De bitterbal

De bitterbal, een rond balletje van gefrituurde ragout, is een vast onderdeel van een bittergarnituur. Vroeger werd de bitterbal gegeten bij een bittertje, een sterk alcoholisch kruidendrankje. Van het drankje is de naam bitterbal afgeleid. Op de postzegelafbeelding zijn zes bitterballen in het bord verspreid.
Op de afbeelding boven de postzegels ligt een groot aantal bitterballen op een rechthoekige schaal met opstaande rand. Ook mosterd in een klein bakje en een kommetje met prikkertjes met de Nederlandse vlag zijn toegevoegd. Het geheel staat op een gespikkeld groenblauw servet, dat in de achtergrondkleur van het postzegelvel terugkomt.

Typisch Nederlands – bitterballen: uitgiftedatum 15 juni

Typisch Nederlands – bitterballen: ondermaatse emissie

Als je niet beter weet, dan zou je denken dat grafisch ontwerper Edwin van Praet van Total Design voor de emissie Typisch Nederlands het spreekwoord ‘een kinderhand is gauw gevuld’ aanhangt wat inhoudt dat er niet veel inspanning nodig is om de Nederlander tevreden te stellen een aantrekkelijk ogende postzegel te ontwerpen. Het tegenovergestelde is echter het geval.

Met veel zorg ontworpen

Van Praet verdiept zich niet alleen terdege in het postzegelonderwerp en het doel dat PostNL met deze emissie voor ogen heeft, maar ook in de realisatie van het onderwerp en de fototechnische benadering ervan. Hij besteedt het fotografische deel zelfs uit aan gespecialiseerde foodfotografen en -stylisten van Bureau Scramble Media. Met andere woorden er wordt veel zorg besteed aan de uitvoering van deze emissie.
Toch vind ik de fotografisch uitgevoerde afbeeldingen met heel veel vulling behoorlijk ondermaats. Voor mij zijn deze vijf postzegels een toonbeeld van onkunde!

Nadere onderbouwing

[1] Het ontwerp van alle vijf verschillende Typisch Nederlands-postzegels (rookworst, wortelen, hagelslag, tompouce & bitterballen) zijn op een ‘horizontaal-formaat-postzegel’ geplaatst. Hierdoor ontstaat links en rechts een breed functieloos vlak op iedere postzegel.

[2] Op een ‘verticaal-formaat-postzegel’ zijn de functieloze gedeelten verdwenen. Op deze verticale postzegel lijkt de grootte van het bord met een oer-Hollends gerecht vergroot te zijn. De verhouding tussen de breedte van de postzegel en de cirkelvulling met het gevulde bord is veranderd.

De betrokkenheid bij het gerecht op het ronde bord neemt letterlijk en figuurlijk in hoge mate toe. De afstandelijkheid aanwezig op het oorspronkelijke ontwerp is verdwenen.

[3] De ‘verticaal-formaat-postzegel’ komt in grote lijnen overeen met langlopende frankeerzegel-emissies met daarop een staatshoofd. Deze frankeerzegels bezitten geen decoratieve functie op brief of kaart.

[4] Alle Typisch Nederlands-postzegels bezitten te weinig ‘hoofdzaak’ en te veel ‘bijzaak’. Het belangrijkste onderdeel van al deze postzegels is de steeds veranderende cirkelvulling met ‘geschreven’ typografie erboven. De rest van de afbeelding is een herhaling van de bijzaak. Eentonigheid ten top.

[5] Stel dat de vijf verschillende postzegels op één postzegelvel zouden zijn uitgegeven dan zou dat financieel aantrekkelijk voor de filatelistische consument zijn geweest. Uiteraard nadelig voor PostNL.

[6] De van bovenaf in vogelperspectief gefotografeerde etenswaar op het bord komt geheel overeen als je aan tafel gaat zitten en zal beginnen met het eten ervan.

[7] Ik vraag me af of de medewerking van gespecialiseerde foodfotografen en -stylisten voor deze emissie nodig zijn geweest. Hun doelgroep is toch die van menukaarten van cafés, restaurants, hotels en tijdschriften?

[8] Tegenwoordig is niet de postzegel, maar het totaalconcept van een postzegelvel het belangrijkst. Het etaleren van de etenswaar is redelijk statisch uitgevoerd op alle Typisch Nederlands-postzegels, terwijl het bovenste deel van ieder postzegelvel levendig is opgesteld.

[9] Vijf Typisch Nederlands-postzegels? Het zijn wat het zijn: niets meer en niets minder inhoudelijk niets zeggende, inhoudsloze postzegelplaatjes.

[10] De 65 cent kinderzegel 1989 (de rechten van het kind op voedsel; nvph 436) met een getekend en ingekleurd ‘boterham-idee’ in combinatie met de gedrukte tekst ‘De rechten van het kind’ eronder bezit wél een grote inhoudelijke zeggingskracht.

[11] De profetische woorden van typografisch ontwerper Edwin van Praet over dit ontwerp met toekomstpotentie luidt: De invulling van “het basisontwerp voor uiteenlopende onderwerpen als Nederlandse gebruiken, producten, gerechten en gewoonten” zijn volgens mij dit jaar niet gerealiseerd. Wellicht lukt het een volgend jaar met een ander ontwerper wel.

Laatste extra nieuws.

De nieuwe Collect-editie nr. 103 verschijnt in de periode 9 t/m 13 juni.

Uiteraard in een nieuw jasje én op een veilige manier.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(8 stemmen, gemiddeld: 3,13 uit 5)

Laden...