De tegenstelling tussen de Persoonlijke Postzegel en de foto met daarop de zieke persoon komt overeen met de grote tegenstelling tussen Nederlandse postzegels (tijdens de Duitse bezetting uitgegeven) en de propaganda-affiches die onder auspiciën van Duits gezinde NSB’ers in ons land werden verspreid.

Nederlandse propaganda-postzegels & -affiches

Hetzelfde kan worden vastgesteld en gezegd van de zes propagandapostzegels uit ons land die tijdens de Tweede Wereldoorlog werden uitgegeven. Als je de aanleiding én achtergrond van de uitgave kent, verduidelijkt door afbeeldingen op affiches, kijk je ook met geheel andere ogen naar deze dubieuze en gruwelijke postzegels. Wat de Duitsgezinde Nederlandse propagandapostzegels verzwijgen, tonen de veelzeggende propaganda-affiches in woord en beeld wel overduidelijk!

De Duitsgezinde propaganda-postzegels voor het Nederlandse Legioen en Winterhulp-Volksdienst zijn tot bijslagpostzegels verheven. Voor het bedrijven van deze diensten is uiteraard geld nodig. De bijslaggelden zijn hoog of geweldig hoog ten opzichte van het frankeerbedrag!

• De achterliggende gedachte bij de Germaanse symbolen-emissie (nvph 405/11; behalve het Germaanse een redelijk neutrale postzegels) heeft tijdens de bezettingsperiode weinig weerstand in ons land opgeroepen in tegenstelling tot de Legioen-, Winterhulp- en Volksdienstpostzegels.
  Vermeldenswaardig van de Zeeheldenemissie is dat buiten de Duitse en N.S.B.-autoriteiten de Joodse ontwerpers om Hartz (7½ , 25 & 40 cent) en Reitsma-Valenca (12½, 15 cent) op hun onderduikadressen ontwerpen hebben kunnen maken. Salaris ontvingen ze op naam van andere ontwerpers.
• In teksten op de propaganda-affiches worden door Duitsers voor het leger uitverkoren Nederlanders bijzonder positief en [te] opbeurend als ‘flinke kerels’ omschreven en gecomplimenteerd! Hen wordt een veer in de kont, de broek gestoken. Daarmee zijn ze wellicht over te halen ons land te verlaten met z’n werkeloosheid en armoede als gevolg van de crisis in de dertiger jaren van de vorige eeuw.
• Verschil tussen reclame en propaganda. Beide trachten de meningen van mensen te beïnvloeden. Reclame richt zich op het koopgedrag (commercieel doel) met positieve argumentatieschaal van goed, beter, best. Propaganda dient een politiek doel: personen erbij betrekken en de overtuiging als een soort ‘geloof’ actief uitdragen met confronterende tegenstellingen met aanvechtbare argumenten. Negatieve argumentatieschaal van goed – niet goed (slecht). Oorlogspropaganda is een wapen in de strijd.

Michiel de Ruyter-postzegel

De Michiel de Ruyter-postzegel (nvph 412) vertegenwoordigt als zeeheld de resterende negen admiraals, die op postzegels (nvph 413/21) zijn geportretteerd. Zij allen hebben als bevelhebbers tijdens de vier Engelse Zeeoorlogen (152/54, 1665/67, 1672/74 & 1780/84) tegen Engeland gevochten. Op de achtergrond van het portret van admiraal De Ruyter zijn oorlogsschepen tijdens de strijd op zee te zien.

Tussen postzegel- en affiche-afbeelding bestaan grote en treffende [deel]beeldovereenkomsten. Opvallend en beeldbepalend trekt de 17e-eeuwse admiraal Michiel Adriaansz. de Ruyter (1607 – 1676) op de affiche door formaat en kleur met aan weerskanten 17e-eeuwse oorlogsschepen alle aandacht naar zich toe.

• Met het portret van admiraal De Ruyter, als historische BN’er, een voorganger in de strijd tegen Engeland, worden “flinke kerels” uit Nederland uitgenodigd om ook tegen Engeland ten strijde te trekken en in dienst te treden van het Duitse leger. Een aantrekkelijke toekomst wordt hen voorgespiegeld.
• Een gehelmd en anoniem stel Nederlandse ‘flinke kerels’ in Duitse krijgsdienst strijden met geweren, bajonetten en kanonnen tegen het Bolsjewisme.
• Deze propaganda-affiche probeert de ‘waarachtige Nederlander’ over te halen zich ook aan te sluiten bij de Waffen SS.

“Onze voorouders . . . trokken er op uit! Zij bevoeren alle zeeën, zij zochten elders hun fortuin en . . . zij vonden het! Ook nu nog biedt het buitenland voor flinke kerels, die niet willen blijven prutsen, goede kansen! Inlichtingen geheel vrijblijvend: Arbeidsbureau voor arbeid in het buitenland, Amsterdam, Rotterdam, Den Haag, Utrecht, Arnhem, Groningen.”

• De volgende affiche verwoordt in historische zin de keus voor een buitenlands avontuur nog beter. ‘t Wordt bijzonder aantrekkelijk op verschillende affiches voorgesteld, die in de loop van de Tweede Wereldoorlog zijn uitgegeven. De ontwerper van het aanplakbiljet is hierbij ongetwijfeld van het spreekwoord uitgegaan ‘Een goed verstaander heeft maar een half woord nodig’.

Op een kort en bondige wijze worden wij als Nederlanders herhaald eraan herinnerd dat Engeland van ouds onze vijand is: al 270 jaar aaneen! Vandaar de affiche-oorlogskreet: “Steeds dezelfde vijand! 1773 – 1943. Strijdt met ons mede!”

• De tegengestelde confrontatie in tijd middels een Duitse torpedoboot tegenover een 17e-eeuws oorlogsschip uit ons land voor de contouren van Londen met op de achtergrond de Britse vlag is onvervalst overtuigend, doelgericht en methodisch aanwezig: “Strijdt met ons mede tegen Engeland” in historisch perspectief onze vijand!

Aantrekkelijk ogende Legioen-postzegels

Op de achtergrond van beide Nederlandse legioensoldaten op de Legioen-postzegels (nvph 402/03) is of het romantisch en vredelief getinte platteland met boerderij, landschap met bomen en waterpartij afgebeeld, of het aantrekkelijk ogende stedenschoon met Amsterdamse grachtenhuizen.

• Het toeslagbedrag van de 12½ cent postzegel is met 87½ cent buitensporig hoog voor het Voorzieningsfonds van het Nederlandsch Legioen.

In de kreet van de affiche “Ons nationalisme uw redding, ons socialisme uw toekomst” zit een beperking. De onderstreepte woordjes ‘ons’ en ‘uw’ geven aan dat ‘nationalisme’ en ‘socialisme’ niet in algemene, maar in strikt Duitse zin kritiekloos dienen opgevat, beleefd en uitgevoerd te worden. Pas dan komt een ideale ‘leef- en beleefwereld’ tot stand. Maar je moet er als ‘flinke kerel’ wel iets voor doen, zoals op het bovenste gedeelte van het aanplakbiljet overduidelijk is afgebeeld en/of verbeeld!

• Een gehelmde legioensoldaat uit ons land met een geweer over zijn schouder staat voor een stad met talrijke kerktorens. Deze Nederlandse soldaat heeft bij gebrek aan werk in eigen land ‘werk’ gevonden in het Duitse leger. Hij kan daardoor als ‘kostverdiener’ niet aanwezig zijn bij vrouw en kind in de hieronder geplaatste tekening.
• Aandacht voor het onderste gedeelte van deze affiche komt aan de orde bij het deelhoofdstuk over de Volksdienst-postzegels

Wervende teksten op andere Legioen-affiches

Een aantal Legioen-affiches voeren opvallende en vermeldenswaardige teksten als:

• “Europa is aangetreden onder de vlag van het Vrijwilligers Legioen Nederland in den strijd tegen het bolsjewisme!”
• “Moet ik ook? Neen! U moet niet, maar flinke kerels melden zich aan bij het Vrijwilligers Legioen Nederland!”
• “Wie van deze twee is de ware Nederlander?”
• Op talrijke typografische affiches worden Nederlandse woorden in gotisch letterschrift opgevoerd met het doel de Nederlander de kenmerkende Duitse cultuur en geaardheid nog intenser te laten ondergaan, te ervaren en te beleven (indoctrinatie). Bijvoorbeeld in de constatering: “Groot Duitsch bewustzijn tegen Hollandsche engheid!”

Geïdealiseerd moederschap op Volksdienst-postzegels

De 5 cent Volksdienst-postzegels (nvph 425) verbeeldt het sociale gezicht van het Nationaal Socialisme van de NSB’ers in ons land middels een geïdealiseerde verbeelding van het moederschap door een geknield kind naast de moeder af te beelden, die een baby omarmd op haar schoot draagt. Nog twee andere postzegels uit deze emissie (nvph 424 & 427) herhalen feitelijk het verheerlijken van dit moederschap door tederheid en innigheid.

• Het logo met drie zeshoeken is met de letters V.D.N. gevuld als afkorting van Volks Dienst Nederland.
• Het toeslagbedrag t.o.v. frankeerbedrag is hoog.

Affiche-onderdeel moeder en kind

Het idyllisch geïdealiseerde moederschap met aan weerskanten bekoorlijke natuur met gebladerde boomtak en vogel en rokende fabrieksschoorstenen, wellicht van de wapenindustrie.

• Deze 5 cent Volksdienst-postzegel stemt in uitstraling in sterke mate deels overeen (er is een verschil) met de onderste afbeelding van de affiche.

Winterhulp-postzegels met aardse & bovenaardse ‘hulpverleners’?

Op de 1½ cent Winterhulp-postzegel (nvph 423) zit/staat (deels gehurkt) een jongetje nabij een huis met in de voorgevel een Y als runenteken (het verticale lijntje moet ietsje langer doorlopen; oudst bekend schrift van Germaanse volkeren). Zijn linkerhand contact met het huis/dak. Zou het jongetje als de ‘beschermer’ van huis en haard kunnen worden beschouwd: “Je moet niet dakloos worden?” De blik van de jongen is gericht op het klavertje-drie, waarachter zich bloemen met een krullend lint bevindt.

• Bijzonder is wel dat van beide Winterhulp-postzegels alleen de 1½ cent het V.D.N.-embleem voert, dat met de Volksdienst en niet met Winterhulp heeft te maken!
• Op de 7½ cent Winterhulp-postzegel (nvph 426) zweeft een engelachtig meisje met een krullend en wapperend lint omwonden korenschoof in de lucht (te interpreteren als ‘brengster’ van brood en voedsel?) met een letterloos klavertje-drie op de achtergrond.
• Het toeslagbedrag t.o.v. frankeerbedrag is hoog, vooral bij de 10 cent postzegel met een verhoging van 40 cent.

Winterhulp-affiche

Op een bruin gekleurde typografische affiche staat o.a. een rode collectebus met daarop een wit gekleurd klavertje-drie met daarin de groene letters W.H.N. voor Winter Hulp Nederland. De tekst “Uw volksgenoten verwachten dat gij uw plicht doet. Winterhulp Nederland, Collecte 5 – 7 februari” informeert nader over de collecte.

• Deze affiche attendeert Duitsgezind Nederlanders (betiteld als ‘volksgenoten’) met de rode WHM-collecte bus op de aanstaande collecte. Volksdienst-bedrijven kost geld. Een collecte en bijslag-postzegels zorgen o.a. voor de noodzakelijke financiële middelen.

Guilloche- of Traliepostzegels

Een bezettingsperiode van vijf jaren door de Duitsers verbeeldt één van de achttien Traliepostzegels (nvph 356/73) op indrukwekkende wijze.

Maximumkaarten

Als de Duitsgezinde affiches in prentbriefkaart-uitvoering uitgegeven zouden zijn geweest, dan waren deze aanplakbiljetten uitstekend in de maximafilie bruikbaar zijn geweest.

Een gepasseerd tijdsbeeld!

of

Een gepasseerd tijdsbeeld?

Bron affiches: Streekarchief Voorne-Putten

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...