In 1945 en 1946 werd de oude Duitse bestuursstructuur in het door Frankrijk bezette gebied vervangen door de deelstaten Zuid-Baden, Württemberg-Hohenzollern en Rijnland-Palts. Ook Saarland werd opgericht, maar dit gebied werd in februari 1946 onder een apart bewind gesteld, met als doel het gebied aan Frankrijk toe te voegen, zoals dat na de Eerste Wereldoorlog ook met Elzas en Lotharingen was gebeurd. In de door de Franse troepen bezette delen van Duitsland was tot en met 31 augustus 1945 het particuliere postverkeer verboden. In de loop van september 1945 kwam het postverkeer weer op gang.

Postzegels waren niet beschikbaar en het porto voor te verzenden brieven moest met contant geld aan de postloketten worden betaald. Daarna werd een stempelafdruk aangebracht met de tekst: ‘Gebühr bezahlt’. Zoals het voorbeeld van de brief verzonden vanuit Kaiserslautern in de deelstaat Rijnland-Palts op 30 november 1945 naar Berlijn. Geen adres van de geadresseerde op de envelop. In 1944 was de Deutsche Reichslotterie nog gevestigd aan de Bayerischer Platz 14, Berlin W 30 in het stadsdeel Schöneberg. Door een van de zwaarste luchtbombardementen op Berlijn, op 3 februari 1945, was dit gebied, inclusief het nabijgelegen ondergrondse station van de U-Bahn, volledig verwoest. Hier vielen toen in het station, dat als schuilplaats bij luchtalarm diende, 63 doden. De brief werd doorgezonden naar stadsdeel Berlin W 15 Charlottenburg. De straatnaam Rauhweide 1 in Kaiserslautern bestaat niet meer.

Vanaf 17 december 1945 werden frankeerzegels voor de Franse bezettingszone verkrijgbaar gesteld. De zegels, met afbeeldingen van wapenschilden, waren ontworpen door de Franse heraldische wapenkenner Robert Louis, die onder andere ook de postzegels voor de Franse wapenserie vanaf 23 maart 1943 had ontworpen of gegraveerd. Van bovenstaande afbeeldingen heeft hij de zegel van 5 franc gegraveerd en van 20 franc getekend. Robert Louis werd op 20 februari 1902 in Douai, Frankrijk, geboren en overleed op 22 september 1965 te Vincennes. De tekeningen van vier Franse wapenzegels die hij nog niet gereed had werden voltooid door zijn dochter Mireille. Die zegels werden uitgegeven op 24 januari 1966 en 19 december 1966.

De eerste postzegels voor de Franse bezettingszone hadden de waarden van 10, 12, 20 en 30 Pfennig. Het waren de wapens van de deelstaten Rheinland, Pfaltz, Württemberg en Baden. Waarom de term ‘Briefpost’ op de serie postzegels werd aangebracht is niet duidelijk.

Verder verscheen op 17 december 1945 een postzegel in de waarde van 1 Mark met een afbeelding van de dichter Johann Wolfgang von Goethe, ontworpen door Achille Ouvré. Ouvré was een Franse illustrator en graveur geboren op 26 juli 1872 in Parijs. De postzegel was gedrukt in vellen van 25 stuks in rotatiediepdruk.

Toen Ouvré 62 jaar oud was graveerde hij zijn eerste postzegel op staal voor Frankrijk. De postzegel was de eerste in klein formaat gedrukt in diepdruk met de beeltenis van Joseph-Marie Jacquard naar een portret vervaardigd door Claude Bonnefond ter ere van de uitvinder van het weefgetouw dat naar Jacquard is genoemd. De postzegel werd uitgegeven op 14 maart 1934 in een oplage van tien miljoen exemplaren. Daarna graveerde hij nog ongeveer veertig andere postzegels met afbeeldingen van portretten voor de Franse Post. Achille Ouvré overleed op 26 maart 1951 in Parijs en werd begraven op het kerkhof ‘Cimetière de l’Est’ in Nice.

Nieuwe postzegels verschenen vanaf 12 januari 1946. De afbeelding van de waarde van 8 Pfennig was eerder uitgekomen in de frankeerwaarde van 30 Pfennig. Die van 24 Pfennig was nieuw ontworpen door Robert Louis en toonde het stadswapen van Saarbrücken, de hoofdstad van de deelstaat Saarland.

Drie aanvullingswaarden werden eveneens verkrijgbaar gesteld vanaf 12 januari 1946 alsmede de waarde van 15 Pfennig. Alle wapenpostzegels werden gedrukt in boekdruk in de Staatsdrukkerij in Parijs. Het gebruik van boekdruk betekende wel dat de ‘passing’ van de verschillende drukkleuren niet overal correct was en daardoor kleine storende kleurverschuivingen plaatsvonden. Verder werden vijf verschillende papiersoorten gebruikt.

De druk vond plaats in dubbelvellen van 50 stuks met daartussen een witte strook. Verzamelaars van de serie wapenzegels nemen de postzegels met tussenstrook graag op in hun collectie. Deze tussenstroken komen ook voor bij de Franse wapenzegels. Het einde van de geldigheid voor de frankering van de wapenzegels voor de Franse zone was bepaald op 20 juni 1948.

Twee postzegels met een hoge frankeerwaarde van 2 Mark en 3 Mark kwamen uit op 1 april 1946. Ook deze twee zegels, met afbeeldingen van de dichters Friedrich van Schiller en Heinrich Heine waren ontworpen door Achille Ouvré. De postzegels waren gedrukt in vellen van 25 stuks in rotatiediepdruk. Het einde van de geldigheid voor de frankering van de drie hoge waarden was eveneens bepaald op 20 juni 1948. De wapenzegels en de postzegels met afbeeldingen van dichters waren de enige uitgiften die geldig waren voor het gehele door Franse troepen bezette deel van Duitsland. Hierna volgden postzegeluitgiften voor de afzonderlijke deelstaten in een gelijkvormig ontwerp voor Baden, Rheinland-Pfalz, Württemberg-Hohenzollern en Saar.

De deelstaat Baden gaf de eerste serie van dertien frankeerwaarden uit vanaf 1 mei 1947. Het waren postzegels met afbeeldingen van persoonlijkheden, gebouwen en landschappen die betrekking hadden op de deelstaat. Op de afgebeelde postzegels zijn het kasteel Rastatt, dichter Johann Peter Hebel en het Hollental in het Zwarte Woud te zien. Deze serie kreeg een vervolg in juni 1948 en in november 1948.

De deelstaat Rheinland-Pfalz gaf een eerste serie van vijftien waarden uit vanaf 5 mei 1947, eveneens met afbeeldingen van persoonlijkheden, gebouwen en landschappen die betrekking hadden op de deelstaat. Op de postzegels zijn de Porta Nigra in Trier, de Dom van Worms en Karel de Grote in Aken afgebeeld. Ook hier een vervolg vanaf 21 juni 1948 en november 1948.

Württemberg-Hohenzollern kwam eveneens met een serie van dertien waarden vanaf 15 juni 1947. Ook hier met afbeeldingen van persoonlijkheden, gebouwen en landschappen die betrekking hadden op de deelstaat. Afgebeeld op de postzegels zijn de Stadspoort van Wangen, dichter Friedrich von Schiller, Slot Lichtenstein bij Reutlingen en de Barokkerk Zwiefalten. En een vervolg vanaf 21 juni 1948 en november 1948.

[

Saarland gaf vanaf januari 1947 zelfs een serie van twintig verschillende waarden uit met afbeeldingen van persoonlijkheden, gebouwen en landschappen uit. Op de postzegels zijn arbeiders in een ijzergieterij, de Benedictijner Abdij van Mettlach met de oude toren en vrouwen bij de oogst afgebeeld.  Door afsplitsing van de deelstaat van de overige door Franse troepen bezette gebieden werd Saarland onder directe invloed van Frankrijk gebracht en sloot op 22 december 1946 de grens met Duitsland. Een aantal postzegels uit de eerste serie werd van een opdruk voorzien met een nieuwe waarde in Franse francs. Die zegels kwamen uit vanaf 20 november 1947. Ontwerper van al die postzegels voor de vier deelstaten was Vytautas Kazys Jonynas. Hij was op 10, 16 of 19 maart 1907 geboren in het dorpje Ūdrija in Litouwen en werkte onder andere als illustrator van boeken, kunstschilder, beeldhouwer en meubelontwerper. Hij overleed op 4 december 1997 in Vilnius, de hoofdstad van Litouwen.

Vanaf 1 januari 1957 werd Saarland formeel deel van de Bondsrepubliek Duitsland. Maar de postzegels bleven hun frankeerwaarde aanduiden in Franse francs. Het gebied ging tot het postdistrict Saarbrücken behoren. De eerste postzegel verscheen op 1 januari 1957 en daarna volgden nog vele tientallen postzegels met de namen Saarland en Deutsche Bundespost en met waardeaanduiding in Franse francs.

De laatste postzegel van Saarland verscheen op 6 mei 1959 met een frankeerwaarde van 15 franc en een afbeelding van natuuronderzoeker en ontdekkingsreiziger Alexander von Humboldt. Op 6 juli 1959 werd, na een enkele jaren eerder eerder gehouden volksraadpleging, de aansluiting bij de Bondsrepubliek Duitsland een feit en werden de douanekantoren aan de grens met Duitsland opgeheven. Saarland bleef echter tweetalig: Frans en Duits. De hoofdstad is Saarbrücken.

Onder Amerikaanse en Britse druk werkte Frankrijk vanaf augustus 1948  intensief samen met de Brits-Amerikaanse Bizone. Hierdoor ontstond op 8 april 1949 de Trizone, die op 23 mei 1949  overging in de Bondsrepubliek Duitsland. De eerste twee postzegels verschenen op 7 september 1949 met een afbeelding van een bouwwerk waarvan het hoogste punt is bereikt met het zogenoemde ‘Richtfest’. De ‘Richtbaum’, de krans met slingers op de paal is links te zien met op de achtergrond steigers. In Nederland spreekt men over ‘pannenbier’, maar hier had de afbeelding meer betrekking op de bijeenkomst van de eerste Bondsdag, een ‘hoogtepunt’ in de geschiedenis van de Bondsrepubliek Duitsland.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Duitsland • Frankrijk • Groot Brittannië • Nederland • Sovjet Unie • Verenigde staten • Eerste Wereldoorlog • Schilderkunst • Tweede wereldoorlog

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 4,71 uit 5)

Laden...