Algemeen
Het Rode Kruis is een wereldwijde hulpverleningsorganisatie. Het is met bijna 100 miljoen leden, vrijwilligers en supporters en 192 nationale organisaties de grootste humanitaire organisatie in de wereld. De grondslag voor de activiteiten van het Rode Kruis vormen zeven basisbeginselen : menslievendheid, neutraliteit, onpartijdigheid, onafhankelijkheid, vrijwilligheid, eenheid en universaliteit (algemeenheid). Deze beginselen zien we ook terug op deze postzegel van Macau.

Aanleiding
De aanleiding van de oprichting van het Rode Kruis was de ‘Slag bij Solferino’, een Italiaans dorp ten zuiden van het Gardameer. Deze bloedige veldslag vond plaats in 1859 tijdens de Tweede Italiaanse Onafhankelijkheidsoorlog. Het gecombineerde Frans-Sardijnse leger stuitte bij toeval op de Oostenrijkers bij Solferino. Na de veldslag bleven 40.000 slachtoffers op het slagveld achter. Duizenden gewonden stierven, omdat er onvoldoende medische hulp kon worden geboden.

Henri Dunant
De Zwitserse bankier Jean Henri Dunant (1828–1910) kwam toevallig een dag na de veldslag aan in Solferino. Hij was zo gechoqueerd over wat hij op het slagveld zag dat hij de bevolking opriep om hulp te verlenen aan de gewonden en de zieken.

Dunant ging terug naar Geneve en toen hij terug dacht over wat hij in Solferina had aangetroffen, vond dat hij aan hier wat aan moest gaan doen.

Hij schreef een boek over zijn ervaringen in Solferino. Dit boek, genaamd ‘Un souvenir de Solferino’ (Een herinnering aan Solferino), werd gepubliceerd in 1862 op Dunants eigen kosten. In het boek beschreef hij zijn ervaringen van de veldslag en de omstandigheden daarna. Hij beschreef ook het idee om in de toekomst een neutrale organisatie op te richten, die de gewonden verzorgde als er een oorlog plaatsvond. Hij organiseerde hiervoor op 29 oktober 1863 een conferentie van vertegenwoordigers van zestien staten en vier filantropische instellingen in Genève. Ze keuren het voorstel van Henri Dunant goed om verenigingen van vrijwillige hulpverleners op te richten. Op 22 augustus 1864 werd het internationale Rode Kruis officieel opgericht. Dit hele proces zien we terug op onderstaand postzegelvel: Henri Dunant (1) ziet het slagveld van Solferino (2), organiseert een conferentie in Genève (3) met als gevolg dat het Internationale Rode Kruis wordt opgericht (4).

Embleem
Tijdens de eerste conferentie in 1864 wordt ook het embleem vastgelegd. Henri Dunant had het symbool van het Rode Kruis afgeleid van de vlag van Zwitserland. De RK-vlag werd een wit kruis op een rode achtergrond, dus hij had de kleuren omgewisseld. Men noemt het symbool ook wel het “Kruis van Genève”.

De Verdragen van Genève regelden dat dit embleem op humanitaire en medische voertuigen en gebouwen bescherming biedt tegen militaire aanvallen. We zien op onderstaande maximum kaart een crisisgebied, met op de motorkap van een voertuig het embleem van het Rode Kruis.

Het Nederlandse Rode Kruis
3 jaar na de oprichting van het Internationale Rode Kruis werd er op 19 juli 1867 het Nederlandse Rode Kruis opgericht. Koning Willem III tekende het Koninklijk Besluit, waarvan het eerste artikel luidt: “Er zal zijn een Nederlandsche Vereeniging tot het verlenen van hulp aan zieke en gewonde krijgslieden in tijd van oorlog, hetzij Nederland er al dan niet in betrokken is.” De vereniging kreeg in 1896 de naam “Vereniging Het Nederlandsche Roode Kruis”.

Koninklijk Huis en het Rode Kruis
Een van de constante factoren in de geschiedenis van het Nederlandse Rode Kruis is de voortdurende belangstelling van het Koninklijk Huis voor het Nederlandse Rode Kruis. Zo werd prins Hendrik voorzitter in 1909 en nam prinses Juliana na zijn dood in 1934 het stokje van hem over tot aan haar troonsbestijging in 1948. Ze bleef daarna wel beschermvrouw. Sinds 2010 is prinses Margriet erevoorzitter van de vereniging.

Rode Kruis postzegels
Het thematische verzamelen van Rode Kruis postzegels is populair. Er worden ook veel postzegels hierover uitgegeven. In Nederland al in 1927, toen het Nederlandse Rode Kruis 60 jaar bestond.

Er is een periode geweest dat PostNL om de 5 jaar een serie Rode Kruis postzegels met toeslag uitgaf, waarbij de toeslag naar het Rode Kruis ging. Dat gebeurde ook in 1972. Het bijzondere daaraan was dat er een particulier postzegelboekje werd uitgegeven. Deze staat niet in de catalogus.

Ook Serious Request heeft met glazenhuis-acties veel geld ingezameld voor het Rode Kruis. Dit vel postzegels is van 2009 toen dit evenement in Groningen werd gehouden.

Diverse landen hebben één of meerdere postzegels uitgegeven over de oprichter van het Rode Kruis: Henri Dunant. Soms afgebeeld als jonge man, maar we komen hem ook als senior tegen.

Nederland heeft Henri Dunant niet op de postzegel gezet. Maar wij hebben wel weer een boot naar hem vernoemd. Er waren zelfs drie schepen met de naam Henry Dunant voor het Nederlandse Rode Kruis in de vaart, waar vaartochten mee georganiseerd werden voor mensen die bijzondere zorg nodig hadden. Vanwege een koerswijziging van de speerpunten van het Rode Kruis, werd het laatste schip met die naam in 2016 afgestoten. Gelukkig hebben we er nog een maximumkaart van.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • België • Nederland • Zweden • Koningshuizen • Militairisme • Paarden

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(8 stemmen, gemiddeld: 4,75 uit 5)

Laden...