Prins-bisschop Wolf Dietrich von Raitenau nam de Italiaanse architect Vincenzo Scamozzi in dienst om een barok kerkgebouw te ontwerpen. De bouw begon pas toen de opvolger van Wolf Dietrich, Markus Sittich von Hohenems, aartsbisschop van 1612 tot 1619, in 1614 de hoek-steen voor de nieuwe kathedraal legde. Maar het oorspronkelijke bouwplan ging niet door. Architect Santino Solari ontwierp de huidige kathedraal door de tekeningen van Scamozzi drastisch te wijzigen. Het nieuwe kerkgebouw werd in 1628 voltooid, minder dan 15 jaar nadat met de bouw was begonnen.

De huidige Salzburger Dom is gedeeltelijk gebouwd op de fundamenten van de oude basiliek. De funderingen van het eerdere kerkgebouw zijn te zien in de ‘Domgrabungen’, een opgraving onder de kathedraal waar ook mozaïeken te zien zijn toen deze plek het forum was van de Romeinse stad Juvavum. Op de postzegel van 40 + 20 Groschen is de voorkant van de kathedraal te zien met op de voorgrond de ‘Mariensäule’. De kathedraal is 142 meter lang en 33 meter hoog.

De ‘Mariensäule’ is geschonken door aartsbisschop Sigismund Graaf Schrattenbach en door Wolfgang en Johann Baptist Hagenauer gebouwd tussen 1766 en 1771. Het toont meer dan levensgrote allegorische figuren op vier uitstekende panelen van de onderbouw. Links een cherubijn en rechts Satan. Het bovenste deel van de sokkel is versierd met het wapen van de aartsbisschop in loodreliëf. Het standbeeld, de Immaculata, staat op een wereldbol die wordt vastgehouden door putti’s. De voorgevel van de kathedraal laat de twee verdiepingen van het marmeren gebouw zien. Daarin een aantal ramen, met de twee torens en hun achtkantige onderbouwsels omgeven door balustrades.

De relikwieën van St. Rupert afkomstig uit het oude kerkgebouw werden naar de kathedraal overgebracht toen deze voltooid was. Hij is afgebeeld op de postzegel van 20 + 10 Groschen. Hij was de stichter en eerste bisschop van de stad Salzburg. Hij vestigde zich in de ruïnes van de Romeinse stad Juvavum. Rupert stichtte rond het jaar 690 het klooster van St. Pieter aan de voet van de Mönchsberg en een vrouwenklooster op de Nonnberg, waarvan de eerste abdis, familielid van Rupert, St. Erentrudis werd. De bisschop bevorderde de zoutwinning in het nabijgelegen Reichenhall. Daarmee kreeg de stad Salzburg zijn naam. Rupert kreeg daarom altijd een zoutemmer in zijn hand. Zo is hij te zien op de postzegel van 20 + 10 Groschen in zijn sierlijke bisschoppelijke kleding. Het laatbarokke standbeeld van Rupert werd rond 1778 vervaardigd door Franz Hitzl.

De barokke stijl van de Salzburger Dom is te zien in het koor en het schip. Een ander overgebleven relikwie dat dateert van vóór het barokke gebouw is de 14de gotische doopvont. Wolfgang Amadeus Mozart werd hier op 28 januari 1756, de dag na zijn geboorte, gedoopt. Op de postzegel van 80 + 40 Groschen is het binnenaanzicht van de kathedraal te zien.

Met een lengte van 101 meter, een dwarsbeukbreedte van 69 meter en een koepelruimte van 72 meter, bieden het interieur en de galerijen plaats voor ongeveer 10.500 personen. In het driebeukige schip bestaan de zijbeuken uit vier onderling verbonden kapellen.

Tot eind 1943 lag Salzburg buiten het bereik van de geallieerde bommenwerpers die vanuit Engeland opstegen. Nadat begin 1944 vliegbases in Zuid-Italië waren gereedgekomen, waren de geallieerden in staat met hun vliegtuigen mogelijke strategische doelen te bepalen. De opzet was om het spoorwegnetwerk in de stad Salzburg te vernietigen om daarmee militaire bevoorrading te voorkomen.

Vóór 16 oktober 1944  werd de stad opgeschrikt door talloze luchtalarmen. Tot dan toe niet gevolgd door luchtaanvallen. De meeste inwoners van Salzburg hadden de hoop dat stad van de wereldberoemde componist Wolfgang Amadeus Mozart gespaard zouden blijven. Ook deed het gerucht de ronde dat Winston Churchill naar volle tevredenheid was behandeld in het sanatorium Wehrle in Salzburg en daarom luchtaanvallen op de stad had verboden. De kathedraal is op de postzegel van 1 Schilling + 50 Groschen te zien vanaf de linkeroever van de rivier de Salzach. Daarvoor oude huizen aan de Rudolfskai voor het gigantische gebouw van de kathedraal, waarvan de torens en koepel het stadsbeeld domineren. Op de hoogte van de Mönchsberg is het enorme complex van de vesting Hohensalzburg te zien, Het kasteel dateert uit de tijd van het Investituurstrijd, de machtsstrijd in de elfde en twaalfde eeuw tussen de Rooms-Duitse keizer Hendrik IV en paus Gregorius VII van Rome.

Op de ‘Residenzplatz’, gelegen ten noorden van de kathedraal, is op de voorgrond de ‘Residenzbrunnen’ te zien. De marmeren fontein werd gebouwd tussen 1656 en 1661 onder bisschop Guidobald Graf von Thun. Het is de grootste en meest monumentale barokke fontein ten noorden van de Alpen met een hoogte van 15 meter. De Italiaanse beeldhouwer Tommaso di Garona wordt beschouwd als de ontwerper en maker. Uit het achthoekig vormgegeven bassin rijst een rotsstructuur omhoog, die wordt geflankeerd door vier waterspuwende paarden. Op de top van de rots draagt een groep van drie naakte reuzen een enorme waterkom waarin drie dolfijnen met hun naar boven gerichte staarten een kleinere, geribbelde kom vasthouden. Hierin zit de zeegod Triton, die water uit een schaal in de lucht blaast, die over beide schelpen naar beneden stroomt. Op de achtergrond is de noordkant van de kathedraal met de twee torens Rechts van de kathedraal de dombogen, die de ingang van de kathedraal aan de ‘Domplatz’ verbinden met de ‘Residenzplatz’.

De eerste bommen vielen op 16 oktober 1944 tijdens een luchtaanval van de geallieerden op de stad. Een deel van de bevolking had zijn toevlucht gezocht in de schuilkelders, want velen dachten dat het weer vals alarm zou zijn. De bevolking verwachtte geen bombardement op de woonwijken. Dit eerste bombardement eiste daarom de meeste slachtoffers met 245 doden. Talloze gewonden moesten door reddings- en opruimteams uit het puin worden gered. De stad gaf een schokkend beeld van verwoesting. Vele gebouwen werden verwoest of zwaar beschadigd waaronder de koepel van de kathedraal. Talrijke huizen aan de ‘Kaigasse’ en het gebied rond het centraal station waren met de grond gelijkgemaakt. 146 gebouwen werden totaal verwoest, 73 zwaar, 90 matig en 210 licht beschadigd. 2.362 mensen verloren hun huis, 129 mensen werden levend uit de puinhopen gered. De volledige vernietiging van de stad werd voorkomen door de overgave op 4 mei 1945 door kolonel Hans Lepperdinger aan de Amerikaanse troepen.

Op die maandag 16 oktober 1944, rond 11:20 uur, werd de kathedraal van Salzburg getroffen door een vliegtuigbom. De koepel stortte in. Gelukkig raakten er geen mensen gewond, hoewel bij het bombardement op de stad 245 mensen omkwamen. Het was de eerste aanval op Salzburg nadat München sinds maart was gebombardeerd en Wenen sinds juli 1944. De wereldoorlog die Hitler vijf jaar eerder was begonnen, bereikte Salzburg laat maar raakte meteen het hart. De wederopbouw van de kathedraal begon onmiddellijk na het einde van de oorlog. Er werd een houten scheidingswand opgetrokken tussen het schip en de koepel, en onder de koepel werd een enorme steiger gebouwd. In de zuidelijke apsis werd een gat gemaakt om het puin te verwijderen. Op de postzegel van 60 + 30 Groschen is de kathedraal niet afgebeeld, maar een gezicht op de stad vanaf de kathedraal naar het westen. De koepel van de collegiale kerk van St. Pieter staat het meest opvallend in het midden. De kerk dateert uit de 12de eeuw, maar de koepel werd pas in 1622 gebouwd en in 1757 verhoogd. Links daarvan de westelijke toren van de genoemde kerk. Rechts voor is het torentje te zien van de laatgotische Margarethakapel op de begraafplaats van St. Pieter. Daarachter de slanke toren van de Franciscaanse kerk ingewijd in 1221. Aan de horizon bevindt zich de koepel van de collegiale kerk, die Johann Fischer von Erlach tussen 1694 en 1707 voor de universiteit bouwde.

Met Kerstmis 1948 was de dakconstructie van de koepel gereed en schitterden kerstbomen in de ramen van de lantaarn. Op 26 mei 1949 werd het honderd kilo wegende koepelkruis aangebracht tijdens een groot festival waaraan alle parochies van het aartsbisdom deelnamen. Op de voorgrond van de postzegel van 50 + 25 Groschen is de balustrade en een deel van het waterbassin, de ‘Kapitelschwemme’, te zien op de ‘Kapitelplatz’ aan de zijkant van de kathedraal. Links van het midden zijn de bogen te zien van de doorgang van de ‘Kapitelplatz’ naar de ‘Domplatz’. In de noordelijke toren hangt één luidklok, de ‘Salvator’, de op een na grootste luidklok na de ‘Pummerin’ in de Stephansdom in Wenen. In de zuidelijke toren hangen zes luidklokken waarvan twee de oudste uit 1628 zijn. Deze twee klokken hebben de namen ‘Maria’ en ‘Virgil’. De vier andere luidklokken zijn in 1961 gegoten en hebben ook namen.

De restauratie van de koepel werd voor het grootste deel gedragen door de gelovigen van het bisdom. Zij brachten een derde deel van de bouwkosten bijeen door middel van donaties. Vele vrijwilligers staken de handen uit bij de restauratie en een aantal bedrijven verstrekte gratis materialen. De restauratie vorderde langzaam vanwege financieringsproblemen. Pas in 1954 werd de restauratie van het interieur en de koepel van het kerkgebouw voltooid, Moderne werken werden toegevoegd, zoals de preekstoel en de grote bronzen deuren. Die deuren, aangebracht in 1956 en 1957, hadden de namen ‘geloof’, ‘hoop’ en ‘liefde’. Op de postzegel van 1 schilling 40 Groschen + 70 Groschen is de zogenoemde ‘Pacher Madonna’ te zien. Dit was het laatste werk van de grote meester schilder en houtsnijder Michael Pacher uit Bruneck, die ook het prachtige hoogaltaar voor de kerk van St. Wolfgang am Abersee, Salzkammergut, voltooide.

Pacher was in 1495 naar Salzburg gekomen om een hoogaltaar voor de Franciscaner kerk te vervaardigen en overleed tijdens dit werk in 1498. Dit altaar werd in 1709 afgebroken en vervangen door een barok altaar. Alleen het in hout vervaardigde beeld van de Madonna bleef gespaard. De Heilige Maagd, in een vergulde, rimpelrijke, blauw gevoerde mantel en een doek over het haar, heft haar rechterhand op, waarin ze een druiventros vasthoudt. De houding van deze hand is heel anders dan te zien is op de afbeelding van de prentkaart. Vrijheid van de ontwerper? Met haar linker hand omvat ze het kind dat naakt op een witte doek op haar schoot zit. Deze Christusfiguur is overigens geen origineel, maar een toevoeging uit de 19de eeuw. Het beeld staat niet in de kathedraal, maar in de Franciscaner kerk. In het najaar van 1956 werd de enorme steiger onder de koepel van de kathedraal afgebroken en op 30 april 1957 werd de kathedraal plechtig heropend door aartsbisschop Andreas Rohracher. Ook de netto opbrengst van de toeslag op de postzegels met afbeeldingen van de kathedraal van Salzburg werd voor de restauratie gebruikt. De serie verscheen op 6 augustus 1948 en werd ontworpen door Sepp Jahn. Ook hier was door postzegelverzamelaars en gebruikers commentaar op omdat uit niets bleek dat de toeslag bestemd was voor de restauratie van de kathedraal van Salzburg en het veel meer op een reclameserie leek om toeristen naar de stad te trekken. En natuurlijk denk je meteen als je de afbeeldingen ziet aan de prachtige film ‘The Sound of Music’.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Oostenrijk • Architectuur • Kerken • Religie • Tweede wereldoorlog

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...