Kleurenleer

Alle ons bekende kleuren komen voort uit de drie hoofdkleuren: geel, rood en blauw. Ze staan bekend onder de benaming ‘primaire kleuren’ (eerste kleuren). Door onderlinge kleurmenging (van de ene iets meer, van de andere iets minder) in combinatie met beide ‘niet kleuren’ (zwart en wit) kunnen alle kleurvarianten tot stand komen.

Kleurmenging (technisch)

Door het mengen van twee primaire kleuren ontstaat een nevenkleur namelijk een ‘secundaire kleur’ (tweede kleur) als kleurencombinatie.

Geel/rood

• Geel met rood geeft varianten in oranje.
• Rood met geel geeft varianten in oranje.

Rood/blauw

• Rood met blauw geeft varianten in paars.
• Blauw met rood geeft varianten in paars.

Geel/blauw

• Geel met blauw geeft varianten in groen.
• Blauw met geel geeft varianten in groen.

Donker/lichter

Menging met wit of zwart geeft donkere of lichtere kleurenvarianten.

Kleurendruk kinderpostzegels 1988

Er zijn tien verticale stroken Watersnoodpostzegels (nvph 601) met gedeeltelijke zwartdruk-bedrukking bekend (op afbeelding staan zegels 2 t/m 8). De postzegels 1 t/m 3 normale bedrukking, zegel 4 alleen jaartal, zegels 5 t/m 7 onbedrukt, zegel 8 frankeerwaarden en tekst en postzegels 9 & 10 normale bedrukking.

Voor het drukken van het postzegelvel in verschillende kleuren wordt van iedere kleur een aparte drukplaat gemaakt. Op zo’n plaat staat maar één kleurig deel van de tekening.

• Plaat 1 geeft alleen de gele delen.
• Plaat 2 geeft de rode delen.
• Platen 3 en 4 geven meerdere verschillende gradaties in de blauwe kleur. Vandaar een extra plaat.
• Plaat 5 geeft de zwart gekleurde delen.

Rechtsonder op de velrand van 100 kinderzegels staan cijfers voorafgegaan door een ‘L’ [linker vel] of een ‘R’ [rechter vel]. Deze gekleurde plaatnummers corresponderen met het aantal platen 1 t/m 4 of 5 met de kleur van het cijfer: 55 cent drie kleuren, 65 cent vier kleuren, 75 cent drie kleuren in de volgorde geel, rood, blauw (2 x bij 65 cent).

Als het papier door de drukpers gaat, worden na elkaar de verschillende kleuren op het papier gedrukt. Tegelijkertijd vindt ook de kleurmenging van primaire kleuren tot secundaire kleuren in de nog natte drukinkt plaats. Wanneer het papier uit de drukpers komt (plaat 6), is tenslotte de oorspronkelijke tekening op het postzegelvel verschenen.
Tijdens het drukproces dienen de kleuren wel precies op de juiste plaats te zitten en netjes sluitend tegen elkaar te komen. De bedrukte delen van de zes verschillend gekleurde platen liggen in één lijn, waardoor (als ze op elkaar gelegd zouden worden) ze elkaar sluitend bedekken, zoals dat tijdens het drukproces ook gebeurt.

Perforeren

De tanden van een grote soort kam drukken aan de randen van iedere postzegel tegelijk rijen gaatjes door het papier van een bundel postzegelvellen, zoals dat ook met een perforator uitgevoerd wordt.

Controle

Bij de controle worden alle postzegels vergeleken met het modelvel. Dit is het vel postzegels, waarop de handtekeningen van de ontwerper, iemand van PostNL en een persoon van de drukkerij staan. Daarmee geven zij aan dat alle postzegels er precies zo moeten uitzien als op het modelvel. Daarna worden alle vellen nog geteld, waardoor men precies weet hoeveel er van iedere postzegel zijn gedrukt.
Postzegelvellen met een foute bedrukking of met een onjuiste perforatie worden als uitschot meteen verwijderd en naderhand vernietigd. Sporadisch komen toch onjuiste perforaties voor, evenals een verkeerd geplaatste bedrukking.

Misdruk Zomerzegels 1990

Een week voor de uitgifte van de Zomerzegels 1990 werd bekend dat op de 55 + 30 cent zomerzegel (nvph 1444) een structurele plaatfout zat. Op de negende horizontale rij postzegels, positie 82, van het linker vel ontbrak de ‘c’ boven het getal 55. Zestig personen hebben uit alle vellen een blokje van vier zomerzegels (posities 81, 82, 91 & 92) voor de verkoopdatum kunnen verwijderen. Tussen de 1500 en 2000 zomerzegels konden niet meer worden achterhaald. Reden? Enkele weken voor de verkoopdatum zijn aan de handel (FDC ’s maken) en plaatselijke zomerzegel-comités (zakjes vullen) de postzegelvellen al geleverd.
Bijzonder vermeldenswaardig is het feit dat deze zomerzegel een tekst-doorloper is. Het cent-teken ‘C’ behorend bij de bijslagwaarde ’30’ staat op de postzegel ernaast! Voor zover ik weet, is hieraan nooit aandacht besteed.

Misdruk Kinderzegelvel 1986

Van het Kinderzegelvel 1986 (nvph 1366) zijn deze afwijkingen bekend: kleurverschuiving en ontbreken perforatie.

Kinderpostzegels 1988 ‘Kind en water’

Op 4 oktober 1986 stelde koningin Beatrix de stormvloedkering in de Oosterschelde in werking. Geheel onverwacht zonder afspraken vooraf vroeg de minister van Verkeer & Waterstaat schoolkinderen een tekening te maken met als onderwerp ‘Water in Nederland’. “De origineelste tekeningen zullen op de kinderpostzegels 1988 staan”, aldus minister Smit-Kroes.
Het plan van PTT was aanvankelijk ook een hommage aan de 100-jarige KNZB te brengen, maar de Bond wilde geen onderdeel van een kinderzegelemissie zijn. De oplossing is in een speciale briefkaart gevonden.

De zwemmende persoon is een tekening afkomstig uit een instructieboekje uit 1930. De drie dames behoren tot een waterpoloploeg uit Amsterdam uit ongeveer 1920. Op de achtergrond gerimpeld water in een zwembad.

Kinderpostzegels 1988 nader bekeken

Regen

‘Regen’ getekend door de 7-jarige Johan Lots uit Zoetermeer.

Wedstrijdzwemmen

‘Wedstrijdzwemmen’ de naam van de leerling is onbekend gebleven. “We zijn naar de school in Breukelen gegaan en in de klas wist vreemd genoeg ook niemand meer wie de tekening gemaakt had en eigenlijk zei iedereen: “Die heb ik gemaakt.” Toen is er voor de uitreiking van cadeautjes een groepje leerlingen van ‘De Regenboog-school’ uitgenodigd”, aldus Paul Hefting, directeur-generaal PTT en tevens een van de vijf juryleden die de meer dan 25.000 kindertekeningen beoordeelden.

Zwemproef

‘De zwemproef’ getekend door de 8-jarige Dennis Jaket uit Grootebroek nabij Enkhuizen. “Ik vind deze tekening schitterend. Je zou kunnen zeggen het is de verbeelding van de eerste keer in het zwembad. Ik weet het zelf nog die ervaring. Je bent heel klein tegenover die gigantisch grote watervlakte. Je wilt het liefst aan de kant blijven, waar het houvast is, maar je moet toch een keer het grote water over”, aldus Paul Hefting.

De velrandbelettering ‘Kind en Water’ op het postzegelvel is geschreven door de 11-jarige Paul van Leeuwen uit Hellevoetsluis. De drie met naam bekende ontwerpers nemen een kijkje bij drukkerij Joh. Enschedé: Dennis Jaket, Johan Lots en Paul van Leeuwen.

Geen sluitende bedrukking van postzegels

Afbeeldingen Corinphila Veilingen

De onvolledig en onjuist bedrukte strip van vier nog niet geperforeerde koetjespostzegels (nvph 1052) is op de Corinphila-veiling van 14 & 20/21 september 2019 ingezet (inzetprijs 100 euro, verkoopprijs 340 euro). De onafgewerkte strip (de blauwe kleur van de lucht ontbreekt) heeft tijdens de 1e drukgang rood ontvangen. Vervolgens zijn in de 2e en 3e drukgang groen (te veel naar rechts verschoven) en zwart (te laag en te veel naar links verschoven) aangebracht.

Afbeelding Corinphila Veilingen

Deze deelafbeelding is een uitvergroting van het rechtse en verticale gedeelte van de strip. Op dit horizontaal gedraaide gedeelte is de onderlinge kleurverschuiving van de vijf drukplaten verduidelijkt afgebeeld.

Afbeeldingen: B. Hylkema, PostNL, Corinphila Veilingen

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland • Kinderpostzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(8 stemmen, gemiddeld: 3,75 uit 5)

Laden...