1) Belle van Zuylen (1740 – 1805)

Het is schrijfster Belle van Zuylen, die correspondeerde met vooraanstaande lieden uit binnen- en buitenland. Op een verbazend informatieve manier heeft ontwerpster Daphne Duijvelshoff de visie van Belle inzichtelijk in woord, kleur en vormgeving verbeeld (zie punt 4 voor de veelzeggende postzegel).

1001 vrouwen 

De postzegel (nvph 3049) ontworpen door Roosje Klap voor de expositie 1001 Vrouwen bezit aanmerkelijk weinig zeggingskracht. ’t Is slechts een verschoten, eenkleurige afgietsel van een sober gekleurd schilderij.

Deze postzegel is uitgegeven naar aanleiding van de tentoonstelling ‘1001 Vrouwen’, een eerbetoon aan spraakmakende vrouwen uit de Nederlandse historie.

2) Vooruitstrevende Belle van Zuylen

De 60-jarige in kasteel De Haar in Maarssen geboren Belle de Zuylen (1740 – 1805) verstuurt een brief aan de jongere vriendin Caroline de Santoz Rollin-Chambrier d ‘Oleyresde, waarin ze op 26 april 1800 de uit het Frans vertaalde zin schrijft: “Lezen en schrijven verandert in werkelijkheid het bestaan van de mens.”

Met de in het Frans geschreven zin “Lire et écrire change réellement l’existence de l’homme” informeert Belle van Zuylen openhartig haar jongere hartsvriendin o.a. over het afwijzen van een Schotse huwelijkskandidaat toen ze nog jong was. Er waren genoeg mannen in haar geïnteresseerd, maar de zelfstandige en mondige Belle wees ze stuk voor stuk af.

Ontwerpster Daphne Duijvelshoff gebruikt het handschrift van Belle van Zuylen als uitgangspunt. Deze zin is het aanvangsgedeelte van het hierboven gereproduceerde briefgedeelte. Frans was in de 18e eeuw de gebruikelijke spreek- en schrijftaal in hoge intellectuele kringen.

Belle is getrouwd met Charles-Emmanuel de Charrière de Penthaz en is woonachtig in Zwitserland. Het huwelijk bleef kinderloos.

De Schotse roodharige schrijver James Boswell deed eens een aanzoek, maar dan mocht ze niet meer naar andere mannen schrijven zonder zijn toestemming. Dat ging Belle te ver. Ze schreef stiekem brieven aan haar geheime liefde Constant d’Hermenches, die haar gedachten en ideeën begreep.

Het leven van een adellijk meisje bestond in Belle’s tijd voornamelijk nog uit handwerken en muziek, het aanleren van etiquette (nette regels & manieren) en het zich kleden naar de laatste mode met als hoogste doel een gehoor- en volgzame huwelijkspartner te zijn. Belle paste echter niet in dit traditionele schema! Belle werd op heel jonge leeftijd al geconfronteerd met nieuwe en vooruitstrevende opvattingen over de maatschappij en de rol van de vrouw daarin.

In de 18e eeuw waren dochters van adel vooral nuttig vanwege het huwelijk dat ze konden sluiten met mannen uit andere invloedrijke familie. Dat leverde aanzien en geld op. Het vinden van een geschikte huwelijkspartner voor Belle persoonlijk was dan ook uiterst belangrijk.

3) De hoogontwikkelde Belle van Zuylen

De hoogontwikkelde Belle van Zuylen correspondeert per brief met talrijke intellectuele personen in binnen- en buitenland, waarin ze haar vooruitstrevende ideeën ventileert. De brief was het belangrijkste communicatiemiddel in die tijd. Uit de brieven van Belle blijkt dat ze bijzonder goed geïnformeerd is over sociale, politieke, filosofische, artistieke, maatschappelijke en persoonlijke onderwerpen. De brieven zijn kritisch, speels, plagerig of beschouwend. Ze schrijft ook romans, brochures, toneelstukken, opera’s en muziek.

Belle schreef in het Frans. In de 18e eeuw was Frans de internationale voertaal, die in ons land ook veel gesproken en geschreven werd. Belle was een van de weinigen uit Nederland die toen in het Frans publiceerden. Haar brieven vormen het meest typerende van haar oeuvre, dat door de Franse taal ook lang een gesloten boek voor ons land is gebleven.

Belle van Zuylen woonde tijdens haar jeugd op Kasteel De Haar in Maarssen.

Vooruitstrevend

In veel opzichten was Belle haar tijd ver vooruit. Ze stelde o.a.:

1. Gelijkheid van sociale klassen.
2. Recht op onderwijs.
3. Gelijke rechten voor de mens en voor de vrouw in het bijzonder.

Ze kan als een voorloper van het feminisme gezien worden. Haar gedachtegoed is nu nog steeds actueel.

Werkelijke naam

Haar werkelijke naam is Isabella Agneta Elisabeth van Tuyll van Serooskerken, maar schrijft onder pseudoniem o.a. als Belle van Zuylen [Nederlands], Belle de Zuylen (Frans), Abbé de la Tour en Isabelle de Charrière. Met het gebruik van een schuilnaam komt zij als vrouw en bovendien om haar sterk vooruitstrevende ideeën meer geloofwaardig over. Zelfs nu nog vinden sommigen dat wat zij twee eeuwen geleden schreef, nog te gedurfd!

4) Zeggingskracht Belle de Zuylen-postzegel

Naast de tekst in het Nederlands en Frans vallen de varianten in blauw en de doorlopende tekst in de perforatie op. Betekenis?

Belle ageert (getuige de tekst in twee talen) fel tegen de hiërarchische gelaagdheid van de maatschappij, waarin traditioneel alles gelijk blijft. Kwam je uit een boerenfamilie dan werd je boer, kwam je uit een rijke familie dan moest je studeren om later te kunnen besturen. De zegswijze ‘alles-blauw-blauw-laten’ drukt het op een kleurrijke manier uit dat geen veranderingen doorgevoerd moeten worden. Het betekent ‘de-zaak-laten-rusten’, ‘laten-zoals-het-is’ of ‘er-niet-over-spreken’. Dus een statische maatschappij-visie zonder vernieuwingen.

De in de perforatie doorlopende geschreven tekst in blauw (de kleur van de inkt) veronderstelt het ‘beeld-door-lopers-effect’, wat op de al maar doorgaande correspondentie van Belle met veel hoogwaardigheidsbekleders in binnen- en buitenland betrekking heeft. Het geschreven woord vormt letterlijk en figuurlijk de basis van de postzegelafbeelding.

NVPH 1075

Zie deze ingenieus samengestelde postzegel uit 1978 als een verlate variant op de Internationaal Jaar van de Vrouw-postzegelemissie (nvph 1075), die in 1975 is uitgegeven.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 3,57 uit 5)

Laden...