwajalein ligt het wrak van de Duitse zware kruiser ‘Prinz Eugen’ deels boven water. De kruiser werd gebruikt bij de atoomproeven door de Amerikanen. Majuro is de hoofdstad van de Marshall Eilanden en ligt op het gelijknamige eiland. De postdienst wordt uitgevoerd door de Amerikaanse ‘United States Postal Service’, de USPS.

© Naval History and Heritage Command / National Museum of the Marine Corps

Het was niet de eerste Amerikaanse vlag die op de top van de Suribachi werd geplaatst. Dat gebeurde enkele uren eerder met een kleinere vlag. Daarvan werden ook foto’s genomen door legerfotograaf Louis Lowery voor het magazine ‘Leatherneck’. De vlag was echter te klein om op afstand gezien te worden en daarom werd een grotere vlag geplaatst. De grotere vlag was afkomstig van het landingsvaartuig LST-758. De foto’s bevonden zich in het archief van ‘Naval History and Heritage Command’. Op zondag 2 september 1945 werd de overgave van Japan officieel ondertekend op het op 11 juni 1944 in dienst gestelde Amerikaanse slagschip USS Missouri dat in de baai van Tokyo lag. De vlaggen op de foto’s van Rosenthal en Lowery die geplaatst waren op het eiland Iwo Jima zijn thans opgenomen in de collectie van het op 10 november 2006 geopende ‘National Museum of the Marine Corps’ in het stadje Triangle in de staat Virginia.

Heel veel eerstedag- en herdenkingsenveloppen zijn vervaardigd met betrekking tot de gebeurtenissen rond Iwo Jima. Zoals bovenstaand voorbeeld van 2 september 1995 met een opgeplakte postzegel waarop een deel van de foto van Joe Rosenthal is opgenomen. Op de envelop is luitenant-generaal Holland McTyeire Smith met de bijnaam ‘Howlin’ Mad’ afgebeeld. Hij had het bevel over het Amerikaanse Corps Mariniers dat de aanval uitvoerde op Iwo Jima. Mariniers van het 28ste regiment onder bevel van kolonel Harry Bluett Liversedge bereikten als eersten de top van de berg Suribachi en plantten de Amerikaanse vlag als teken van overwinning. Maar die overwinning kostte 6.821 Amerikanen het leven en eiste 19.217 gewonden. Aan Japanse zijde sneuvelden tussen 20.000 en 22.000 soldaten en officieren. Slechts 1.083 Japanners werden krijgsgevangen gemaakt. De foto genomen door Joe Rosenthal met de plaatsing van de vlag op berg Suribachi werd in brons vereeuwigd en op 10 november 1954 als monument voor de gevallen mariniers geplaatst op de militaire erebegraafplaats van Arlington. Iwo Jima werd op 26 juni 1968 teruggegeven aan Japan dat sinds 18 juni 2007 ‘Iwo To’ heet.

Alaska werd op 3 januari 1959 als staat in de Verenigde Staten opgenomen. Het is de enige Amerikaanse postzegel waarop de vlag met 49 sterren is afgebeeld. De uitgiftedatum van de postzegel was 4 juli 1959 en de oplage was 84.054.400 postzegels. De Verenigde Staten kochten op 30 maart 1867 voor 7.200.072,00 Amerikaanse dollars Alaska van Rusland en gaf het de naam ‘Department of Alaska’. In 1912 werd het formeel een territorium van de Verenigde Staten.

Met de toetreding van Hawaii in 1959 tot de Verenigde Staten werd het aantal sterren uitgebreid tot vijftig, de huidige vlag. Hawaii was van 1810 tot 1893 een koninkrijk. Door een staatsgreep werd de eilandengroep in de Stille Oceaan een republiek tot 7 juli 1898. Hawaii werd door de Amerikanen geannexeerd en vanaf 30 april 1900 behoorden de eilanden tot de Verenigde Staten als ‘Territorium Hawaii’. Het besluit om een staat van de Verenigde Staten te worden werd genomen op 21 augustus 1959.

Na de landing op de maan op zondag 20 juli 1969 werd door de astronauten Neil Armstrong en Edwin Aldrin de Amerikaanse vlag op de maanbodem geplaatst. De vlag was aan de bovenkant bevestigd aan een metalen staaf zodat het leek alsof de vlag wapperde. De dag daarna stegen de astronauten op naar de commandomodule waarin Michael Collins was achtergebleven. Zij zagen dat de vlag door de raketmotor omver werd geblazen maar hielden dat enkele tientallen jarenlang stil. Sinds de Amerikaanse Onafhankelijkheidsverklaring van 4 juli 1776, zijn 27 verschillende officiële ‘Stars and Stripes’ vervaardigd. Omdat op 14 juni 1777 de nieuwe vlag werd aangenomen, is die dag een nationale feestdag geworden met de naam ‘Flag Day’. De datum waarop elke nieuwe vlag door toetreding van een of meer staten werd gewijzigd was 4 juli, het werd ‘Independence Day’.

Of Betsy Ross inderdaad de eerste Amerikaanse vlag heeft vervaardigd blijft ongewis omdat in de loop van meer dan 200 jaar enkele tegenstrijdige verklaringen zijn gepubliceerd. Op de eerstedagenvelop is het huis waarin Betsy zou hebben gewoond en gewerkt, afgebeeld. Dit huis, het stoffenwinkeltje van John en Betsy Ross, bestaat nog steeds en is te bezoeken. Maar het is vrijwel zeker dat het werkelijke winkeltje van John Ross ernaast heeft gestaan. Door fouten in onderzoeken naar het oorspronkelijke winkeltje is dat pand helaas om reden van brandgevaar afgebroken.

De winkel van John Ross staat aan 239 Arch Street in het oude stadshart van Philadelphia, thans naast het in 1902 opgetrokken opvallende gebouw van de ‘Corn Exchange National Bank & Trust’ met een parkje ertussen. Aan de voorgevel hangt een kopie van de vlag die zij heeft ontworpen. Op de gevel is een tekst aangebracht: ‘Birthplace of Old Glory’, De koosnaam voor de Amerikaanse vlag.

Oorspronkelijk stond het huis uit 1740 ingeklemd tussen twee grote gebouwen, waarvan een met een winkel, zoals te zien is op de oude prentkaart uit 1908. Maar die zijn afgebroken en het huis van Betsy is in 1937 ingrijpend gerestaureerd en voorzien van een nieuwe voorgevel. Zelfs de voordeur is verplaatst naar de rechter zijde! Betsy Ross was op 1 januari 1752 in Philadelphia geboren als Elizabeth Griscom. Haar eerste echtgenoot, John Ross, sneuvelde in mei 1776 in het Continentale leger. Op 5 juni 1777 trouwde Betsy met Joseph Ashburn die dienst deed bij de Continentale marine. In 1780 werd het oorlogsschip waarop hij voer, ‘The Lion’, geënterd door een schip van de Britse marine en gevangen genomen. Op 3 maart 1782 overleed hij in de Britse gevangenis ’Old Mill Prison’ in Plymouth. Drie jaar later, in mei 1783, trouwde Betsy voor de derde keer, nu met John Claypoole. John overleed op 3 augustus 1817. Betsy Ross overleed op 30 januari 1836 op 84-jarige leeftijd in Philadelphia en ligt begraven samen met haar laatste echtgenoot bij het winkeltje op de ‘Betsy Ross House Grounds’. De winkel, nu een museum, is een van de meest bezochte toeristische bezienswaardigheden in Philadelphia.

De Amerikaanse vlag; ik ken geen enkel ander land dat zoveel verschillende postzegels heeft uitgegeven met de eigen vlag dan de Verenigde Staten. En daarnaast de vele postwaardestukken, voorgefrankeerde enveloppen en briefkaarten, met een opgedrukte zegelafdruk. De boven afgebeelde envelop is gefrankeerd met een postzegel van 33 dollarcent. De vlag is de zogenoemde ‘Peace Flag’ uit 1891 met 44 sterren, de Vredesvlag. De envelop is gestempeld met het machinale eerstedagstempel van Baltimore MD van 14 juni 2000. De letters MD staan voor Maryland. Maryland was een van de dertien koloniën die vanaf 1776 deel ging uitmaken van de nieuwe republiek van de Verenigde Staten van Amerika. Onderin de stempelafdruk 21233, de zogenoemde zip- of postcode van het centrum van Baltimore, om precies te zijn East Fayettestreet, waar het hoofdpostkantoor van Baltimore is gevestigd.

De standaard vlag werd door toetreding van de staat Wyoming uitgebreid van 43 naar 44 sterren. Op de postzegel is aan de achterzijde een tekst aangebracht ter verklaring van het gebruik van de afgebeelde vlag: ‘Met behulp van hun ‘First Amendment-rechten’ hebben de Amerikanen in 1891 enthousiast religieuze, sociale en politieke doelen nagestreefd en de vlag aangepast om toewijding aan land en zaak te tonen. Toewijding aan wereldvrede werd ooit gesymboliseerd door deze vlag’. De Vredesvlag op de postzegel heeft eveneens 44 sterren. Deze vlag wijkt af van de officiële vlag met 44 sterren gebruikt tussen 1891 en 1896 door de andere wijze waarop de sterren zijn gegroepeerd. Het thema ‘vlaggen’ was mijn eerste, zoals dat toen nog heette ‘onderwerpverzameling’, waarmee ik ben begonnen als jeugdlid van de Postzegelvereniging Roosendaal. Bijeenkomsten van deze postzegelvereniging vonden toen plaats op een zolderkamer van hotel ’t Wit Roosken. Verzamelt u ook thematisch?

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Verenigde staten • Ruimtevaart

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...