De Oostenrijkse postdienst had op 16 augustus 1935 een serie van 15 postzegels uitgegeven onder de titel ‘Vliegtuig boven landschap’. Maar die serie had op 31 oktober 1938 de geldigheid voor de frankering verloren en werd gebruik gemaakt van Duitse luchtpostzegels. Hadden de ambtenaren van de Oostenrijks postdienst wellicht dat in gedachten, toen ze besloten om die serie nieuw leven in te blazen met dezelfde titel? Want de nieuwe postzegels hadden dezelfde titel meegekregen. In feite was er geen behoefte aan een reeks luchtpostzegels, maar de postdienst wilde de traditie van de vooroorlogse periode volgen, waarin ook een reeks luchtpostzegels een plaats verdiende. Aanvankelijk was het de bedoeling dat alleen de luchtposttoeslag met deze postzegels in zijn geheel aan de buitenlandse westerse lucht-vaartmaatschappijen moest worden overgedragen. Luchtpoststukken moesten worden gefrankeerd met permanente postzegels voor het basistarief. Dit voornemen werd echter al snel opgegeven, omdat de luchtposttoeslag bij de luchtposttarieven niet altijd met grote precisie kon worden vastgesteld.

Wat bij de Oostenrijks bevolking ook slecht overkwam was dat vliegtuigen werden afgebeeld die voor vele burgers de herinnering opriep aan de vele en massale nachtelijke bombardementen en beschietingen door geallieerde jachtvliegtuigen die het land in een puinhoop hadden veranderd. De postzegel van 3 Schilling kwam uit op 5 mei 1947. Afgebeeld is Schiederweiher bij Hinterstoder. Het dorp Hinterstoder ligt op 599 m hoogte in het Traunviertel in het zuiden van Opper-Oostenrijk op de grens met Stiermarken. Het omvat de bovenloop van de rivier de Steyr aan de voet van de ‘Grosser Priel’ met een hoogte van 2514 meter en de ‘Kleiner Priel’ die 2134 meter hoog is.  De naam ‘Stoder’ verscheen voor het eerst in een brief uit Kremsmünster van rond 1240 en wordt vertaald uit het Slavisch met ‘koude’ of ‘steengrond’. Na de Tweede Wereldoorlog werden vele mensen uit de omgeving in het dorp ondergebracht omdat ze hun huis hadden verloren bij de vele bombardementen. De bevolking steeg toen tot meer dan het dubbele. De Hoge Commissaris van de Verenigde Staten voor Oostenrijk, W. Clark, koos Hinterstoder als zijn vakantiebestemming, en de opperbevelhebber van de westerse geallieerden Dwight D. Eisenhower was hier ook meerdere keren een gast. Een tweemotorig passagiersvliegtuig beweegt zich laagvliegend over het meer.

Postzegelverzamelaars daarentegen waren zeer tevreden over de vormgeving van de drie postzegels die op 5 mei waren uitgekomen. Alleen vonden ze het erg storend dat op elke zegel een vliegtuig was opgenomen, dat afbreuk deed aan de afbeelding. Wat verder opviel was, dat de letter B in REPUBLIK kopstaand was te zien. Maar men stoorde zich daar niet zo aan, omdat dit blijkbaar een artistieke vrijheid was geweest van de ontwerper, Heinrich Blechner, om deze gelijkvormig te maken met de letters R, E, en K. Op de postzegel van 4 Schilling is Prägraten in Oost-Tirol afgebeeld. Het bergdorp Prägraten am Grossvenediger ligt in het gebied dat behoort tot de Hohe Tauern, een deel van de Centrale Alpen.  Een stenen grafkist uit de 5de eeuw voor Christus werd niet ver van het dorp ontdekt en is het oudste bewijs van de aanwezigheid van mensen in de huidige gemeente. Vondsten in de omgeving tonen aan dat er erts werd gedolven waardoor mijnwerkers hier geweest moeten zijn. Rond het jaar 100 voor Christus, vertrokken de Kelten naar de Oost-Tiroolse regio, waar zij zich al in het jaar 15 voor Christus vreedzaam verenigden het Romeinse Rijk. Na het einde van de Slag bij Aguntum in 610 na Christus, tussen strijders uit Beieren en Slaven, vielen de zegevierende Slaven de valleien van Oost-Tirol binnen. Daardoor dragen nog vele lokale inwoners Slavische namen. Een tweemotorig vliegtuig met driedubbele staart is afgebeeld sterk lijkend op de Superconstellation van de firma Lockheed, dat vanuit de lucht dreigend overvliegt, kon ook worden gebruikt voor militaire doeleinden.

De derde postzegel die op 5 mei 1947 verscheen had een frankeerwaarde van 5 Schilling. Hierop is de ‘Torsäule’ afgebeeld bij Bischofshofen. De Torsäule heeft een hoogte van 2588 meter en bestaat uit een zeer steile, ongeveer 500 meter hoge kalksteenformatie, te vinden op de oostelijke flank van de 2941 meter hoge ‘Hochkönig’ in de Berchtesgadener Alpen. De zuidzijde heeft een bijna verticale wand, terwijl de andere zijden gemiddelde hellingen hebben van ongeveer 60 tot 80°. De zuidelijke bergwand van de Torsäule is de meest beklommen wand bij Hochkönig. Een tweemotorig niet direct herkenbaar type vliegtuig, maar ook gelijkend op de Lockheed Superconstellation, vliegt op lage hoogte over de gletsjer.

Ondanks de negatieve kritieken van de Oostenrijkse bevolking over de uitgifte van deze in hun ogen volkomen overbodige luchtpostserie, werden op 12 november 1947 nog vier luchtpostzegels toegevoegd. Op de postzegel van 50 Groschen is de windmolen aan de ‘Zicksee’ bij Sankt Andrä in Burgenland. De windmolen is bedoeld om de uitgestrekte vlakte van Seewinkel met vele meertjes te symboliseren. Het is een grensgebied tussen het Neusiedlerseemeer en de staatsgrens met Hongarije, waar de wind ongehinderd kan waaien. De ontwerper van de postzegel moet een prentkaart of foto als voorbeeld voor deze postzegel hebben gebruikt, omdat de oudste windmolen in Burgenland in de strenge winter van 1941 werd gesloopt. Het hout van de molen werd door de plaatselijke bevolking gebruikt voor verwarming van de ijskoude huizen. In 1947 waren er slechts een paar molenstenen op de plaats van de molen terug te vinden. Oorspronkelijk bevonden zich op de vlakte zeven windmolens waarvan nog een is overgebleven, in Poldersdorf am See. Het vliegtuig is een tweemotorig, onherkenbaar vliegtuig.

Op de postzegel van 1 Schilling is de ‘Heidentor’ bij Petronell afgebeeld. De ruïne is een van de belangrijkste overblijfselen uit de tijd van de Romeinen. Hier bevond zich het Romeinse fort Carnuntum in de toenmalige provincie Pannonië, nu ongeveer overeenkomend met het huidige West-Hongarije, plus Burgenland in Oostenrijk en de streek tussen de Drava en de Sava. Het is niet bekend wie de poort of was het een triomfboog heeft gebouwd en voor wie deze was bestemd. Men heeft berekend dat het bouwwerk in of rondom het jaar 300 na Christus is opgetrokken. Het staat nu in een archeologisch park. In het midden van de boog staat een sokkel waarop wellicht een standbeeld heeft gestaan van een Romeinse keizer of een hoge militair. De naam ‘Heidentor’ is van vrij recente datum en is zo genoemd oom aan te geven dat het uit de voorchristelijke tijd dateert. Het viermotorige vliegtuig van een onbekend type heeft een naar verhouding veel te korte staart.

Op de postzegel van 2 Schilling is de stadspoort van de stad Gmünd afgebeeld. In 1946 bestond dit stadje in Karinthië 600 jaar en waarschijnlijk is dat de reden geweest om het alsnog te herdenken. Hier vindt men een Romaanse vesting die werd uitgebreid door de Salzburgse bisschoppen en in de 13de tot de 15de eeuw werd voorzien van poorten en bastions. De ringmuur met zijn poorten is volledig bewaard gebleven. Een tweemotorig vliegtuig zonder ramen en met onevenredig grote motoren trekt omhoog in een steile klim, alsof het een looping is en bederft daardoor de mooie algemene indruk die de afbeelding van de postzegel geeft.

De mooiste postzegel die indertijd door de Oostenrijkse postzegelverzamelaars werd verkozen was de zegel van 10 Schilling. Hierop is de Weense Karlskirche afgebeeld. Keizer Karel VI had tijdens de pestepidemie op 22 oktober 1713 gezworen deze kerk te bouwen. Op 4 februari 1716 werd de eerste steen gelegd van de kerk die ontworpen was door Johann Bernhard Fischer von Erlach. De gevel in verschillende architectonische stijlen was bedoeld om de belangrijkheid van de heerser te illustreren. De typisch Romeinse voorbouw doet denken aan de tempel van Jupiter in Rome, beide 33 meter hoog. De Trajanus Zuilen, waren bedoeld om de macht van de heerser uit te drukken. Op de achtergrond is de machtige koepel van het centrale gebouw te zien, bekroond door een lantaarn. Oorspronkelijk bevond de kerk zich aan de oever van de Rivier van Wenen, nu een ondergronds kanaal. De kerk heeft tijdens de oorlog alle bombardementen overleeft en is vrijwel ongeschonden uit de strijd gekomen. Een zweefvliegtuig, waarvan het gebruik door de geallieerden in 1947 verboden was, cirkelt boven de kerk. De postzegels werden nauwelijks gebruikt en correct gestempeld exemplaren met duidelijke datum zijn dan ook moeilijk te vinden. De meeste gestempelde postzegels die men aantreft zijn op verzoek gestempeld en hebben vaak nog de volledige gomlaag. Een volkomen overbodige serie postzegels maar wel prachtige afbeeldingen in plaatdruk! De serie verloor de geldigheid voor de frankering op 9 december 1947 in verband met de geldsanering. Wel mooi voor in het album van de verzamelaar.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Oostenrijk • Verenigde staten • Tweede wereldoorlog

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...