Kinderzegel-affiches periode 1925 – 1928 (1)

Lees hier of klik op de afbeeldingen hieronder om deel 1 (26 juli 2020) over kinderzegel-affiches te lezen.

Kinderzegel-affiches periode 1925 – 1928 (1)

Kinderzegel affiches periode 1929 – 1940

Affiche 1929

Affiche 1929 ontwerp E. van Hoogstraten

Twee gelaarsde kinderen confronteren ons d.m.v. voorbeeldpersonen (plaatsvervangers) met de weinig benijdenswaardige positie en levensomstandigheden van hen beiden. Het in geruite geklede en bang kijkende meisje omsluit met beide armen een klein kind in een deken. Iedereen kan zich in de zorgelijke situatie van beide kinderen verplaatsen, waarin de oudste hulp, bescherming en warmte geeft, zoals u door het kopen van kinderzegels ook kunt doen.
Dezelfde ontwerper heeft ook twee in grootte en kleding (geruite en staat model voor de kinderzegelgestreepte jurk) verschillende geïllustreerde briefkaarten ontworpen. De ene is hoogstwaarschijnlijk door het Plaatselijke Comité van Groningen uitgegeven, de andere door die van Den haag.

Affiche 1930

Affiche 1930 ontwerp André van der Vossen

Op de sprankelend kleurige affiche holt een naakt kind blij en opgetogen naast een hond met bloemen overtuigend in de hand in het stralende zonlicht van een zomerse dag. Een ideale leefwereld die je ieder kind toewenst. Dat is mogelijk door postzegels en briefkaarten te kopen ten bate van het misdeelde kind in de periode 10 december t/m 9 januari 1931.

Affiche 1931

Affiche 1931 ontwerp Gerrit Kiljan

Kiljan gebruikt evenals Piet Zwart de fotocollage voor postzegels via de techniek van fotomontage. Kiljan plaats het misdeelde kind zelf als opvallende blikvanger op de kinderzegels. Doel? Kiljan wilde via deze super directe methode laten zien waarvoor de opbrengst van de postzegelverkoop voor bestemd was. De Bond van de Kinderbescherming stelt wel dat de zegelverkoop is meegevallen, maar dat “de hoge opbrengst niet bereikt had mogen worden met een middel dat de toets der esthetische waardering niet kan doorstaan!” Reacties varieerden van positief tot uiterst negatief. Voor velen waren de afbeeldingen te confronterend en ethisch onverantwoord zulke afbeeldingen op kinderzegels te plaatsen.
De diagonaal geplaatste foto’s en teksten laten de dynamiek van de ‘Nieuwe Typografie’ zien.

Affiche 1932

Affiche 1932 ontwerp Joop Sjollema

Onder een aantal zonnebloemen bevindt zich een blanco postzegel, waarop een gestileerd en vereenvoudigd hoofd van een jongen naar beneden kijkt. De zonnebloemen verwijzen naar een aantrekkelijke en zonnige zomerse periode, waarin een lichamelijk of geestelijk hulpbehoevend kind zich goed bij voelt. Voor Sjollema is de 1½ cent kinderzegel 1932 (ontwerp Levigne) het uitgangspunt van deze affiche geweest.

Affiche 1933 en 1934

Affiche 1933 ontwerp Joop Sjollema

Affiche 1934 ontwerp Joop Sjollema

Het kind met muts en handschoenen houdt een stralende ster vast en verwijst daarmee naar het Driekoningenfeest. Door postzegels en briefkaarten voor het kind te kopen kunt u als koper hiervan het hulp, steun en bescherming zoekende kind ook een feest bezorgen.

Affiche 1935 en 1936

Affiches1935 en 1936 ontwerp Joop Sjollema

Het voorovergebogen kind met pet zit voor een grote sneeuwpop met een pijp in zijn mond en een omhooggestoken bezem in zijn hand. Het verkleumde kereltje smeekt ten onrechte om bescherming, steun en warmte bij de sneeuwman op het propaganda-plakkaat, die wellicht de affiche-lezer alternatief adviseert: “Koopt postzegels en briefkaarten voor het kind.”
De data veerschillen per affiche met dezelfde afbeelding: voor 1935 de periode 10 december – 9 januari en voor 1936 de periode 1 december – 5 januari.

Affiche 1937

Affiche 1937 ontwerp Cees Verburg

Op de zwart-wit foto staat een gezond meisje (gedeeltelijk blauw ingekleurd) met een beer in haar hand. De plaatsing van het meisje voor de tekening van een blanco postzegel attendeert de kijker erop dat van 1 december tot 5 januari weer kinderpostzegels te koop zijn: “U kunt de postzegel vulling geven door kinderpostzegels te kopen.”

Affiche 1938

Affiche 1938 ontwerp Piet Worm

In de gestrikte, gevlagde en rijkelijk gekleurd gevulde fruitmand & hengsel met enkele bloemen staat een meisje in zwarte jurk in het midden van de kleurenpracht. Deze affiche verleidt de kijker in overdrachtelijke zin ook rijkelijk te oogsten voor het hulp en zorg behoevende kind door weldadigheidspostzegels voor het kind te kopen.
Tijdschrift AMHK: “Overladen, beduusd en schuchter is het kind: overvloed van het goede der aarde en een ruim aandeel in de vreugde des levens, dat alles is voor het hulpbehoevende kind.”

Affiche 1939

Affiche 1939 ontwerp Frans Mettes

Volgens insiders heeft Mettes met deze affiche (broer en zus kijken vol verwachting naar boven) plagiaat gepleegd. Hij heeft een zwart-wit advertentie van een koelkastenfabriek met de titel ‘Silent as a Christmas Candle’ uit de New York Times (december 1938) ietsje gewijzigd overgenomen en van warm aansprekende kleuren voorzien.

Affiche 1940

Affiche 1940 ontwerp S.L. Schwarz

Een kind als centrale figuur op deze kleurrijke litho domineert op een opgewekte wijze de natuur. Het meisje onder de beschermende hoed van een paddenstoel houdt als levensgenieter een bloem vast en kijkt naar de bloemenpracht. Een blauwe vogel vliegt omhoog en een haas snelt met super lange benen voorbij.

Een meisje domineert in het centrum van de affiche als middelpunt van toegebrachte vreugde. Een bloempje drukt het meisje tusschen de handen en haar blik gaat naar de omringende bloemenpracht. Een blauwe vogel van geluk wiekt omhoog, snelvoetig springt een haas langs en als onder een beschuttend dak staat de kleine onder een paddenstoel welks hoed een plastisch en symbolisch effect verzekert.

Koninklijk Besluit en kinderpostzegels

Voor ‘weldadigheidszegels’ werd bij een Koninklijk Besluit van 8 december 1923 de noodzakelijke uitzondering gemaakt, maar – en dat is het belangrijkst – niet incidenteel. Eens en voor altijd werd toen toestemming gegeven, dat voor deze postzegels de minister, waaronder de PTT behoort, bepaalt welke voorstelling de bedoelde bijzondere postzegels zullen dragen.
Niet minder belangrijk was de internationale zijde van de uitgifte van deze postzegels verbonden. Men kan iets van deze kwestie terugvinden in de frankeerwaarden van de eerste postzegels. Pas in 1926 bij de tweede serie, waarop wapens zijn afgebeeld, treft men namelijk een postzegel aan in de waarde van 15 cent voor de internationale brief van enkelvoudig gewicht. Voordien hadden de kinderzegels alleen maar frankeerwaarden geschikt en bestemd voor stukken in het binnenlands verkeer.

Het Postverdrag van Washington van 1897 bevatte een bepaling, dat het internationale postverkeer niet toegelaten waren gedenkpostzegels met een toeslagwaarde. Door het Postcongres van Madrid in 1920 werd de betreffende bepaling geschrapt. Voor het in 1924 gehouden Postcongres in Stockholm (Nederland had in 1923 de Toorop-postzegels uitgegeven) waren er twee voorstellen over dit punt ingediend.

• Het eerste tot wederinvoering van het vóór 1920 bestaande verbod werd ingetrokken.
• Het tweede voorstel tot invoering van een nieuwe tekst volgens welke herdenkings- of weldadigheidszegels, waarvoor een bijslag verschuldigd is, onafhankelijk van de frankeerwaarde, zodanig moeten zijn ingericht, dat elke twijfel omtrent laatstgenoemde waarden wordt vermeden, werd door het congres aangenomen. (Bron: ‘Dertig keer kinderzegels’, Christiaan de Moor, 1980)

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(6 stemmen, gemiddeld: 4,50 uit 5)

Laden...