Blaise Pascal (1623 – 1662)
Pascal was een Franse filosoof, theoloog, wis- en natuurkundige. Hij werd geboren in Clermont-Ferrand en was de zoon van een belastingrechter. Toen deze zijn vrouw verloor verkocht hij zijn werk door aan zijn broer en besloot zich geheel aan de opvoeding van zijn kinderen te wijden. In 1631 verhuisde het gezin naar Parijs. Vanaf zijn zevende jaar bleek Pascal uitermate leergierig en toonde interesse voor wiskunde en mechanica. Pascal had een sterke band met zijn jongste zusje Jacqueline, die op jonge leeftijd intrad in het klooster Port-Royal in Parijs. Al spoedig stond de jonge Pascal bekend als een genie. Hij correspondeerde met Christiaan Huygens, Gottfried Leibniz en Pierre de Fermat. Hoewel Fermat en Pascal elkaar nooit hebben ontmoet is hun samenwerking altijd positief geweest.

Christiaan Huygens

Gottfried Wilhelm Leibniz

Pierre de Fermat

De volgende uitvingen staan op naam van Blaise Pascal:
– bouwde het fundament van de waarschijnlijkheidsrekening (samen met Fermat)
– ontwierp de eerste mechanische rekenmachine
– bestudeerde kegelsneden, projectieve meetkunde (de stelling van Pascal), hydrostatica, hydrodynamica en combinatieleer (driehoek van Pascal)
– ontdekte de ‘Wet van Pascal’: de druk die op een vloeistof wordt uitgeoefend plant zich in alle richtingen met dezelfde grootte voort

Uit erkenning voor het belang van zijn werk is de eenheid van druk in het SI systeem naar hem genoemd: 1 Pascal (1 Pa = 1 N/m2.

De programmeertaal Pascal, ontworpen door Niklaus Wirth, is naar Pascal vernoemd.

Pascal was het op veel gebieden oneens met Descartes, met name omdat de ‘ratio’ te beperkt is om alles te kennen. Descartes op zijn beurt liet zich vaak laatdunkend uit over Pascal. Pascal is de verdediger van de openbaring. Hij stelt dat de rede haar eigen grenzen moet kennen en dat zij moet buigen voor de door God gegeven werkelijkheid.

Op 23 november 1654 kreeg Pascal ’s nachts een visioen. Hij zette deze ervaring op papier:
‘Vuur. God van Abraham, God van Isaak, God van Jakob, niet der filosofen en geleerden. Zekerheid. Zekerheid. Gevoel. Vreugde. Vrede. God van Jezus Christus.’
Dit document droeg hij sindsdien in de voering van zijn overjassen. Een bediende ontdekte dit bij toeval na zijn dood. Het kreeg de naam ‘Mémorial’.

De volgende jaren reisde hij regelmatig tussen de twee kloosters van Port-Royal in Parijs. Hij raakte hierbij betrokken bij de problemen tussen de Jansenisten en Jezuïeten. De Jansenisten waren aanhangers van de Leuvense hoogleraar en bisschop van Ieper Cornelis Jansenius. Ze werden door Rome als ketters beschouwd. Onder het pseudoniem Louis de Montalte schreef hij hierover een serie van 18 brieven, waarin hij Antoine Arnauld, een Jansenist van Port Royal, verdedigt. Deze ‘Lettres Provinciales’ werden geschreven met humor en satire en beïnvloedden latere filosofen zoals Voltaire en Jean-Jacques Rousseau. Op 39-jarige leeftijd verkocht Blaise Pascal al zijn goederen en wijdde zich aan het helpen van armen en zieken.

In Pascal’s ‘Pensées’ (gedachten) komt zijn diep doorleefde religieuze denken naar voren. Zij werden postuum uitgegeven in 1669.

Zijn laatste verdienste was de oprichting van een vaste koetslijn naar Parijs, de eerste vorm van openbaar vervoer. Deze ‘carrosses à cinq sols’, met acht zitplaatsen, werden een groot succes. Vaste routes, vaste tijden. De lijn bestond uit vijf verschillende routes, verdeeld in secties. Wanneer de passagiers twee secties hadden gepasseerd, betaalden ze vijf sol (ook sou genoemd). Deze munt werd gebruikt tot aan de Franse Revolutie. De opbrengst was bestemd voor de bouw van een weeshuis.

In 1989 bracht de Franse Post zes zegels uit ter ere van twee eeuwen Franse Revolutie (1789-1799), met daarop onderstaand logo/profiel en daarbij personen die zich verdienstelijk hadden gemaakt tijdens de Franse Revolutie. Onderstaande maximumkaart is gewijd aan Saint-Flour. Deze plaats diende tussen 1790 en 1795 als de préfecture (voornaamste stad) van het nieuw gecreëerde departement, totdat Aurrilac die positie overnam. Het College Blaise Pascal in die plaats werd opgericht in 1789, het eerste jaar van de Franse Revolutie.

‘Het hart heeft zijn redenen die de rede niet kent.’

Affiche van Museum du Ranquet, het huidige museum H. Lecoq, in Clermont Ferrand ter gelegenheid van een expositie van onder andere twee bijzondere rekenmachines (‘Pascaline’) van Blaise Pascal. Het museum herbergt veel van Pascal’s erfenis.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Religie

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...