foto: Wikipedia

Éamon was twee jaar oud toen hij met zijn moeder naar Ierland vertrok. Daar hertrouwde zij en Éamon werd bij familie ondergebracht in Limmerick. Layter ging hij naar een kostschool in Dublin. Hij was een groot voorstander van de Ierse onafhankelijkheid en sprak vloeiend Iers-Gaelisch, de oorspronkelijke taal van Ierland. Hij werd lid van de nationalistische beweging, de ‘Irish Volunteers’ die zijn verdere leven ging beheersen.

Éamon was aanvoerder van een groep vrijwilligers, mannen en vrouwen, van de afdeling Dublin van de ‘Irish Volunteers’ tijdens de Paasopstand in april 2016, afgebeeld op de postzegel uitgegeven in 1966. De tekst ‘Éirí amach na Cásca’ betekent ‘Paasopstand’. Nadat de opstand met bruut geweld door het Britse leger en politietroepen was neergeslagen, werd hij gevangen genomen. Hij werd ter dood veroordeeld maar zijn straf werd omgezet in levenslange gevangenisstraf met dwangarbeid. Dat was om twee redenen. Hij was in een andere gevangenis terechtgekomen dan de leiders van de opstand en de ondertekenaars van de proclamatie die de zelfstandigheid van de Republiek Ierland hadden uitgeroepen. Deze groep rebellen ondergingen al heel snel de dood door executie. De andere reden was dat hij waarschijnlijk een Amerikaans paspoort bezat en men wilde geen eventuele Amerikaanse staatsburger ter dood brengen. Dit moest worden uitgezocht en tegen die tijd had de publieke opinie zich zo afgekeerd van de executies dat deze werden opgeschort.

Bron: The Illustrated War News 10 mei 1916

Wel waren al vele leden van de ‘Irish Volunteers’ en andere opstandelingen overgebracht naar het Engelse eiland Anglesey zoals te zien is op bovenstaande krantenfoto van 10 mei 1916 gepubliceerd in ‘The Illustrated War News’. Het is een groep van 489 mannen die onder escorte via de haven van Dublin in Holyhead waren aangekomen, de hoofdplaats van Anglesey. Sommige gevangene lopen nog in het uniform van de ‘Irish Volunteers’. De Valera bracht met enige van zijn ‘Volunteers’ door in Engelse gevangenissen in Dartmoor, Maidstone en Lewes. In de gevangenissen hiel hij een dagboek bij. Dit dagboek is in 2016 op een veiling verkocht aan een onbekend gebleven verzamelaar.

Éamon de Valera werd in juni 1917 vanwege amnestie vrijgelaten en hij ging meteen de politiek in. Hij werd als lid van het Britse Lagerhuis op 10 juli 1917 gekozen voor het kiesdistrict ‘East-Clare’ en werd president van ‘Sinn Féin’, de kleine republikeinse partij die onterecht door de Britten was bestempeld als aanstichters van de Paasopstand. De foto afgebeeld op de postzegel werd genomen door George Morisson en gebruikt voor de postzegel door ontwerper Robbert Ballagh. De postzegel werd precies op zijn geboortedag, 100 jaar eerder, 14 oktober 1982 uitgegeven.

‘Sinn Féin’ was in 1905 opgericht door Arthur Griffith als een Ierse separatistische monarchistische beweging die opheffing nastreefde van de Unie met Groot-Brittannië, zodat Ierland weer een koninkrijk zou worden.

Als voorbeeld verwees hij naar Hongarije dat door de vorming van een Dubbelmonarchie nog wel de koning van Oostenrijk deelde maar verder in feite onafhankelijk was geworden. ‘Sinn Féin’ was helemaal niet betrokken bij de Paasopstand maar de pers noemde het de Sinn Féin-opstand.

Éamon de Valera is afgebeeld op vignetten (?) ‘Irish Heroes’. Het is mij niet duidelijk wie deze heeft uitgegeven en waarvoor de waarde van £1 bestemd was. ‘Sinn Féin’ won met grote meerderheid de verkiezingen in 1918. Maar door fraude en intimidatie van niet-Sinn Féin kandidaten ontstond tweespalt. Er werd een Iers Parlement gevormd, de ‘Dáil Éireann’ onder leiding van een president. De Valera was lid van het Iers Parlement geworden en werd met een aantal andere politici in 1918 gearresteerd en vastgezet. Na zijn ontsnapping uit de gevangenis ‘Lincoln Goal’ omdat een deur op de binnenplaats gewoon openstond, nam hij opnieuw plaats in het Iers Parlement en werd voorzitter van de ‘Dáil’. De Britse overheid accepteerde de ‘Dáil Éireann’ echter niet en verklaarde deze in september 1919 illegaal. Dit ontaarde in gewapend verzet. De Valera ging naar de Verenigde Staten om financiële steun te zoeken voor de revolutie. In 1921 kwam hij terug om zijn land in oorlog met de Britten te leiden. Dat kon hij door de grondwet van 1919 te laten aanpassen zodat hij president van de republiek kon worden. Hij zag zichzelf als de Ierse equivalent van koning George V van Groot-Brittannië. Bij de vredesbesprekingen tussen oktober en december 1921 werd besloten dat 26 van de Ierse graafschappen de Ierse Vrijstaat zouden vormen, terwijl de zes voornamelijk protestantse graafschappen in het Noorden van Ierland onder Brits gezag zouden blijven.

Omdat de vredesovereenkomst door de delegatie van de Republiek onder dwang van de Britse gedelegeerden werd gewijzigd, zodat een ‘kolonie’ zou ontstaan onder een Gouverneur-generaal, verliet hij uit protest de ‘Dáil Éireann’ met enkele van zijn partijgenoten van ‘Sinn Féin’. Hij probeerde zelf een republiek op te zetten met een eigen kabinet met hemzelf als president. De spanningen liepen vanwege de pogingen van Éamon de Valera hoog op en in juni 1922 brak hierdoor de Ierse Burgeroorlog uit. De Valera verloor de strijd en daardoor werd hij weer enige tijd in de gevangenis opgesloten. Na zijn vrijlating verliet De Valera ‘Sinn Féin’ en richtte in maart 1926 en nieuwe partij op met de naam ‘Fianna Fáil’, ofwel ‘The Warriors of Destiny’. De nieuwe partij behaalde bij de algemene verkiezingen van 9 juni 1927 grote winst. De winst was nog groter bij de verkiezingen van 1932 waarbij 72 zetels werden behaald, maar geen meerderheid in de ‘Dáil’.

De postzegel geplakt naast Éamon de Valera op de eerstedag envelop is op dezelfde dag, 14 oktober 1982, uitgegeven maar heeft niets te maken met de persoon De Valera. Deze postzegel was gewijd aan het Grattan’s Parliament, genoemd naar Henry Grattan, dat in 1782 met toestemming van de Britten was ingesteld waardoor een soort schijn onafhankelijkheid ontstond. Het parlement bleef echter ondergeschikt aan de Kroon van Engeland. Maar na 19 jaar, in 1801, werd dit parlement opgeheven door aanname van de Act of Union waardoor de Ieren veel van de verworven vrijheden verloren. Dit vanwege de opstand van de Verenigde Ieren in 1798 tegen de Britse overheersing. In 1801 ontstond zo het Verenigd Koninkrijk van Groot-Brittannië en Ierland.

De afbeelding toont het schilderij van 175 cm bij 220 cm in 1780 vervaardigd door Francis Wheatley van het ‘Irish House of Commons’ van Ierland, de voorloper van het Grattan’s Parliament van 1782. Henry Grattan is te zien in de rode jas staande rechts in het midden op de voorgrond. Het schilderij behorende tot de ‘Gascoigne Collection’ hangt in een prachtig landhuis, Lotherton Hall in Leeds, Engeland. Het landhuis kan worden bezocht evenals de mooi aangelegde tuinen en de kapel uit de twaalfde eeuw. Het landhuis werd door Sir Alvary Gaiscoigne en zijn echtgenote in 1968 geschonken aan de stad Leeds en behoort nu tot de ‘Leeds Museums & Galleries’ groep.

De deelname aan de Paasopstand van 1916 in en rondom het hoofdpostkantoor van Dublin en de daaruit voortvloeiende gevolgen bepaalden het verdere leven van De Valera. De loopbaan van Éamon de Valera zette zich voort in een leidende rol die sterk van invloed was op de verdere ontwikkeling van Ierland als zelfstandige republiek. Kort samengevat: Hij was van 26 augustus 1921 tot 9 januari 1922 president van het dominion Ierse Vrijstaat en van 9 maart 1932 tot 29 december 1937 president van de Uitvoerende Raad met de titel ‘Taoiseach’. De Uitvoerende Raad werd in 1937 opgeheven en de Ierse Vrijstaat maakte zich los van Groot-Brittannië. Hij behield echter de leiding in de regering en zijn functie werd vanaf 29 december 1937 tot 18 februari 1948 gewijzigd in premier van Ierland, ook met de titel ‘Taoiseach’. In 1938 en 1939 was hij tevens voorzitter van de Volkenbond. In 1937 werd in de nieuwe Grondwet van de Republiek Ierland de functie van president omschreven. De titel van de president is in de Ierse taal ‘Uachtarán’.

Hij streefde een volledige neutraliteit van zijn land na in het conflict tussen de grootmachten maar kon niet voorkomen dat Ierland een belangrijke basis werd voor de Amerikaanse troepen, gevechtsvliegtuigen en oorlogsschepen. Bernard Partridge vertolkte dat in het Punch Magazine van 4 februari 1942 waarbij hij De Valera afbeeldde terwijl hij demonstratief te zien is zittend op een stoel op een spoorlijn. Hij verspert deze spoorlijn met zijn hoed en diplomatentas, vlak voor een Amerikaanse seinpaal. De tekst onder de tekening: ‘Ze hebben me nooit toestemming gevraagd om deze spoorlijn aan te leggen’. De Valera werd opgevolgd als premier door eerst John Costello en Séan Lemass en trad daarna opnieuw aan als premier van 25 juni 1959 tot 24 juni 1974. Hij overleed op 29 augustus 1975 en werd begraven op het kerkhof ‘Glasnevin Cemetery’ in Dublin.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Oostenrijk

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 4,60 uit 5)

Laden...