Professor Telders
In oktober 1940 eisten de Duitse bezetter dat de Leidse hoogleraren een Ariërverklaring ondertekenden, waarin zij moesten verklaren dat zij geen Jood waren. Professor Ben Telders,
hoogleraar volkenrecht, verzette zich hevig tegen de Ariërverklaring. Zijn felle en aanhoudende verzet leidde ertoe dat hij op 18 december 1940 door de Duitse bezetter werd opgepakt. Hij kwam uiteindelijk in het concentratiekamp Bergen-Belsen terecht. Daar overleed hij vlak voor de bevrijding op 42-jarige leeftijd aan de gevolgen van vlektyfus.

Ben Telders

Telders heeft gewoond aan het Rapenburg 45 in Leiden. Een bijzonderheid is dat in datzelfde huis Prinses Beatrix 4 jaar gewoond heeft, tijdens haar studie aan de Leidse Universiteit.

Professor Cleveringa
Na de inventarisatie van de Ariërverklaringen kregen de Joodse medewerkers van de Universiteit op 24 november 1940 bericht van ontslag. Dit leidde tot felle protesten door verschillende academici.
Professor Rudolph Cleveringa hield op 26 november 1940 een vlammend betoog tegen het ontslag van zijn Joodse collega’s. Hij deed dit met name omdat zijn Joodse leermeester, promotor en collega professor Eduard Maurits Meijers ook ontslag was aangezegd.

Prof. Meijers

Professor Van Holk en Professor Barge
Ook professor Lambertus van Holk hield op die dag een protesttoespraak. Vervolgens gaf hij college over Baruch de Spinoza en zijn onschatbare joodse bijdrage tot het Nederlandse geestesleven.
Professor Ton Barge wijdde op dezelfde dag zijn college aan de onhoudbaarheid van de theorie van de rassenleer. Hij maakte door middel van een wetenschappelijk betoog duidelijk dat het “Joodse ras” en het “Duitse (of Arische)ras” helemaal niet bestaan. Beide professoren staan afgebeeld op een persoonlijke postzegel. De derde persoon op deze zegel is de eerder genoemde Cleveringa.

Spinoza

De bezetter wilde de Leidse universiteit nazificeren. Ze wilden de in hun ogen belangrijke oudste universiteit van Nederland tot een Duitse Universiteit omvormen. De nazificering hield in dat het curriculum (lesstof) naar Duits voorbeeld moest worden aangepast, zoals bijvoorbeeld het rassenkundige vak: rassenhygiëne. Dit hield in dat bepaalde groepen individuen zich mochten voortplanten en andere (zoals gehandicapten) niet, met de bedoeling het bevorderen van bepaalde wenselijk geachte lichamelijke kenmerken. De nazificering mislukte echter, mede omdat niet veel Duitse hoogleraren hiervoor interesse hadden.

Professor Siemens
In mijn Leiden-verzameling heb ik een envelop, die op 2 maart 1942 (aangetekend op het postkantoor Leiden Stationsweg) is verstuurd naar Herrn Prof. Martin Müller in München. De afzender was Prof. Siemens, Academisch Ziekenhuis te Leiden.

Prof. Hermann Werner Siemens was een academicus van Duitse origine, die in 1929 naar het Academisch Ziekenhuis van Leiden was gekomen. Daar werd hij hoofd van de afdeling dermatologie. Reeds tijdens zijn studie in München toonde hij belangstelling voor rassen-hygiënische opvattingen. Echter, omdat het Nationaal Socialisme de rassenhygiëne ook wilde toepassen op Joden en Communisten distantieerde hij zich daarvan. Hij noemde dit pseudo-rassenhygiëne. En om aan te geven dat hij het hier helemaal niet mee eens was, liet hij zich in 1938 naturaliseren tot Nederlander.
Op de achterzijde van de envelop zien we het aankomststempel in München van 5 maart 1942, met het onderschrift “Hauptstadt der Bewegung”. Het stempel van het “Obercommando der Wehrmacht” (in rood) duidt erop dat de brief voor censuur is geopend.

Voor een leuke Soldaat van Oranje stadswandeling in Leiden, kunt U zich melden bij de auteur Willem Hogendoorn: willem.hogendoorn@hccnet.nl
Bronnen: – Leids Jaarboekje 1995: Pogingen tot nazificering van de Leidse Geneeskundige faculteit;
– Website www.universiteitleiden.nl
Persoonlijke postzegels: zie https://hemelop.nl/bestellen

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Nederland • Koningshuizen • Tweede wereldoorlog

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...