« Schaduw-rollenspel op kinder- en KNSB-postzegels

Home » Bloggers » Randy Koo » Fila Corona Varia (34)

Fila Corona Varia (34)

25 januari 2021, 16:11 uur - Randy Koo

We gaan verder met de coronablogs, want er is veel gebeurd sinds de laatste blog van 15 december (Kerstverhaal). We zitten vanaf 23 januari 2021 met de invoering van de avondklok. Dat betekent dat iedereen tussen 21.00 uur ’s avonds en 04.30 uur ’s ochtends binnen blijft. De avondklok zorgt ervoor dat mensen minder vaak bij elkaar op bezoek gaan of elkaar ontmoeten, wat helpt om de verspreiding van het coronavirus af te remmen. Je mag alleen naar buiten als het noodzakelijk is en je een geldige reden hebt bv. mantelzorgers, vitale functies, bezorgdiensten en in bezit van een werkgeversverklaring. Wat weet u eigenlijk van de toepassingen van de avondklok in het verleden en dit jaar?

Post Views: 1.891

Avondklok

Avondklok, ook wel spertijd, is de tijd waarin bepaalde beperkingen van toepassing zijn. Doorgaans verwijst het naar een tijdspanne tussen zonsondergang en zonsopgang waarin individuen in hun woningen moeten zijn, of zich niet op de openbare weg / ruimte of buiten mogen bevinden. De beperkingen kunnen in uitzonderlijke gevallen zoals een noodtoestand door de overheid worden opgelegd ter controle of bescherming van de bevolking, bijvoorbeeld in geval van een ramp of in oorlogstijd.

De Middeleeuwen

Mooi Nederland (2018): Stadspoorten.

Het gebruik van de avondklok gaat helemaal terug tot in de Middeleeuwen, toen de avondklok ook nog letterlijk een klok was. In die tijd werden kerklokken door overheden gebruikt om te communiceren en de bevolking luid en duidelijk te kunnen bereiken. Ze maakten gebruik van verschillende klanken en tonen die weer te koppelen waren aan vaste tijdstippen. Van de poortwachters werd verwacht dat ze dit herkenden. Zo klonken er de lage, indringende klanken van de doodsklok wanneer er iemand was overleden en waren de luide en constante klanken te horen van de waakklok wanneer de stadspoorten dichtgingen.

De avondklok was dus echt een klok die diende als communicatiemiddel. Toen de Antwerpse burgemeester Jan Pot in 1465 de avondklok invoerde in zijn stad veranderde dit al een beetje. Twee keer per dag, wanneer het ’s avonds donker werd en ’s ochtends de zon weer opkwam, werden de klokken geluid als sein om alle poorten te sluiten en weer te openen. Tijdens die nachtelijke uren mocht niemand naar binnen of naar buiten. Een Middeleeuwse poort en een gedeelte van de stadsmuur is nog te zien in Amersfoort.

Amersfoort, Koppelpoort.

Het doel van de middeleeuwse avondklok in die tijd was om de veiligheid van de burgers te waarborgen. Het werd gebruikt om externe gevaren als indringers of vijandige legers buiten te houden, maar ook om de angst bij de burgers weg te nemen. Soms ging het dan om angst voor dingen die niet fysiek tegen te houden zijn, zoals kwade geesten. De Middeleeuwse mens was erg bijgelovig en geloofde dat er in het donker een leger van kwade geesten door de straten zwierf die boos was en het op hen gemunt had. Burgers durfden in het donker niet naar buiten omdat ze geloofden dat ook de duivel tijdens de nachturen het liefst zijn werk deed. De avondklok was dus een manier om de burgers te beschermen tegen gevaren van buiten, maar ook tegen gevaren binnenin de mensen zelf.

Toch was er ook sprake van fysieke gevaren binnen de stadsmuren die een avondklok moest verhelpen. Zo was er risico op brand. Men kookte nog op houtvuur of op turf. Een groot risico was, dat zulke vuren als ze onbeheerd achter werden gelaten, een brand veroorzaakten. De vrees daarvoor was niet misplaatst een tijd waarin vrijwel alle huizen van hout werden gemaakt en in een soort doolhof tegen elkaar geplakt stonden. Het uitbreken van een uitslaande brand in de nachtelijke uren terwijl iedereen lag te slapen was dat ook een regelrechte nachtmerrie. Zo’n brand kon vreselijke gevolgen kon hebben.

De vertaling van avondklok in het Frans (couvre feu), Engels (curfew), Italiaans (copri fuoco) betekent letterlijk ‘bedek het vuur’. Het veilig afdekken van een brandend vuur, kort voor bedtijd, behoorde tot de burgerplichten.

Herbergen moesten hun deuren sluiten en prostituees hun werkzaamheden beëindigen. De uitdrukking ‘bel voor de laatste ronde’ net als de fysieke bel boven de bar in kroegen vindt zijn oorsprong van de avondklok. De rust werd bewaakt door de schutterij die verantwoordelijk was voor de nachtwacht. In tijden van besmettelijke ziekten moesten stedelingen binnenblijven, bijvoorbeeld bij de pestepidemieën in Europa.

Utrecht had een avondklok in de Buurkerk in Utrecht. In Haarlem waren de Damiaatjes verantwoordelijk om het sluiten van haar stadspoorten aan te kondigen. De Damiaatjes zijn klokken in de Grote Kerk van Haarlem, die dienden als avondklok. Elke avond luidden de klokken voordat de stadspoorten van Haarlem sloten. De klokken luiden tegenwoordig dagelijks tussen negen en half tien. Deze klokken zijn afgebeeld in het wapen van Haarlem.

India, Pune (1765 – 1852)

In de Indiase stad Pune was er van 1765 tot 1852 een avondklok van kracht. Maar liefst 87 jaar lang ging er iedere avond om negen uur ’s avonds een kanon af, het signaal voor de bevolking om de deuren te sluiten, en ze pas de volgende morgen weer te openen. Liepen ze toch op straat, dan werden ze gearresteerd door de zogeheten kotwals, een voorloper van de politie-agent.

Australië, Aboriginals (1840-1954)

De oorspronkelijke bevolking van Australië, de Aboriginals, heeft het niet makkelijk (gehad). De eerste keer dat zij met een avondklok te maken kregen was in 1840. De avondklok gold toen specifiek voor de wijk Northbridge in de stad Perth. Tussen 1927 en 1954 waren ook andere delen van de stad na zes uur ’s avonds off limits voor Aboriginals, ook als ze er werkten. Liepen ze na die tijd nog in de stad en hadden ze geen briefje van hun werkgever? Dan werden ze gearresteerd. En dat alleen maar omdat de Australiërs van Europese afkomst ze niet wilden zien op straat.

Volgens de bibliotheek van Queensland gold in Brisbane een soortgelijke regel. Daar waren Aboriginals niet welkom na vier uur ’s middags, en op zondag werden zij de hele dag geweerd. In 1975 trad de Commonwealth Racial Discrimination Act in werking, die restricties op basis van etniciteit verbood. Dat betekende definitief het einde van de avondklok.

Tweede Wereldoorlog (1940-1945)

Tijdens de Duitse bezetting van Nederland (1940-1945) werd vanaf 1 november 1940 een spertijd ingesteld die aanvankelijk liep van 00.00 uur tot 04.00 uur in de nacht. De spertijd werd ingevoerd samen met verduisteringsmaatregelen. Verduistering van woningen was nodig zodat Engelse vliegtuigen de route naar Duitsland moeilijk konden vinden.

In de loop van de oorlog werd de aanvang van de spertijd in gemeenten vervroegd. Voor Joden gold vanaf juni 1942 een spertijd vanaf acht uur in de avond. De Nederlandse taal kent er twee woorden voor: avondklok en spertijd. ‘Spertijd’ roept in Nederland nog altijd negatieve associaties op; het doet denken aan onderdrukking en geweld. Een Germanisme dat in het collectieve geheugen is opgeslagen onder het trefwoord oorlogstaal: spertijd, verzet, executies, hongerwinter, moffenmeid, enz. In Duitsland ligt dat anders. De woorden ‘Sperrzeit’ en ‘Sperrstunde’ zijn er neutraal genoeg om deel uit te maken van de huidige regeltaal tegen virusverspreiding.

Bladmuziek van een liedje over verduistering door het artiestenduo Johnny en Jones. Bron: Wikipedia.

Corona pandemie, 2021

Vergelijk de ontwerpen van de bijplakzegel (2001) en van de Decemberzegels – nijntje (1995) met de boodschap van de Rijksoverheid: avondklok (2021).

In september 2020 stelde het OMT voor een avondklok in te stellen ter bestrijding van de coronacrisis. De regering besloot anders, omdat dit aan de spertijd van de Tweede Wereldoorlog zou doen denken. Op 20 januari 2021 kondigde het demissionaire kabinet Rutte III aan alsnog een landelijke avondklok te willen invoeren. Een dag later vond hierover het Kamerdebat plaats, waarbij verschillende moties werden ingediend. PVV, DENK en FvD stemden tegen de invoering van een avondklok en tegen het invoeren van een wettelijke verplichting voor bedrijven om zich aan de bestaande maatregelen te houden. Partij voor de Dieren, SGP, en eenmansfracties Krol en Van Kooten-Arissen stemden tegen de avondklok maar vóór strengere regelgeving voor bedrijven. VVD, CDA, D66, GroenLinks, SP, PvdA, ChristenUnie en 50PLUS stemden zowel vóór de avondklok als vóór strengere regelgeving voor bedrijven. Het kabinet gaf daarop aan een avondklok in te stellen en de mogelijkheid tot afdwinging van de coronamaatregelen in bedrijfspanden te onderzoeken.

Video Late at night – Maywood:

https://www.youtube.com/watch?v=FTqD68m2mt4

Maywood was een Nederlands popduo, dat bestond uit de zusjes Alice May en Caren Wood (pseudoniemen van respectievelijk Alie (Aaltje) en Doetie (Doetje) de Vries). Vanaf 1979 volgden grote hits, waarvan het nummer Late at night in 1980 een nummer 1-hit werd in zowel de Top 40 als de Nationale Hitparade. Behalve in Nederland wist Maywood ook in het buitenland een zekere populariteit te verwerven.

Hoe handhaven?

Politie en BOA’s hebben de taak gekregen om te handhaven tijdens de avondklok uren (21:00 – 04:30 uur). Maar hoe moet je handhaven in een groot gebied, want we weten dat we te weinig agenten en BOA’s hebben in heel Nederland. Voor de plattelandsgebieden is de inzet van een drone een goede oplossing.

En de boete wordt meteen opgelegd zonder waarschuwingen vooraf. Dat is gelukkig een voorbeeld van kordaat optreden van het gezag, maar de boete is wel erg laag, namelijk 95 euro. Voor deze boete geldt dat er geen aantekening komt in jouw strafblad.

In andere omliggende landen beginnen de boetes vanaf 400 euro en kunnen zelfs oplopen tot 3000 euro. De Politie heeft gezegd dat als er een roofoverval wordt gepleegd, een terrorisme aanval of steekincidenten, dat ze dan de avondklok niet zullen handhaven maar prioriteit geven aan zwaardere gevallen. Het resultaat van de avondklok is dat er niemand in de stad is.

Video Niemand in de stad – De Dijk:

https://www.youtube.com/watch?v=9kV1OFRf3h8

Niemand in de stad is een nummer van de band De Dijk uit 1987, afkomstig van het gelijknamige album. In 2009 verscheen van het album Deluxe Edition, een cd-heruitgave met naast het album een extra cd waarop demo’s, outtakes en live materiaal werd uitgebracht. Op de voorkant van de hoes staat een zwart-witfoto van een nachtelijke scène waarbij een man in pak gekleed, onderuit gezakt ligt langs de kant van de weg. De foto is gemaakt in de Warmoesstraat, Amsterdam door fotograaf Dolf Kruger in 1956. De hoes geeft hiermee de titel en het centrale thema van het album kernachtig weer; eenzaam en verlaten in Amsterdam, met doorgaans de liefde als belangrijkste oorzaak.

Uitzonderingen

De avondklok werd ingesteld van 23 januari tot 10 februari tussen 21.00 en 04.30 uur. Zij regelt een verbod op het vertoeven in de openlucht op alle openbare plekken. Daarnaast is zij van toepassing op alle erven bij voor publiek openstaande gebouwen. Uitzonderingen op het verbod zijn onder andere medische hulp, hulpverlening aan een hulpbehoevende persoon, werk, calamiteiten, examens of het aangelijnd uitlaten van een hond. Uitzonderingen moeten worden aangetoond middels een ‘Eigen verklaring avondklok’ en een ‘Werkgeversverklaring avondklok’.

Een nieuw woord is de avondklokhond: hond die je koopt of leent om een excuus te hebben om tijdens de avondklok buiten te zijn.

Gelukkig hebben de meeste burgers een eigen hond. Helaas mag je met 1 persoon met de hond lopen en niet samen met je vrouw/man/partner. Dan zou de tweede persoon een werkgeversverklaring moeten bezitten. Denk aan je boekhouding.

Video Samen een straatje om – Rudi Carrell:

https://www.youtube.com/watch?v=Y8tAIeXBvq4

Rudi Carrell (1934 – 2006) was een entertainer, zanger, showmaster, filmproducent en acteur. Hoewel hij uit Nederland kwam, werd hij vooral voor de Duitse TV zeer populair. Hij woonde sinds 1974 nabij Bremen. Samen een straatje om werd als single uitgebracht in 1976.

Relschoppers in meerdere steden

Mooi Nederland (2016): Urk.

Drie dagen lang vanaf 23 januari 2021 waren relschoppers bezig met plunderingen van winkels en vernielingen van openbare gebouwen en infrastructuur (bv. abri’s). Vele steden zijn het slachtoffer van de relschoppers met tonnen euro’s schade en een langdurige herstel van gebouwen. Voorbeelden zijn de steden Urk, Eindhoven, Rotterdam waar de schade enorm is. Het is geen ‘Mooi Nederland’ meer en geen reclame voor ons land in het buitenland in diverse nieuwsmedia.

Mooi Nederland (2011): Eindhoven.

Mooi Nederland (2005): Rotterdam.

Politie heeft met spuitwagen / waterkanon opgetreden en was aanwezig met honden en paarden. De Koninklijke Marechaussee en de Mobiele Eenheid (ME) werden ingezet om de orde te handhaven. Honderden relschoppers zijn opgepakt. Snelrecht wordt toegepast op hen met forse boetes en gevangenisstraffen.