TPGPost / PostNL met het imago van weldoener beëindigt in 2000 definitief haar maatschappelijke betrokkenheid bij de inning van gelden via de bijslag van zomerzegels voor het ouderenwerk in ons land. Het weldoener-imago van PostNL bestaat op dit moment nog voor de Stichting Kinderpostzegels Nederland, maar hoe lang nog? Overigens genereert de Kinderzegelstichting wel de broodnodige publiciteit over postzegels met de uitgave van de kinderzegels in de landelijke pers!

Na ouderenzegels wéér zomerzegels

De ouderenpostzegelemissies uit de periode 1993 t/m 2000 zijn naar vorm en inhoud (met kleine accentverschillen in de themakeuze) herhalingen van voorgaande emissies. Overlappingen en sleurvorming in dezen zijn funest. De ouderenproblematiek is een weinig aantrekkelijk item. ‘t Is een weinig vreugdevol verdienmodel, geen ‘beurzen-opener’ voor het grote publiek. Doorbreking van de vicieuze onderwerpkeuze is dringend noodzakelijk wil het Nationaal Fonds Zomerzegels haar functie, betekenis en bestaansrecht als fondsenwerver voor ouderen in de toekomst behouden en veiligstellen.

Vernieuwing

Vanaf januari 2000 heeft het Fonds een energieke mannelijke directeur met uitstraling benoemd. Een veelbelovende en inhoudsvolle uitspraak van Jan Romme: “Vanaf volgend jaar zal met de uitgave van de ouderenpostzegels een totaal andere wind vanuit het Fonds waaien met een niet mis te verstane slogan ‘klinkende munt’,
* waaraan de ouderenzegels opgehangen kunnen worden,
* waarmee ouderenzegels ongetwijfeld beter aan de man kunnen worden gebracht!”
Van de hautaine houding en een zelfingenomen standpunt is niets meer te merken. Het ‘coöperatieve denken, communiceren en handelen’ zal het leidmotief van het Fonds worden. Een overgang van het verheven aristocratische naar het ‘tussen-de-mensen-staande’ democratische. Pas daarmee heeft ouderenzegel-strategie weer toekomstperspectief. “Het Fonds zal voortaan haar oor te luister leggen”, aldus Jan Romme, ex-directeur Nationaal Ouderenfonds.

Zwalkend zomerzegel-onderwerp emissiebeleid

Vanaf de start van de uitgifte van zomerzegels in 1935 zijn de bijslaggelden steeds voor cultuur en sociaal werk gereserveerd. Via plaatselijke comités (en dan vooral dames uit de welvarend hogere stand) werd het voorname én elitaire van de acties uitgedragen.
In 1992 kwam daar een einde aan. De koers werd verlegd. Het culturele werd verlaten. Het accent kwam volledig op het sociale van het ouderenwerk te liggen. Het Fonds ging vanaf 1993 Fonds Ouderenzegels / Zomerzegels heten met afbeeldingen van senioren en leefwereld van ouderen op de postzegels.
In de periode 2001 – 2010 neemt het inhoudelijk zwalkende ‘postzegel-onderwerp-technische’ bestaan van het Fonds in intentie toe (overleven)! Na de vijf bloemenemissies in 2001, 2002, 2003, 2004 & 2007 komen de vier nostalgische emissie in 2005, 2006, 2007 & 2008.

1) Bloemen-emissies

De som der delen is meer dan het geheel!

1a) Tijdens de zomerzegeljaren 2001, 2002, 2003, 2004 & 2008 heeft het Fonds de bloemetjes letterlijk op de zomerzegels buiten gezet.

2001 bloemen uit kwekerij-tuinen & mailer 3 x 10 zomerzegels, 2002 bloemen Floriade 2002, 2003 bloeiend verleden: 19e -eeuwse aquarellen van Wendel sr. & jr., 2004 gestileerd geschilderde bloemen, 2008 vergeet-mij-nietjes-guirlande op achtergrond & linker en rechter zegel met er tussen 4 bloemzegels.

1b) De bloemen op de zomerzegels stellen via de metaforische vergelijking in overdrachtelijke zin personen voor. Met behulp van beeldspeling (als variant op het taalkundige begrip woordspeling) worden op een aantrekkelijke wijze toch kwetsbare senioren verkapt op postzegels opgevoerd.

1c) Met de postzegelvel-tekst ‘Vergeet-ze-niet’ (als variant op het vergeet-mij-nietje) wordt in 2008 de wens uitgesproken ouderen vooral niet te vergeten. Gelijk de ontvanger van een bos bloemen ervaart de geadresseerde de ontvangst van een met bloemzegel gefrankeerde wenskaart ook dat hij verwend wordt.

1d) Bij individuele postzegels leggen de ontwerpers het accent volledig op iedere aparte postzegel, waarbij geen beeldoverschrijding over de perforatie plaatsvindt.

2) Nostalgische emissies

Het geheel is meer dan de som der delen!

2a) De zomerzegeljaren 2005, 2006 & 2007 verheerlijken het verleden met illustraties, waarmee ouderen vroeger op school via leesmethoden in aanraking zijn gekomen, of die zij op het strand beleefd hebben. Vooral ouderen zijn geïnteresseerd in deze nostalgische onderwerpen en daardoor gemakkelijker geneigd deze zomerzegel-emissies te kopen. Ze ervaren het als een dierbare herleving van hun jonge jaren.

2b) Het 100-jarige bestaan van de karakters Ot en Sien uit de leesboekjes ‘Nog bij moeder thuis’ is de aanleiding illustraties van Cornelis Jetses op de zomerzegels 2005 te plaatsen in combinatie met eigentijdse foto’s. Met de zomerzegels 2006 wordt de Jetses-lijn voortgezet met afbeeldingen van het leesplankje als het erfgoed van het basisonderwijs. Beide zomerzegelvellen 2007 geven een aansluitend portret / beeld van strandplezier van toen en nu (tijdloos) op het weidse strand in collage-vorm.

2c) Totaalontwerpen: de zegelranden rondom de nostalgische zomerzegels van 2005 t/m 2008 geven de postzegels een inhoudelijk betekenisvolle aanvulling. Het beeld-doorlopers-effect ontbreekt in 2005 en 2006 in tegenstelling tot die van de zomerzegelvellen 2007 en 2008.

2d) Al speurend en zoekend zijn de grafische ontwerpers in 2007 en 2008 er uiteindelijk toch in geslaagd van twee postzegelvelletjes een volledig doorlopende afbeelding te maken. In 2005 zijn het nog twee aparte, niet beeld-samenhangende velletjes, terwijl er in 2006 nog sprake is van gedeeltelijke beeld-overlapping. Deze overlapping heb ik in het postzegeloverzicht opgeheven door gelijke delen op elkaar te plakken: toch een doorlopende afbeelding.

3) Dwalend-zwalkende emissies

3a) In de laatste twee zomerzegeljaren 2009 en 2010 komt het goede doel achter de zomerzegel / ouderenzegel onvoldoende uit de verf. In woord en beeld wordt een brug geslagen naar de goede doelen van het Fonds. De ouderen worden in 2009 met de leus ‘Vergeet-ze-niet’ levendig-actief nog als ‘jong-van-geest’ geïntroduceerd. Ze staan nog midden in het leven en mogen niet vergeten worden.

3b) Na de 75e zomerzegel-verjaardag in 2010 wordt eind september 2010 geheel onverwacht en abrupt *) definitief door PostNL besloten dat de uitgifte van zomerzegels wordt beëindigd. Reden? De zomerzegel belast het emissieprogramma om economische reden te veel.

3c) In zomerzegel-jubileumjaar 1975 liet het ontwerperscollectief Creative Statements zich inspireren door de eerste zomerzegelafbeeldingen uit 1935 met en profil portretten en kleuren.

4) Persoonlijke Postzegel Zomerzegel-emissies

Na beëindiging van de officiële uitgifte door PostNL van Zomerzegels / Ouderenzegels heeft het Nationaal Fonds Ouderenzegels in 2011 (uitgiftedatum 16 mei 2011) en 2012 (uitgiftedatum 1 juni 2012) op eigen initiatief toch postzegels uitgegeven in Persoonlijke Postzegeluitvoering.
Om de ontwerpkosten van beide emissies tot een minimum te beperken heeft het Fonds het oog laten vallen op de resterende illustraties van het leesplankje (hoofdonderwijzer Hoogeveen heeft deze leesmethode in 1897 ontwikkeld). De eerste zes afbeeldingen zijn in 2006 al op een zomerzegelvelletje terecht zijn gekomen. De illustraties zijn door Cornelis Jetses verzorgd.
De prijs per postzegelvel is 4,95 euro. Oplage per velletje is onbekend.

Oplagen zomerzegels / ouderenzegels

2001 120.000 velletjes, onebekend mailers / hangboekje
2002 onbekend
2003 900.000 velletjes
2004 820.000 velletjes
2005 700.000 & 700.000 velletjes
2006 700.000 & 700.000 velletjes
2007 625.000 & 625.000 velletjes
2008 640.000 & 565.000 velletjes
2009 400.000 velletjes
2010 440.000 velletjes

Nogmaals vernieuwing

In de afgelopen tien jaar heeft ex-directeur van het Nationaal Ouderenfonds, de heer Jan Romme, heel wat op de rails gezet én wat nog veel belangrijker is, gerealiseerd. Hierbij valt o.a. te denken aan de vijf speerpunten:

• het bestrijden van de eenzaamheid
• het bestrijden van verborgen armoede
• het verbeteren van de veiligheid
• het verbeteren van de zorg
• het bevorderen van ‘gezond-oud-worden’

*)
Verborgen postzegelboodschap!

1) Als de zomerzegels 2010 meteen door de bril van de staande uitdrukking ‘de cirkel is rond’ bekeken waren geweest, had het Fonds bij de uitgifte van de emissie meteen geweten dat de jaarlijkse zomerzegeluitgifte beëindigd zou worden. Niet alleen door de keus van Nederlandse ‘helden van toen en nu’ uit de culturele sector (in een eigentijds opgeruimde, geabstraheerde silhouet uitvoering) verwees deze serie naar de eerste zomerzegelemissie uit 1935, maar ook door de portretgalerij- en de kleurkeuze. ‘t Is door deze drie aandachtspunten een volledige herhaling van de eerste zomerzegelserie geworden. Begin en eind van beide emissies stemmen geheel met elkaar overeen.

De uitspraak ‘de cirkel is rond’ past letterlijk en figuurlijk uitstekend bij deze laatste zomerzegelemissie. De zegswijze luidt in overdrachtelijke zin overduidelijk het einde van de zomerzegel in. Dus tóch geen onverwachte beslissing van PostNL voor het Nationaal Ouderenfonds als de boodschap toen op de juiste wijze geïnterpreteerd zou zijn geworden.

2) Vermeldenswaardig is toch weer de aanwezigheid van oudere personen op de zomerzegels 2009 en 2010, die na de afsluiting van de ouderenzegel-periode in 2000 niet meer op de ‘zwalkende’ zomerzegels zijn afgebeeld!

3) De afwezigheid van de Zomerzegels geeft PostNL meer vrijheid. Het postbedrijf stelt bij de samenstelling van het jaarlijkse emissiebeleid de medezeggenschap van een derde partij bepaald niet op prijs. Het past niet bij de cultuur van het bedrijf!

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...