Zijn jeugd
Hugo de Groot werd op 10 april 1583 in Delft geboren. De jonge Hugo ging al op elfjarige leeftijd studeren aan de universiteit van Leiden. Toen hij 16 jaar was mocht hij met een gezantschap, dat onder leiding stond van Johan van Oldenbarnevelt, mee naar Frankrijk. Doel van de reis was om van koning Hendrik IV steun te verkrijgen voor een voortzetting van de opstand tegen Spanje. Het was tijdens deze reis dat de Franse koning hem ‘le miracle de la Hollande’ (het wonder van Holland) zou hebben genoemd. Hugo de Groot begon in 1600 zijn carrière als advocaat in Den Haag. In zijn geboortestad Delft staat sinds 1886 een standbeeld van hem midden op de Markt.

Hugo de Groot was een briljant jurist en legde de basis voor het volkenrecht. Zijn beroemdste werk is ‘De iure belli ac pacis’ (Over het recht van oorlog en vrede) uit 1625. Deze tekst zien we ook op onderstaande briefkaart uit 1925. Internationaal stond Hugo de Groot bekend als Hugo Grotius.

Canon van Nederland
Dat Hugo de Groot een zeer belangrijk persoon was voor de Nederlandse geschiedenis, blijkt wel uit het feit dat hij is opgenomen in ‘de Canon van Nederland’. Deze Canon is een lijst van vijftig thema’s die chronologisch een samenvatting geeft van de geschiedenis van Nederland. De Canon werd in 2006 samengesteld in opdracht van de Nederlandse staat, ten behoeve van het geschiedenis-onderwijs. Door PostNL zijn voor deze Canon in 2007 over deze vijftig thema’s 2 (persoonlijke) postzegels per item uitgegeven. Hieronder het 16e item: Hugo de Groot en de boekenkist.

Religieuze twisten
Rond 1610 was er strijd onder de protestanten over de predestinatie (voorbestemming). Gomarus was er van overtuigd dat God alles vooraf bepaalde en de mens daar geen invloed op had. Arminius was het daar niet mee eens. Hij vond dat de mens een keuze had, om te geloven in God of niet. Dit leidde tot een hevige strijd, waarbij ook doden zijn gevallen. Deze strijd staat bekend als die tussen de rekkelijken en preciezen of tussen de remonstranten (Arminius) en contra-remonstranten.

Gomarus

Hugo de Groot trad naar voren als verdediger van het kamp van de remonstranten. Dit kamp stond voor tolerantie en was van mening dat de staat het hoogste gezag was en dus boven de kerk stond. Dat was ook het standpunt van raadspensionaris Johan van Oldenbarnevelt. Prins Maurits (aanhanger van Gomarus) zag in de godsdiensttwisten vooral een bedreiging voor de eenheid van het land. In augustus 1618 besloot de Prins een einde te maken aan deze strijd. Van Oldenbarnevelt en De Groot werden op 29 augustus 1618 gevangengenomen. Van Oldenbarnevelt werd ter dood veroordeeld en terechtgesteld. Eén van de rechters was de Leidse burgemeester Jacob van Brouckhoven. Deze kreeg daarop in Leiden veel kritiek. Hij stichtte later een hofje in Leiden.

Johan van Oldebarnevelt

Jacob van Brouckhoven

Het college van rechters veroordeelde de remonstrant Hugo de Groot ’ter eeuwige gevangenisse’. Tegenwoordig noemen we dat levenslang. Aanvankelijk werd hij in Den Haag in hechtenis gehouden, maar op 5 juni 1619 werd hij overgebracht naar Slot Loevestein, dat toen als staatsgevangenis dienst deed. Zijn vrouw Maria van Reigersberch mocht hem daar later gezelschap houden. PostNL gaf in 2009 een (persoonlijke) postzegel uit van Slot Loevestein in een serie van 25 kastelen in Nederland.

De ontsnapping
Hugo mocht wel blijven studeren. Daarvoor kreeg hij regelmatig een kist boeken, die soldaten bij een familie in Gorinchem ophaalden. Later werd die kist terugbezorgd. Dat bracht Maria na anderhalf jaar op een idee. Zij maande Hugo: “Kruip in die kist en zorg dat je er twee uur in kunt blijven zitten zonder geluid te maken”. Ze liet hem avonden lang oefenen. Op 22 maart 1621 ontsnapte Hugo uit Loevestein. Op deze dag was het jaarmarkt in Gorinchem en de gevangenisbaas was weg. Maria legde de boeken in het bed, zodat het net leek of Hugo ziek was. Met alleen zijn ondergoed kroop hij in de kist. Eenmaal bij de familie aangekomen stapte Hugo eruit om in metselaarskleren naar Antwerpen te vluchten. Vandaar vertrok hij naar Parijs waar hij 10 jaar bleef. Hij kreeg een toelage van de Franse koning Lodewijk XIII. In 1963 bestond het Vredespaleis 50 jaar. Voor de Franse post was dit aanleiding om een postzegel uit te geven over ‘le miracle de la Hollande’, in verband met zijn grote verdienste op het gebied van het Volkenrecht. Links op de achtergrond van deze postzegel zien we het Vredespaleis in Den Haag, waarin het Internationaal Gerechtshof is gevestigd.

Nederland gaf voor deze verdienste van Hugo de Groot een postzegel uit in 2013, in verband met het 100 jarig bestaan van het Vredespaleis. ‘Vrijhandel bloeit door vrede’.

Terugkeer naar Nederland
In 1631 keerde hij terug naar Rotterdam, in de hoop dat hij zich weer in Holland kon vestigen. Zes jaar na de dood van Maurits was het politieke klimaat onder diens opvolger Frederik Hendrik veel milder geworden. Hem werd geadviseerd amnestie aan te vragen, maar De Groot zelf weigerde welk verzoek dan ook tot de Staten of de prins te richten; hij was ervan overtuigd dat hij niets verkeerds had gedaan. Het jaar daarop vaardigden de Staten een nieuw arrestatiebevel uit en moest hij in ballingschap gaan. Hij overleed op 62 jarige leeftijd in Rostock. Hieronder de postzegel van Hugo de Groot uit de serie zomerzegels van 1947.

Tientje
In 1953 kwam Hugo de Groot ook op het bankbiljet van 10 gulden te staan.

De boekenkist
Het roemruchte verhaal van deze ontsnapping werd door de publicatie van de biografie door Gerard Brandt, een van de klassiekers van de Nederlandse geschiedschrijving. Zozeer zelfs dat op diverse plaatsen, onder andere in het Rijksmuseum in Amsterdam en in de Prinsenhof in Delft, maar ook in New York en op Loevestein zelf, kisten worden bewaard waarvan gezegd wordt dat Hugo de Groot daarin ontsnapte. Is het misschien de boekenkist op onderstaande maximumkaart? In Poederoijen, gemeente Zaltbommel (zie stempel) staat het slot Loevestein.

Slot Loevestein
Slot Loevestein werd rond 1361 in opdracht Ridder Dirk Loef van Horne gebouwd. Hij gebruikte het als woonhuis, van waaruit hij rooftochten kon houden en illegale tol kon heffen. Na hem kwam het slot in handen van de diverse heren. Tot na de Belgische Revolutie deed het kasteel dienst als staatsgevangenis. Toen het eigendom van de Staat werd, kreeg het moderne verdedigingswerken en werd het als fort onderdeel van de Oude en de latere Nieuwe Hollandse Waterlinie. De militaire functie werd in 1951 opgeheven. Van 1925 tot 1986 werd het complex gerestaureerd; momenteel doet het dienst als rijksmuseum en heeft het de status van rijksmonument. In 2011 gaf PostNL een postzegel uit in verband met 650 jaar Slot Loevestein.

PostNL
PostNL geeft vandaag (22 maart) een postzegelvel uit over Hugo de Groot. Als filatelist had ik gehoopt dat dit in het reguliere programma zou zitten. Daar was echter geen ruimte meer voor. Gekozen is om de uitgifte in het (alternatieve ) programma van de persoonlijke postzegels te doen.

Postzegelvel van Het wonder van Holland

Vandaag wordt er ook een gouden postzegel van Hugo de Groot uitgegeven.

Meer info: https://shop.postnl.nl/webshop/collect-club

Bron: https://nl.wikipedia.org/wiki/Hugo_de_Groot_(rechtsgeleerde)

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...