Deze Duitse filosoof wordt gezien als de grootste denker van de ‘Europese Verlichting’ . Een man die alle vorsten en genieën in Europa kende. Beoefende ontelbare wetenschappen maar het weinige dat hij publiceerde op filosofisch terrein werd verkeerd begrepen. Opvallend is zijn optimistische kijk op de wereld, ondanks de vele afschuwelijke oorlogen uit zijn tijd. Hij was een pionier met zijn pleidooi voor een verenigd Europa. In 1677 riep hij op tot een federaal Europa, de voorganger van de Europese Unie.
Gottfried Wilhelm Leibniz (1646-1716)
Leibniz ontwikkelde het binaire getallenstelsel met de cijfers 0 en 1, dat voor de moderne informatietechnologie van fundamentele betekenis is. Tevens vond hij een nieuwe rekenmachine uit. Deze en nog een andere uitvinding leidden tot grote ruzie met Isaac Newton.
Isaac Newton beweerde dat Leibniz (inmiddels ook lid geworden van de Royal Society in London) tijdens een bezoek aan Londen zijn uitvinding van de rekenmachine zou hebben afgekeken. Bovendien beschuldigde Newton hem van plagiaat met betrekking tot de differentiaalrekening (calculus). Toch wordt internationaal aangenomen dat de uitvindingen wel degelijk op naam van Leibniz staan. Tevens botsten de heren over de begrippen ruimte en tijd. Volgens Newton was ruimte een oneindige leegte, en tijd een rechte lijn zonder begin of einde. Leibniz wilde hier niets van weten: ruimte en tijd bestaan niet op zichzelf. Hij beschouwde tijd en ruimte als louter relatief. Ruimte is naast elkaar bestaan, tijd is de orde waarin de dingen elkaar opvolgen.
Isaac Newton, Bosnië –Herzegovina 2018
De afbeeldingen op de zegels zijn van de rekenmachine. De zegel linksboven toont de binaircode
In 1672 begon Leibniz’ Parijse periode. Hij ontmoette daar de Hollandse natuur- en wiskundige Christiaan Huygens. Door dit contact en zijn iets latere ervaringen in Engeland realiseerde hij zich dat zijn kennis van de wis- en natuurkunde nogal te wensen overliet en met Huygens als mentor begon hij een programma van zelfstudie dat binnen de kortste keren zeer succesvol bleek. In deze periode bleek hij in staat een belangrijke bijdrage aan de natuur- en wiskunde te leveren. Hij legde hierbij de basis voor zijn onafhankelijk van Newton geformuleerde versie van de differentiaal- en integraalrekening.
Slingeruurwerk S. Koster 1657.Ontwerp van Christiaan Huygens. De meest accurate klok vóór 1930
In 1710 schreef Leibniz zijn ‘Théodicée’. Een ‘Théodicée’ is een argumentatie die een rechtvaardiging moet zijn voor (het geloof in het bestaan van) een God, die zowel volmaakt goed als almachtig is, terwijl er toch kwaad in de wereld bestaat (het probleem van het lijden).In 1714 publiceerde hij zijn werk ‘Monadologie’, waarin hij stelde dat alles bestaat uit ontelbare eenheden of krachtpunten die hij monaden noemt. De term ‘Monadenleer’ gaf hij aan zijn metafysisch systeem. Men kan het beschouwen als een evolutie van het traditionele atomisme uit de natuurfilosofie. De monade werd het eerst genoemd door de Italiaanse Giordano Bruno als benaming voor het kleinste element van de werkelijkheid. De monade is niet alleen materieel maar ook geestelijk van aard. Grof gezegd is een monade een bezield atoom.
Behalve Spinoza en Antoni van Leeuwenhoek ontmoette Leibniz tijdens zijn tweede reis naar London Tsaar Peter de Grote uit Rusland. De tsaar was gefascineerd door Leibniz’ ideeën en voerde hierna een nieuw onderwijssysteem in en verbeteringen in het academische leven in Rusland.
Tsaar Peter de Grote. Illustratrie M. Zanegin
Leibniz stortte zich op de herkomst van de Slavische talen en was in de ban van de klassieke Chinese taal. Zelf schreef hij in het Latijn, Frans, Duits, Engels, Italiaans en Nederlands en was een expert in het Sanskriet. Zoals veel van zijn tijdgenoten interesseerde Leibniz zich voor China. De katholieke Jezuïeten waren daar werkzaam als missionarissen. Leibniz was een groot bewonderaar van de Chinese filosoof en politicus Confucius (551 v. Chr.-479 v. Chr.). ‘Confucius’ is een gelatiniseerde naam geïntroduceerd in Europa.
Confucius
Leibniz had contact met de Franse Jezuïet in China Joachim Bouvet die met hem correspondeerde over de eeuwenoude ‘I Ching’ (‘Boek der Veranderingen’) en las veel van de Italiaanse Jezuïet Matteo Ricci, die veel van Confucius vertaalde, zo ook ‘De Gesprekken’, een verzameling van 499 uitspraken van Confucius, anekdotes en dialogen die hij met zijn leerlingen zou hebben gevoerd.
Matteo Ricci (1552-1610) met de door hem ontworpen landkaart
Tijdens zijn werkzaamheden in de bibliotheek van Wolfenbüttel, Duitsland in 1691, ontwierp Leibniz een catalogisering-systeem dat dienst deed als gids voor veel van Europa’s grote bibliotheken.
Österreichische Nationalbibliothek
Leibniz stierf in 1716. Ondanks al zijn werk en inspanningen voor de maatschappij werd hij begraven met als enige aanwezige zijn secretaris. Nu, driehonderd jaar na zijn dood, bestaat er nog geen complete editie van Leibniz’ geschriften.
De bekende Duitse koekjesfabrikant Bahlsen in Hannover volgde de mode om een product te vernoemen naar een historische persoonlijkheid (zoals bijvoorbeeld de Mozartkugel). De keuze viel op stadsgenoot Leibniz. Sinds 1891 is de Leibniz-Butterkeks (een koekje met 52 tandjes) een begrip voor de liefhebbers. De Choco Leibniz lijkt me nog lekkerder.
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Religie
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(7 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)