Deze karakterisering heeft betrekking op de pas uitgegeven emissie Fietspostzegels bestaande uit zes postzegels met daarop dito geïsoleerde en levensgrote fragmenten van een fiets. Door de ware grootte van de fietsonderdelen zonder een passende relatie met de blanco achtergrond en/of omgeving ontstaat vervreemding, die nog meer versterkt wordt door de uitvoering van de fragmenten in ‘postzegel-tablet-vorm-met-dikte’. Vervreemding alom!
Gerelateerde artikelen
Een reactie van een postzegelblog-medewerkster bij het zien van de persfoto van de fietspostzegels, die aanvankelijk als fiets *) in historisch perspectief geïntroduceerd zou worden: “Ik moest even wennen aan de zegels, ik verwachtte allerlei soorten fietsen, oude, supermoderne enzovoorts.”
*) In Collect 101 op bladzijde 20 wordt deze emissie nog aangeduid met de karakterisering ‘Fietshistorie’ met de uitgiftedatum 11 mei 2020. Drie maanden later staat in Collect 103 op bladzijde 20 de kort beperkende omschrijving ‘Fietspostzegels’.
Is er bij PostNL door de afwijkende interpretatie van de ontwerper sprake geweest van een zich aanpassen bij zijn uitgangsgedachte, of geeft het postbedrijf de voorkeur aan een sterk uit de toon vallende en spraakmakende vormgeving (waardoor wellicht de verlate uitgiftedatum is ontstaan)?
Vervreemdende associaties
De schuine opstelling van de zes afbeeldingen op de post-zegels verwijst naar de mobiliteitsmogelijkheid van de fiets, waarmee je op een levendige manier het leven tegemoet kan treden.
De geïsoleerde én abstraherende presentatie van de fiets-fragmenten doen denken aan stalen voor de bekleding van meubels.
Fietspostzegel – reflector
Het lichtgekleurde paarse gedeelte op de reflector-postzegel is een weerkaatsing (lichtval) van het daglicht. Van de reflectorfacetten is een te klein gedeelte zichtbaar, waardoor de herkenbaarheid van de reflector een probleem geeft.
Fietspostzegel – fietsframe
Het woord ‘fietsframe’ helpt als ‘redder’ bij de duiding van de abstracte weergave, die als een gedeelte van een ronde en glimmende buis van het fietsframe dient te worden geïnterpreteerd.
De weerkaatsing van het daglicht veroorzaakt een licht-blauwe baan, die aan weerskanten wordt begrensd door ietwat geleidelijke kleurovergangen naar een meer donker wordend blauw, waardoor de buisronding wordt afgebeeld.
De ronde en glimmende buisvorm had evengoed een deel geweest kunnen zijn van het Atomium of van een ruimteraket.
Fietspostzegel – handvat
Het uiterlijk van het handvat met daarop ovaalvormige noppen zou ook evengoed een deel van een rubberen mat kunnen zijn. De afbeelding van het handvat als deel is moeilijk te duiden door de afwezigheid van het grote geheel.
Op de 55 cent zomerzegel (nvph 1372) krijgt de fragmentafbeelding van het vliegwiel verbonden aan de centrifugepompen meteen een functionele betekenis en functie door de hoofdafbeelding van het stoomgemaal van Nijkerk.
Fietspostzegel – fietsbel
Het gegraveerde kroontje op de fietsbel heeft niets met het Koninklijk Huis te maken, dat o.a. op de Willem-Alexander frankeerzegels staat. De Nederlandse kroon heeft acht bogen of beugels. Door de stilering zijn bladeren en parels afwezig. De Engelse kroon bezit maar vier bogen (St. Edward Crown).
Fietspostzegel – buitenband
De verdeling van een tablet melkchocola komt overeen met het ruimtelijke profiel van de buitenband, waarin een variatie op het NS-logo is te ontdekken.
Fietspostzegel – binnenband
Op de binnenband-postzegel valt de pleister door kleur, grootte en structuur meteen op. De binnenband zelf is daarbij gedegradeerd tot bijzaak.
Spraakmakende postzegels!
De afwijkende en ongebruikelijke benadering en visuele uitvoering van de fiets doet volgens mijn inschatting de wenkbrauwen fronsen. Zonder tekstuele info is het moeilijk aan deze afbeeldingen ‘fiets-inhoudelijk’ woorden te geven. Als postzegelverzamelaars er onderling toch over zouden willen ‘debatteren’ dan zal dat in negatieve bewoordingen uitgevoerd worden. Met ‘onbegrepen’ postzegelafbeeldingen wordt de filatelie geen dienst bewezen. Deze ondermaatse postzegels zijn spraakmakend in negatieve zin, maar ook bovenmaats!
Ondermaats? Ja zeker om objectieve redenen bij opvoeren van beeldelementen, die als los zand aan elkaar hangen:
1] Multi-interpretabele afbeeldingen: buitenband, fietsframe, fietsbel en handvat.
2] Bij algemene classificering van de fiets geen detailleringen aanbrengen: binnen- en buitenband.
3] Ontbreken van elementair-karakteristieke onderdelen van de fiets: wiel, trappers & stuur.
4] Accentueren van de hoofdzaak afleidende bijzaak: pleister op band.
5] Aanwezigheid van moeilijk te herkennen details van de fiets.
6] Het Droste-effect heeft niets met fiets te maken, des temeer bij emissie Dag van de Postzegel.
Ondermaats? Bepaald niet. Om puur subjectieve redenen zijn het bovenmaatse postzegelafbeeldingen:
1] Vormgevingstoepassing van het Droste affect een inventieve vondst van groot formaat.
2] Afgewogen toepassing van beeld, tekst & blanco ruimte op het postzegelvel.
3] Gevarieerde kleurkeuzes van het postzegelvel én per postzegel.
Verbeelding van de tegengestelde invalshoeken van de filatelist en PostNL, die nog steeds onverenigbaar blijken te zijn. Matig tegenover ondermaats!
Uitgiftebeleid? PostNL let op je zaak!
PostNL gooit met deze emissie haar eigen glazen in. Met deze postzegels in combinatie met de uitgifte van te veel emissies per jaar wordt de filatelie nog meer impopulair.
- Niet het vele is goed, maar het goede is veel (voor de filatelist)!
- Niet het goede is veel, maar het vele is goed (voor PostNL)!
Reacties (1)
In Collect 146 lees ik; “Fietspostzegels met Droste-effect” Ook na dit stukje gelezen, en de zegels nog eens goed bekeken te hebben zie ik geen echt Droste-effect.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)