Met het fluit spelende kind van de kinderzegel 1938 als uitgangspunt schenk ik aandacht aan de gevarieerde bronnen van inkomsten van de kinderpostzegelacties uit periode 1923 – 1940. Vanwege visueel meer aansprekende activiteiten in eerdere kinderzegel van dezelfde kinderzegelactie dan in 1938 wijk ik uit naar andere jaren.

1) Kleine Pijper van Pam Georg Rueter

De doorlopende nummering op de bovenvelrand van deze kinderzegels noemt men plaatnummers, die zich in het midden van ieder postzegelvel bevinden. Voor deze kinderzegels zijn vijf platen gebruikt. Tijdens de druk van de kinderzegels is een nieuwe plaat gemaakt, die de versleten van de 5 cent Veth-postzegel vervangt.

“Het jongetje , slank als kinderen van dezen leeftijd zijn, speelt aandachtig en cierlijk zijn eigen wijsje, waarnaar lucht, water en aarde luisteren, zooals hun representanten, het vogeltje, het vischje en de bloemetjes, die hem omringen”, aldus tijdschrift AMHK blz. 321, 38e jaargang. “Het is een beeld van vertrouwelijkheid tusschen kind en natuur.”
De kleine Orpheus zittend op de grond, die dieren betovert en bloemen laat bewegen, is het 4-jarige zoontje Peter van de ontwerper Pam Georg Rueter en kleinkind van Georg Rueter, de ontwerper van de kinderzegels 1924.
Christiaan de Moor in Postzegelkunst: “Kinderzegel 1938 bezit een element van zoetheid.”

2) Inkomstenbronnen kinderzegels

De vooroorlogse kinderpostzegelacties kregen ‘buitengewoon groote welwillendheid van de dagbladpers en omroepverenigingen als maatschappelijk huldebetoon’ bij de jaarlijkse kinderzegelverkoop met als hoogtepunten de dagbladpuzzel en AVRO-luisterwedstrijden voor de jeugd en volwassenen. Naast de gebruikelijke kinderzegelverkoop via het postkantoor waren er nog enkele inkomstenbronnen voor de Centrale Propaganda-Commissie voor de Weldadigheidspostzegels.

2a) Dagbladpuzzel 1937: twee ton Voor het Kind!

De Centrale Propaganda-Commissie voor den verkoop der Weldadigheidspostzegels verzoekt ons plaatsing van onderstaande woordpuzzle (90 letters). Met groote erkentelijkheid kan de Commissie er gewag van maken van het feit, dat H.K.H. Prinses Juliana den Hoofdprijs voor deze puzzle – ter waarde van honderd gulden – heeft geschonken. H.K.H. hoopt den gelukkigen winnaar van dezen prijs op deze wijze in staat te stellen ter vervulling van een grooten wensch.
De oplossing zende men uitsluitend op een briefkaart in, welke moet worden voorzien van twee (of meer) kinderpostzegels van vijf cent frankeerwaarde (prijs ieder 8 cent). Bron: Leeuwarder Courant van 11 December 1937.

2b) AVRO-luisterwedstrijden

Drie AVRO-luisterwedstrijden zijn voor drie leeftijdsgroepen (jeugd tot 9 jaar, jeugd 9 t/m 14 jaar en volwassenen) in verschillende jaren achtereenvolgend georganiseerd. Hierbij aandacht voor de wedstrijden uit 1937 (2 x) en 1938.

2b.a) AVRO-luisterwedstrijd 1937 (jeugd tot 9 jaar): Raadsel rijmen

Antoinette van Dijk zingt elf liedjes, waarvan zij het laatste rijmwoord vergeten is. Van ieder rijmwoord is een tekening gemaakt. De niet-gezongen rijmwoorden moeten jullie opschrijven in de volgorde, waarin mevrouw Van Dijk ze zingt. Schrijf de woorden op een briefkaart en vraag of je een kinderpostzegel mag kopen die een paar centen meer kosten. Die 2 of 3 centen zijn voor arme, zieke en zwakke kinderen. Die kinderen krijgen een boel geld en daarmee kunnen ze weer sterk en gezond worden.

2b.b) AVRO-luisterwedstrijd 1937 (jeugd 9 t/m 14 jaar): Een rustig huis??

Baronesse van Rustig tot Sluimernstoe is van plan dit benedenhuis te huren voor haar studerende zoon. Het huis staat haar wel aan, maar de buren? Die veroorzaken alleen maar lawaai wat de rust van haar zoon kan verstoren als hij wil studeren.
Helpen jullie haar even bij haar onderzoeken geeft de oorzaken van het gerucht op, die er in het huis zijn. Alle huizen zijn genummerd. Vermeldt de oorzaak van het gerucht per huis met huisnummer dat je hoort in de juiste volgorde op een briefkaart. Plakt een kinderzegel die ietsje meer kost op de briefkaart.

2b.c) AVRO-luisterwedstrijd 1938 (volwassenen): Twee ton Voor het Kind

Tien personen geven een ooggetuigenverklaring van een ongeluk met een auto: “Op U rust slechts de taak de tien sprekersnamen in de juiste volgorde op een briefkaart te schrijven, waarin zij voor de microfoon kwamen. Frankeer de kaart met minstens drie kinderzegels van 3 cent ten bate van het zwakke, zieke, of verwaarloosde kind.
De uitzending is op Zondag 25 December 1938 (eerste kerstdag) ‘s avonds tussen 9 en 9.20 uur.”

AVRO-postzegelalbum artikel 8 februari 2020

Klik hier of op ‘Meer lezen over’ in het onderstaande kader om het artikel AVRO-album van René Hillesum te lezen.

AVRO-album

Hoofdprijs

Hoofdprijs Hansa-auto, cabrioletlimousine type 1100

2c) PTT-Kinderfonds

Ook de acties van het PTT-Kinderfonds verhoogde door de ‘huis-aan-huis-verkoop-colportage-tochten’ de verkoop van de kinderzegels. In 1938 bijvoorbeeld hebben vijf postboden, een kantoorknecht, een besteller, twee jongelui en drie hulppostboden in 315 arbeidsuren (dat zij geen dienst hadden) bij 9.000 woningen in Den Helder, Huisduinen en Koegras 31.985 postzegels verkocht.

Van de overgefrankeerde prijsvraag-briefkaarten zijn de kinderzegels naderhand afgeweekt en per honderd in kleine pergamijn zakjes gebundeld en aan de handel verkocht als afronding van de kinderzegelactie. Dergelijke briefkaarten zijn zelden op ruilbeurzen te vinden.

3) Pijpersgilde

Het Nederlandsche Pijpersgilde heeft bij de oprichting in 1938 naar aanleiding van de kinderzegeluitgifte in dat jaar als logo een aangepaste vorm van de kleine Pijper van Rueter gekozen. Het Gilde tracht onder leiding van Gehrels de liefde voor muziek te bevorderen o.a. met zelf vervaardigde muziekinstrumenten als de bamboefluit. Het zwarte embleem is in 1938 tot stand gekomen, de bruine decennia later.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...