« In kort bestek…(168) België herdenkt 75e verjaardag strip Suske en Wiske

Home » Bloggers » Randy Koo » Suriname aan de Amstel in de Nieuwe Kerk Amsterdam

Suriname aan de Amstel in de Nieuwe Kerk Amsterdam

26 februari 2020, 15:51 uur - Randy Koo

In 2020 viert Suriname 45 jaar onafhankelijkheid. In een spectaculaire setting tijdens deze expo in de Nieuwe Kerk in Amsterdam (tot en met 1 maart 2020) reis je door het land en haar geschiedenis. Ruim 300 objecten worden gepresenteerd: archeologische vondsten, historische foto’s en documenten, kledingstukken, hedendaagse kunst, film- en muziekfragmenten, sieraden en toegepaste kunst. Ze zijn afkomstig uit tientallen musea en privécollecties in Suriname en Nederland, waaronder ook het Koninklijk Huis Archief. Samen met grote audiovisuele voorstellingen vormen zij een kleurrijk, veelzijdig geheel. Wie kent onze voormalige kolonie en wie heeft nog een collectie Suriname (als kolonie en als onafhankelijk land) in de albums?

Post Views: 2.386

Suriname

Suriname (1969): Van Haack, Painke, Ferrari, ‘Dijkstra’s Uitgeverij Zeist N.V.’

Officieel de Republiek Suriname met hoofdstad Paramaribo. Het land was van 1667 tot 1954 een kolonie van Nederland en daarna een land binnen het Koninkrijksverband. Op 25 november 1975 werd Suriname onafhankelijk. De Surinaamse bevolking bestaat uit meerdere etnische groepen, waarvan er geen een absolute meerderheid vormt. De voertaal en officiële taal is het Nederlands, terwijl ook het Surinaams, oftewel Sranan(tongo), belangrijk is.

Suriname heeft een oppervlakte van 163.820 km², een kustlijn van 386 km en grenst aan Brazilië, Guyana en Frans-Guyana. Het heeft zowel met Guyana als met Frans-Guyana een grensgeschil. Belangrijke rivieren in Suriname zijn de Marowijne (grensrivier met Frans-Guyana), de Suriname, de Commewijne (lopend van oost naar west), de Coppename, de Tapanahoni (zijrivier van de Marowijne), de Saramacca en de Corantijn, die de grens met Guyana vormt.

Monding van de Commewijne rivier in de Suriname rivier.

Het landschap bestaat uit moerassen en heuvellandschappen met in het zuiden en midden verschillende bergketens. Het land is grotendeels bedekt met tropisch regenwoud en wordt doorsneden door een aantal rivieren die van het zuiden naar het noorden lopen, zoals onder andere de Suriname-rivier.

De Nederlandse landmeter Willem Mogge kreeg in 1667 na het sluiten van de Vrede van Breda, waarbij New York met de Britten geruild werd voor Suriname, de opdracht van de Staten van Zeeland om toezicht te houden op de bouw van de nieuwe vestingwerken. Zij vroegen hem ook om Suriname in kaart te brengen. Van het ‘Casteel Parameriba’, dat nu Zeelandia genoemd wordt, moest hij een aparte kaart tekenen. De kaart werd gedrukt in koperdruk en kreeg een lange naam: ‘Caerte ofte vertooninghe van de Rivieren van Suriname en Commewijne met verscheijde creken uijt deselve spruijtende, als Para, Surinoo en Cottica ende Ander meer gelijckdie nu tegenwoordich bewoont werden’. In 1971 bestond de kaart 300 jaar.

Geschiedenis (oudste)

Archeologische opgravingen wijzen uit dat rond 10.000 voor Christus de eerste Paleo-indianen of -Amerikanen zich vestigden in de Sipaliwinisavanne. Dit waren nomadische jagers. Het archeologisch materiaal (bijvoorbeeld vuistbijl, chopper, stenen pijlpunt etc) komt overeen met de steentijd. Rond 3000 voor Christus vestigden zich aardewerk producerende agrarische gemeenschappen nabij de benedenloop van de Corantijn rivier.

Suriname (1975): Voor het kind (archeologie). Laatste serie voor onafhankelijkheid.

Slavernij / Keti Koti

Afrikaanse stamhoofden verkochten hun gevangenen aan Nederlandse kooplieden van de West-Indische Compagnie (WIC). In ruil voor geweren, kruit en brandewijn kwam de Nederlander zo goedkoop aan zijn slaven. De Nederlandse koopman nam de slaven mee naar de kust van Afrika naar Fort Elmina in Ghana.

Ghana (1986): Fort Elmina.

De Afrikanen werden gebrandmerkt met een gloeiende ijzeren tang. Dat was het teken dat ze van nu af slaaf waren, en het bezit van Nederlandse kooplieden. Die sloten hen op in de donkere kelders van het fort in afwachting van hun deportatie. Als er genoeg slaven waren om een schip te vullen werden ze aan boord gebracht en in het ruim van het schip gestouwd. De slavenhandelaar wilde veel geld verdienen, dus hij stopte heel veel slaven tegelijk in zijn schip. De reis over zee was verschrikkelijk. Benedendeks was er weinig frisse lucht. Veel slaven werden ziek of gingen zelfs dood. Na een lange reis kwam het schip aan in Curaçao. Hier kregen de slaven vers eten en werden ze opgeknapt. Daarna ging de reis verder naar Amerika en Suriname.

Suriname (1961): Suikerriet.

In de 17e eeuw hadden de Engelsen, Nederlanders en Fransen zich meester maakten van een groot deel van de Caraibische eilanden en Suriname, en begonnen zij daar suikerplantages aan te leggen, met zwarte slaven. De levensomstandigheden op de plantages waren over het algemeen afschuwelijk en sommige slaven probeerden te vluchten. Dat lukte niet altijd en zware lijfstraffen was dan hun lot.

Suriname (2009): Marrons expo.

Met succes gevluchte slaven stichtten gemeenschappen op ontoegankelijke plaatsen in de oerwouden. Zulke gemeenschappen van Marrons ontstonden op vele plaatsen in het Amazone-gebied. Tussen ca. 1500 en ca. 1850 werden naar schatting 10 tot 15 miljoen Afrikanen als slaaf over de Atlantische Oceaan getransporteerd.

Engeland (2007): 200 jaar afschaffing slavenhandel.

Langzaamaan protesteerden steeds meer mensen tegen de slavenhandel. In 1807 verbiedt het Verenigd Koninkrijk de slavenhandel en in 1833 verbiedt het de slavernij. In 1848 wordt de slavernij in Franse koloniën verboden. In 1859 schaft Nederland als laatste Europese land de slavernij in Oost-Indië af.

Suriname: wisselbrief om slaven vrij te kopen.

Op 1 juli 1863, dertig jaar na het voorbeeld van de Britten, klonken 21 kanonschoten in Paramaribo en werden de slaven vrije mensen. De Nederlandse regering betaalde een schadevergoeding van 300 gulden per slaaf aan de eigenaars ter compensatie voor het verloren eigendom. Slavenhouders maakten vlak voor de afschaffing extra jacht op weglopers om zo veel mogelijk compensatiegeld op te strijken. De voormalige slaven werden wettelijk verplicht nog ten minste tien jaar betaald op de plantages te blijven werken. Nog vier jaar later, in 1863, schaft Nederland de lucratieve slavernij in de West-Indische koloniën (Suriname en de Nederlandse Antillen) af.

Suriname (1963): FDC 100 jaar afschaffing slavernij.

Op 1 juli viert men in Suriname Keti Koti. De naam betekent letterlijk ‘ketenen verbroken’. Op die dag wordt de afschaffing van de slavernij in Suriname (1863) herdacht. Eigenlijk gaat het om een Surinaams feest, maar ook in Amsterdam wordt er die dag een uitbundig feest georganiseerd, het zogenaamde Kwakoe-feest. Volgens een bekend verhaal was Kwakoe een weggelopen en weer gevangengenomen slaaf die het symbool is geworden voor de drang naar vrijheid.

Suriname (1988): 125 jaar afschaffing slavernij.

Bauxiet industrie

Een belangrijke pijler van de economie was de winning van bauxiet door Suralco en Billiton bij het plaatsje Moengo. Bauxiet is een mineraal dat een belangrijk erts van aluminium vormt. Bauxiet bestaat voor een groot deel uit aluminiumoxide; daarnaast bevat het, afhankelijk van de oorsprong, ook verbindingen van titanium, ijzer, vanadium en silicium.

Tijdens de Tweede Wereldoorlog liep de productie sterk op voor de oorlogsindustrie en in 1950 had Suriname een aandeel van ruim 25% in de wereldwijde bauxietproductie. De winning loopt echter terug omdat de mijnen uitgeput raken. Firma Alcoa is in onderhandeling met de staat over de verkoop van Suralco, maar in december 2014 wees de overheid een voorstel af.

Suriname (1966): ontwerpen van de serie 50 jaar Bauxiet industrie.

Suriname (1966): FDC 50 jaar Bauxiet industrie.

Eerste serie postzegels

Vóór 1941 werden alle zegels in Nederland (firma Enschede en Zonen) gedrukt, gedurende de Tweede Wereldoorlog (1941 en 1945) werden de zegels gedrukt in Indonesië (G. Kolf en Co.), Engeland (Bradbury Wilkinson en Co. Ltd.) en in de Verenigde Staten van Amerika (American Banknote Co.). De postzegelontwerpen werden tot voor kort in Nederland gemaakt door SI. Hartz, A. van Varsen, W. A. van Konijnenburg en anderen.

Suriname (1870-1889): Koning Willem III.

In 1873 krijgt Suriname zijn eigen postzegels. Het is voor het eerst dat het woord “SURINAME” op de postzegels gedrukt wordt. Voor die tijd zullen waarschijnlijk Nederlandse postzegels gebruikt zijn. De eerste postzegel serie werd ontworpen door: Virey Freres uit Paris en gedrukt door Johan Enschede en Zonen.

Toerisme / Surinaamse keuken

Toerisme in Suriname omvat bezoeken uit binnen- en buitenland en bestaat vooral uit vrijetijdsbesteding en zaken doen. De branche wordt sinds het midden van de 20e eeuw ontwikkeld en kende in 1962 haar eerste internationale hotel.

Suriname (1955): Tourist association.

Een reis naar Suriname betekent een ontmoeting met een multi-etnische samenleving die doorgaans de Nederlandse taal beheerst. In Paramaribo bevinden zich een groot aantal toeristische attracties bij elkaar. De historische binnenstad staat sinds 2002 op Werelderfgoedlijst van UNESCO.

Suriname (1961): Historische gebouwen Paramaribo.

Hier bevindt zich ook het uitgangsgebied. De hoofdstad vormt vaak het start- en eindpunt voor bezoeken aan andere delen van het land. Via de Oost-Westverbinding zijn de plaatsen langs de kust te bezoeken; witte badstranden bevinden zich daar in principe niet. Binnenlandse reizen zijn vooral gericht op natuurbeleving en contact met de lokale bevolking. Hier ligt ook het Centraal Suriname Natuurreservaat, het grootste beschermde tropische regenwoud ter wereld, dat eveneens op de Werelderfgoedlijst staat.

Suriname (1961): Historische gebouwen Paramaribo.

Verdeeld over de tijd zijn er evenementen in Suriname met muziek, dans en cultuur. Verspreid zijn er exposities in galerieën en beeldhouwwerken in de openbare ruimte te zien. Er zijn diverse musea die zich richten op traditie en historie. In onder meer Fort Zeelandia en Fort Nieuw-Amsterdam wordt teruggeblikt op de koloniale tijd. Een aantal plantages is gerestaureerd en herinnert aan het slavernijverleden dat voortduurde tot in de tweede helft van de 19e eeuw.

Nederland (2010): Grenzeloos Nederland – Suriname.

De Surinaamse keuken is zeer uitgebreid, aangezien de bevolking van Suriname afkomstig is uit nagenoeg alle werelddelen ; de Surinaamse keuken is daardoor een combinatie van een groot aantal internationale keukens onder andere Hindoestaanse (India), Afrikaanse, Javaanse (Indonesië), Chinese, Hollandse, Joodse, Portugese en Indiaanse.

Suriname (2000): Tropische vruchten.

Dit heeft ervoor gezorgd dat de Surinaamse keuken veel gerechten kent; de verschillende bevolkingsgroepen zijn vervolgens elkaars gerechten en ingrediënten gaan gebruiken en beïnvloeden (fusie) waaruit weer nieuwe Surinaamse gerechten ontstonden onder andere: roti, nasi goreng, bami, pom, snesi foroe, moksimeti, losi foroe. Uit deze vermenging van de culturen met de Surinaamse, is de unieke Surinaamse keuken ontstaan.

Suriname (2019): Bruinebonensoep en Pom.

Onafhankelijkheid

1975

In 1954 werd het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden van kracht. Koningin Juliana zei hierover in haar toespraak dat Nederland, Suriname en de Nederlandse Antillen “zich gelukkig mochten prijzen dat een lange evolutie, ongeveer begin deze eeuw begonnen, heden een bevestiging vindt in het Statuut.” Suriname kreeg hierbij een grotere mate van zelfbestuur; Suriname mocht binnenlandse aangelegenheden zelf behartigen. Surinamers kregen de Nederlandse Nationaliteit.

Galajapon van prinses Beatrix die ze droeg tijdens de Onafhankelijkheidsceremonie in 1975. Coll: Koninklijk Huis Archief.

Intussen regeerde in Nederland het Kabinet-Den Uyl. Premier Den Uyl vond dat Nederland geen koloniën meer hoorde te hebben en sprak zich uit voor onafhankelijkheid van de overzeese gebiedsdelen in deze kabinetsperiode, dus uiterlijk in mei 1977. Daarnaast speelde voor de regering ook migratie van Surinamers een rol. Door Suriname op eigen benen te zetten hoopte het kabinet deze toestroom te stoppen. Echter, de toestroom van Surinamers nam alleen maar toe. Nederland moest veel doen om de Surinamers op te vangen. Een stop op de immigratie werd niet ingevoerd. In Nederland reageerden de Surinamers tweeledig: aan de ene kant voelden ze zich het doelwit van een hetze, dus was waren ze trots op het streven naar een onafhankelijke staat. Aan de andere kant was het moeilijk om op korte termijn de keuze te moeten maken voor de Nederlandse of Surinaamse nationaliteit.

Het streven naar de onafhankelijkheid werd op 15 februari 1974 aangekondigd door premier Arron. In de regeringsverklaring werd opgenomen dat de onafhankelijkheid ‘per ultimo 1975’ zou plaatsvinden.Voor 1974 waren er natuurlijk al enkele nationalistische c.q. politieke groeperingen die de onafhankelijkheid van Suriname propageerden met name de PNR (Partij Nationalistische Republiek. Niet alle groeperingen in het land waren voorstanders van de onafhankelijkheid, maar na het bereiken van consensus omtrent de totstandkoming van de onafhankelijkheid hebben de oppositionele als coalitie partijen elkaar de hand gereikt. Met name Lachmon (voorzitter van de Verenigde Hervormings Partij- VHP en leider van de oppositie) en premier Arron gaven elkaar, na een conflict van langer dan een jaar, een warme ‘brasa’ (omhelzing).

Op 19 november 1975 keurden de Staten unaniem de nieuwe grondwet en de vlag van Suriname goed en stemden voor de beëindiging van het Statuut. (koninkrijksrelaties). Op 21 november 1975 werd het standbeeld van Koningin Wilhelmina van het Oranjeplein verwijderd. Op die plek kwam de Surinaamse vlag. De vlag van de Republiek Suriname bestaat uit een rechthoekig veld, waarop vijf horizontaal lopende balken (resp. groen, wit, rood, wit, groen) en een vijfpuntige gele ster voorkomen. Het groen, aldus de toelichting van de regering, symboliseert de vruchtbaarheid van Suriname; tevens verbeeldt deze kleur de hoopvolle verwachting, het nieuwe Suriname. Het wit symboliseert gerechtigheid en vrijheid. Het rood symboliseert de progressiviteit, het nimmer aflatend streven van de natie zich met de daad te blijven inzetten voor de vernieuwing van de mens en samenleving. De gele ster symboliseert de opofferende eensgezindheid en de gerichtheid op de gouden toekomst. Met het in top gaan van dit nationale symbool op 25 november 1975 kwam de in 1959 vastgestelde uitvoering van de vlag te vervallen.

Suriname (2010): 35 jaar onafhankelijkheid.

Op 25 november 1975 vond de proclamatie plaats van de onafhankelijke Republiek Suriname, in aanwezigheid van premier Den Uyl en kroonprinses Beatrix. Als eerste president van de Republiek Suriname werd Johan Ferrier, beëdigd. Tegelijkertijd tekende koningin Juliana het soevereiniteitsverdrag in het bijzijn van vice-premier Dries van Agt in Den Haag.

5 jaar Republiek Suriname

25 jaar Republiek Suriname

Ambassadeur E. Azimullah van Suriname is ontstemd over de postzegels die Streekpost Pannekoek uit Nieuwleusen heeft uitgebracht. Op de postzegel staat de tekst Suriname 25 jaar bananenrepubliek en een afbeelding van een inboorling met een neusbotje.

Klederdracht

Het laatste gedeelte van de expo in de kerk wordt kleurrijk afgesloten met een parade van klederdrachten. De Surinaamse klederdracht is de traditionele kleding, zoals die door de verschillende bevolkingsgroepen wordt gedragen. De vier grootste bevolkingsgroepen (Hindoestanen, Creolen, Marrons, Javanen) hebben ieder hun specifieke klederdracht: