Geïllustreerde zomerzegel-vouwbladen

Het oudst mij bekende vouwblad is in 1949 (zomerzegels) uitgegeven in een bijzonder simpele uitvoering. In de vijftiger jaren van de vorige eeuw zijn aantrekkelijk informatief rijke zomerzegel-vouwbladen in verschillende formaten en uitvoeringen uitgegeven.

• Vouwblad zomerzegels 1954 geeft een foto van de vijf emissie-ontwerpers: Edgar Fernhout [7 ct], André van der Vossen [5 ct], Christiaan de Moor [2 ct], Sierk Schröder [10 ct] en Rein Draijer [25 ct].
• Vouwblad zomerzegels 1955 meldt dat deze emissie n.a.v. het 4e Architecten Congres in ons land is uitgegeven. Dit vouwblad is Franstalig. Vouwbladen zijn in de Nederlandse, Engelse, Duitse of Franse taal uitgevoerd.
• Vouwblad zomerzegels 1957 geeft een illustratie van flessenpost als speelse concurrent van PTT Post.
• Vouwblad zomerzegels 1958 geeft een foto van moeder en kind uit Volendam.
• De zomerzegel-vouwbladen van 1950 (wederopbouw-zomerpostzegels) en 1956 (Rembrandt-zomerpostzegels) zijn voor mij nog steeds onbekend en nooit gezien!

Voor sommige filatelisten zijn zomerzegel-affiches ook aantrekkelijk in de verzameling op te nemen.
Mocht iemand belangstelling voor een van deze bejaarde PTT-uitgaven hebben, laat het me weten onder vermelding van uw bod. Ik heb er nog er nog enkele (batehijlkema@ziggo.nl).

Naar aanleiding van deze PTT-propaganda-uitgaven vraag ik uw aandacht voor de zomerzegelemissie 1960, waarvoor drie vouwbladen in drie verschillende uitvoeringen zijn uitgegeven (Nederlands / Engels & uitvoerig / beperkt). Onderstaande tekst is voor een groot deel ontleend aan het Nederlandstalige vouwblad.

Zomerzegels 1960 – bloemen

Nederlandse zomerzegels 1960

1. Het verheugt de Filatelistische Dienst PTT zijn buitenlandse relaties door middel van dit geïllustreerde en ‘bloemrijke’ vouwblad omtrent de nieuwe Nederlandse zomerzegels nader te kunnen inlichten, die bloemen van de Lage Landen als motief hebben.
2. De zomerzegels 1960 zijn ontworpen door de graficus Piet Wetselaar. Vier van de op de nieuwe zomerzegels afgebeelde bloemen heeft de ontwerper in de vrije natuur geschetst en vervolgens uitgewerkt met penseel en waterverf. Voor de tulp echter was hij aangewezen op een oude flora. Immers, deze tulp is een ‘historische’ tulp, die vierhonderd jaar geleden werd gekweekt en al lang niet meer voorkomt.
3. De eerste afbeelding van onderstaand overzicht is met tekst afkomstig uit het vouwblad. Deze zwart-wit tekeningen zijn speciaal in opdracht van de Filatelistische Dienst PTT getekend voor dit vouwblad. De tweede afbeelding is een maximumkaart in opdracht van het zomerzegel-comité uitgegeven en ook getekend door Wetselaar. Tussen vouwblad-illustratie en maximumkaart zijn toch minimale verschillen aanwezig.

Tulp (Tulipa)

Deze tulp is een der eerste tulpen, die in de 16e eeuw naar Europa werden gebracht. In het stamland Perzië komen vele soorten voor, maar reeds in de oudheid werden bastaarden gevonden, waarvan de afgebeelde tulp een voorbeeld is. Uit welke soorten deze tulp is ontstaan, zal wel nooit meer zijn na te gaan. Zeker is echter, dat de voorouders dezelfde zijn als die van de vele rassen, welke ieder voorjaar de Nederlandse bollenvelden omtoveren tot een uitbundig kleurenmozaïek.

Gaspeldoorn (Ulex europaeus)

Deze stekelige kwant met zijn heldergele bloemen is een der enige planten, die ons in het grauwe winterseizoen enige fleur komen brengen. Over het zuidelijke deel van Europa verspreid, bereikt de gaspeldoorn juist in Nederland de meest noordelijke grens. De in Nederland voorkomende exemplaren zijn dan ook dikwijls kleiner van stuk dan die in zuidelijke landen. Over het algemeen gedijt de gaspeldoorn het best op zanderige grond met geringe hoeveelheid kalk.

Witte waterlelie (Nymphaea alba)

Als de warme dagen weer in het land zijn, kan men zich overal aan de waterkant verlustigen in de aanblik van de witte waterlelie. Wie zou deze decoratieve plant niet herkennen aan de grote witte bloemen en de ronde glanzende bladeren? De witte waterlelie komt alom in Europa voor. In het najaar sterft zij af en bij stormweer kunnen de stoere wortelstokken worden losgerukt. Maar deze zetten zich weer vast en vormen in de lente opnieuw bladeren en bloemen.

Slanke klaproos (Papaver dubium)

De slanke klaproos is een onkruid, dat veel in Nederland voorkomt. Door de opvallende, rode kleur is deze bloem een aantrekkelijke vertegenwoordiger van de Nederlandse flora. Vaak groeien vele exemplaren dicht bij elkaar, waardoor grote kleurige plekken in het landschaap ontstaan. Deze plant behoort stellig tot de meest bekende zomerplanten van Nederland. Evenals de korenbloem is de slanke klaproos een trouwe gast op het jaarlijks terugkerende festijn van de zomer.

Blauwe zeedistel (Eryngium maritimum)

Hoewel uiterlijk een distel gelijk, behoort de blauwe zeedistel tot de familie der schermbloemigen. De dikke leerachtige bladeren leveren het duidelijke bewijs, dat deze plant van droge omstandigheden houdt. Men vindt haar op de duinen en op kalkrijke grond. Vroeger werd ze gretig geplukt voor het samenstellen van droogboeketten, maar de overheid heeft deze karakteristieke plant tijdig in bescherming genomen en voor algehele uitroeiing behoed.

4 cent zomerzegel met tulp als gelegenheidspostzegel

De Nederlands Posterijen hebben de tulp met opzet in de serie opgenomen om aldus bij te dragen aan de viering van twee belangrijke jubilea:

1e ) Het 100-jarige bestaan van de Koninklijke Algemene Vereniging voor Bloembollencultuur, die zoveel heeft gedaan voor de veredeling en de verspreiding van het bij uitstek nationale product: de bloembol.

2e) Het 400-jarig bestaan van de Nederlandse bloembollencultuur.
Sultan Süleyman I (1494 – 1566) van het Ottomaanse Rijk heeft enkele bloembollen aan de Oostenrijkse ambassadeur in het Ottomaanse Rijk (Istanboel) gegeven, die op zijn beurt de bloembollen doorgeeft aan de Vlaamse arts en botanicus Carolus Clusius in Wenen (feitelijke naam Charles l’Écluse 1526 – 1609). Carolus Clusius neemt de bollen mee naar de Hortus Botanicus in Leiden, waar hij onderzoek heeft gedaan naar de oorzaak van de vlammende strepen in de tulpenbloemen, zoals de postzegel-tulp laat zien. Met dit onderzoek heeft Clusius de basis voor de Nederlandse bollenteelt en tulpenveredeling gelegd.
Eind 19e eeuw werd ontdekt dat deze afwijking een gevolg is van een virusinfectie.

Logo Floriade: Floriade 1960 Rotterdam, CC BY-SA 4.0 <https://creativecommons.org/licenses/by-sa/4.0>, via Wikimedia Commons

De viering van beide jubilea vindt haar hoogtepunt in de grote internationale tuinbouwtentoonstelling ‘Floriade’, die van 25 maart t/m 25 september in Rotterdam werd gehouden. Het Floriade-logo heeft een gestileerde afbeelding van een kiemende tulpenbol.
Een gouden greep van de Floriade is de herhaling geweest van de 400 jaar geleden uitgevoerde koetsrit van Van Busweke met een aantal bloembollen van Istanbul naar Leiden. De postkoets met vier paarden ervoor en een bemanning in kleurrijk historische kleding gestoken trok als propagandastunt tijdens de 3404 km lange rit (30 maart t/m 4 mei) de aandacht van de pers in de verschillende landen.

De postkoets vervoerde niet alleen een aantal bloembollen, maar ook een in Nederland vervaardigde speciale enveloppen, die gefrankeerd en afgestempeld zijn met een postzegel en stempel uit Turkije.
Klik hier om een afbeelding van zo’n speciale envelop te bekijken.

NVPH 1440 – Hortus

De eerste door Carolus Clusius ‘geïmporteerde’ tulp heeft voor het eerst in Nederland in de Hortus Botanicus van Leiden gebloeid. Ter gelegenheid van de 50-jarig bestaan van de Hortus is in 1990 een speciale postzegel (nvph 1440) uitgegeven. De eerste tulp (***) is gedeeltelijk zichtbaar op de achtergrond. Aanvullende visuele info staat op de FDC-cover-afbeelding. Boven de schematisch getekende Hortus-tuinbedden prijkt zelfs de kleurige onderkant van de tulp met twee botanische medewerkers (wellicht Carolus Clusius).

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 4,20 uit 5)

Laden...