Decemberzegels 2019

De lengte van de optocht van de tien Decemberpostzegels 2019 zet zich voort op de er onder liggende horizontale reeks postzegels. Toch is het ‘afbeelding-doorloper-effect’ tussen de 5e en 6e postzegel niet optimaal. In het ‘besneeuwd-golvende’ landschap is verschil in hoogte aanwezig.

NVPH 1749/1752 en NVPH 2013

Op het postzegelvel met daarop afbeeldingen van de vier jaargetijden (nvph 1749/52) geeft een pijl de ‘leesrichting’ aan, die op postzegel 1 met de lente begint en via de postzegels 2, 4 en 3 met zomer herfst en winter eindigt. Dezelfde volgorde is ook op het kinderpostzegelvel 2001 (nvph 2013) aangebracht met daarop een afbeelding van een rondgang van een computerspelletje.

Carel Fabritius (1622 – 1654)

Linker schilderijenkolom (van boven naar beneden)

1) Mercurius, Argus en Io (ca 1645/47)
2) Mercurius en Aglaurus (ca 1645/47)
3) Hagar en de engel (ca 1643/45)
4) Hera (ca 1643)
5) Zelfportret (ca 1647/48)

Rechter schilderijenkolom (van boven naar beneden)

6) Zelfportret (1645)
7) Portret van Abraham de Potter, Amsterdamse zijdekoopman (1649)
8) De schildwacht (1654)
9) Zelfportret(1654)
10) Het puttertje of distelvink (1654)

Carel Frabitius (1622 – 1654)

Carel Frabitius komt op 12 oktober bij een buskruitexplosie van het Delftse kruitmagazijn ‘Het Secreet van Holland’ vlak bij zijn huis aan de Doelenstraat op 32-jarige leeftijd om het leven. Samen met een onbekend aantal schilderijen is hij in zijn atelier onder het puin bedolven. Het oeuvre van de schilder is hierdoor klein. Het omvat vijftien doeken, waarvan twee of drie twijfelachtig zijn.

Op het postzegelvel staan vier schilderijen met mythologische onderwerpen. Op de resterende postzegels staan wereldse onderwerpen, waaronder [zelf]portretten. Als Fabritius niet zo jong gestorven zou zijn, zou hij in één adem met Rembrandt en Johannes Vermeer genoemd zijn geworden.

Johannes Vermeer (1632 – 1675) borduurt voort op de schildertechniek van Fabritius (nvph 1664/66) betreffende de weergave van perspectief, licht, kleur en ruimte.

Vormgeving postzegels

Op iedere postzegel is een stapel van tien schilderijen in chronologische volgorde van onderen naar boven te zien. De stapel is trapsgewijs afgebeeld, waardoor steeds nog een klein fragment van de onderliggende schilderijen is te zien. Door telkens één schilderij naar voren te halen, wordt ieder van de tien schilderijen in zijn geheel getoond. Het meest bekende schilderij, Het Puttertje, is steeds zichtbaar.
Vanwege zijn grote bekendheid van Het Puttertje neemt het een overheersende plaats in op alle tien postzegels. Het Puttertje is in 1999 al eerder en dan anders gekleurd op een postzegel (nvph 1826) terecht gekomen. De verandering (een meer witte muur) hangt samen met de restauratie in 2003 van het schilderij.

Postzegels met zeggingskracht

1. Donker – licht tegenstelling

De donkere achtergrond met helder verlichte figuren op de voorgrond (overgenomen van zijn leermeester Rembrandt) verandert Fabritius in de loop van zijn 13-jarige schildersloopbaan in een licht en helder gekleurde achtergrond met tamelijk donker verlichte figuren op de voorgrond. Het clair-obscur van Rembrandt keert hij dus om in een donker – licht tegenstelling.

2. Tegengestelde weergave van de informatietekst

De tegengestelde weergave van de informatietekst op beide zijstroken tegenover een lichte en een donkere achtergrond van het postzegelvel verwijst naar de schilderwijze van Rembrandt (lichte hoofdfiguren tegenover een donkere achtergrond) en naar die van Fabritius (donkere hoofdfiguren tegenover een lichte achtergrond).

3. Kleurovergang

De kleurovergang in de tekst van de bovenrand van het vel van zwart naar lichtgrijs in de schildersnaam en jaartallen heeft ook te maken met de vernieuwende werkwijze van Fabritius.

4. Artistieke vernieuwing

De artistieke vernieuwing van Fabritius komt o.a. tot uiting in het gebruik van meer lichte en heldere kleur als oker en zachtgeel. De schilder beheerst de weergave van het licht met ongekende kracht. Hij zet de onderwerpen in het volle zonlicht met fijne slag- en halfschaduwen. Hiermee ontstaan lichtgradaties en toonverschillen tussen heel donker en heel licht. Met deze verfijnde methode wordt de vorm van een voorwerp bepaald.

Afwijkingen

Bij de opzet van het velletje is niet altijd strikt de chronologische volgorde gevolgd. Vormgeverswensen hebben hierbij een rol gespeeld om af te wijken. De NVPH-catalogus hanteert door gebrek aan kennis de gebruikelijke ‘boek-lees-methode’, waardoor verkeerde namen met de postzegels worden verbonden.

Afgaande op de jaartallen zou bovenstaande opstelling wel eens de juiste chronologische volgorde van de tien postzegels kunnen zijn, waardoor de donkere figuren op de voorgrond tijdens de verandering van Fabritius’ schilderstijl steeds meer voor een heldere en verlichte achtergrond komen te staan.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Rembrandt

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(9 stemmen, gemiddeld: 2,89 uit 5)

Laden...