Hendrik VIII en zijn zes vrouwen

18 maart 2019, 9:36 uur - Cees Janssen

Zodra de naam Hendrik de Achtste of ‘Henry VIII’ valt denkt men vooral aan twee gebeurtenissen: zijn huwelijk met zes vrouwen waarvan hij er twee liet onthoofden, de afscheiding van de Rooms-katholieke kerk door de Anglicaanse kerk na de ontbinding van het huwelijk van Hendrik VIII met zijn eerste echtgenote en de opheffing en vernietiging van de kloosters en abdijen.

Post Views: 5.854

Hendrik werd geboren op 28 juni 1491 in het ‘Palace of Palencia’ in Greenwich als tweede zoon van Tudor vorst Hendik VII en Elizabeth van York. Hij zou eigenlijk een carrière in de kerk gaan vervullen maar door het plotselinge overlijden in 1502 van zijn oudere broer Arthur, prins van Wales, volgde hij hem op als kroonprins. Op 17-jarige leeftijd trouwde hij op aandringen van zijn vader met de weduwe van zijn broer, Catharina van Aragon. Het was een politiek huwelijk, omdat zijn vader het verbond met Spanje opnieuw bekrachtigd wilde zien.

Catharina van Aragon werd op 16 december 1485 geboren in Alcalá de Henares in Spanje. Dochter van de Spaanse koning Ferdinand en koningin Isabella. Ze werd op 14 november 1501 uitgehuwelijkt aan Arthur, prins van Wales. Arthur overleed op 2 april 1502 in het kasteel te Ludlow graafschap Shropshire aan een infectieziekte. Om de bruidsschat te redden verloofde koning Hendrik VII zijn zoon die toen 12 jaar was direct met Catharina. Op 11 juni 1509, na de dood van zijn vader, trouwde Hendrik VIII met Catharina.

Hendrik VII was overleden op 21 april 1509 en werd onmiddellijk opgevolgd door zijn zoon, Hendrik VIII. Catharina en Hendrik kregen twee kinderen. In 1511 een zoon, Hendrik, die al na zeven weken overleed en in 1615 een dochter, Mary Tudor. Daarna had ze nog verschillende miskramen. Hendrik droomde van een mannelijke opvolger en daarom trachtte hij van Catharina te scheiden, nadat hij had kennis gemaakt met Anna Boleyn. Jarenlang procedeerde Hendrik om het huwelijk onwettig te laten verklaren en dat lukte uiteindelijk in 1533.

Een schilderij van Catharina van Aragon op 40-jarige leeftijd, vervaardigd door Joannes Corvus, hangt in de National Portrait Gallery in Londen. Het schilderij werd door het museum verworven in begin 18^de eeuw. Op 23 mei 1533 verloor Catharina haar titel als koningin. Door de scheiding was Hendrik in conflict geraakt met de Paus en was de afscheiding van de Rooms-katholieke kerk een feit. Hendrik werd hoofd van de zo ontstane Anglicaanse kerk. Catharina bracht haar laatste jaren door in verschillende afgelegen kastelen en op 7 januari 1536 overleed zij aan kanker in Kimbleton Castle in het toenmalige graafschap Huntingdonshire. Ze werd begraven in de kathedraal van Peterborough.

Anna Boleyn werd in 1501 of 1502 geboren, de datum is niet bekend, als dochter van Thomas Boleyn, graaf van Wiltshire en Elisabeth Howard. Ze was de nicht van Catharine Howard, de latere vijfde echtgenote van Hendruk VIII. Als kind woonde zij enige jaren in België en Frankrijk. Na haar terugkeer naar Engeland werd ze hofdame van Catharina van Aragon. In 1527 werd bekend dat ze een verhouding had met Hendrik VIII. Na de scheiding van Hendrik met Catharina trouwde hij met Anna Boleyn op 25 januari 1533 waarna Anna in juni 1533 tot koningin werd gekroond.

Anna Boleyn afgebeeld op een schilderij dat zich bevindt in de National Portrait Gallery in Londen. Het is vervaardigd door een onbekende schilder. Het museum verwierf het schilderij in 1882. In september 1533 kreeg Anna een dochter Elizabeth, die later koningin zou worden als Elizabeth I. Daarna kreeg Anna nog drie miskramen. Hendrik dacht dat er een vloek rustte op dit huwelijk en in 1536 werd Anna gearresteerd op beschuldiging van overspel, incest en hekserij. Zij werd overgebracht naar de Tower van Londen, toen een gevangenis. De beschuldigingen waren waarschijnlijk vals maar toch werden haar vijf ‘minnaars’ op 17 mei 1536 veroordeeld tot de dood en onthoofd.

Twee dagen later onderging Anna hetzelfde lot. Ze werd begraven in een naamloos graf in de kapel van St Peter ad Vincula, binnen de muren van de Tower. Tijdens een renovatie van de kapel in 1876 werd haar skelet gevonden en geïdentificeerd als zijnde van Anna Boleyn. Op de marmeren kapelvloer is nu haar naam aangebracht.

Nog tijdens het huwelijk met Anna Boleyn had Hendrik VIII een nieuwe maîtresse. Dat was in februari 1536 bekend geworden. Het was Jane Seymour, dochter van ridder John Seymour en Margery Wentworth. Ze was in 1508 geboren, men neemt aan in het landhuis Wulfhall in Burbage graafschap Wiltshire. Jane werd in 1532 ‘maid-of-honour’, voorafgaand aan hofdame, aan het hof van Catharina van Aragon, later aan het hof van Anna Boleyn. Hendrik vroeg haar ten huwelijk op 20 mei 1536, slechts één dag na de onthoofding van Anna Boleyn.

Op 30 mei 1536 werd het huwelijk voltrokken in het ‘Palace of Whitehall’. Jane is afgebeeld op een schilderij vervaardigd door Hans Holbein. Het hangt sinds 1720 in het Kunsthistorisches Museum in Wenen. Op 4 juni 1536 werd zij tot koningin gekroond. Vergeefs probeerde Jane om het bevel van Hendrik om de Rooms-katholieke kloosters in Engeland op te heffen en te vernietigen, ongedaan te maken. Op 12 oktober 1537 werd haar zoon geboren, de latere koning Edward VI. Jane echter stierf twaalf dagen later in het kraambed aan de gevolgen van kraamvrouwenkoorts. Ze werd begraven in de nieuwe grafkelder onder het koor van de kapel van Sint-George in het Kasteel van Windsor.

Uit politieke overwegingen trouwde Hendrik VIII op 6 januari 1540 met Anna van Kleef. Hendrik had zijn adviseur en vertrouweling Thomas Cromwell langs de Europese hoven gestuurd om een geschikte echtgenote te vinden. Het werd Anna, dochter van de leider van de Duitse protestanten, hertog Johan III van Kleef. Hans Holbein vervaardigde een portret van haar dat getoond werd aan Hendrik. Maar toen Hendrik haar in levende lijve zag voldeed zij niet aan zijn verwachtingen. Hij verweet Cromwell dat hij hem een ‘Vlaamse knol’ had aangesmeerd. Dat was funest voor de politieke carrière van Thomas Cromwell.

Het portret, in 1639 vervaardigd door Hans Holbein de Jonge, hangt in het Louvre in Parijs. Anna was geboren op 22 september 1515 te Düsseldorf. Het huwelijk hield niet lang stand want in juli 1540 liet Hendrik het huwelijk nietig verklaren, dit met instemming van Anna. Als ‘beloning’ ontving Anna elk jaar een groot bedrag om haar ‘onkosten’ te dekken alsmede enkele landhuizen zoals Hever Castle, de voormalige woning van Anna Boleyn. Verder Bletchingley Castle in het graafschap Surrey uit 1066, thans geheel verdwenen en Richmond Castle in de Yorkshire Dales, thans een prachtige ruïne. Ze overleed op 16 juli 1557, nog geen 42 jaar oud, waarschijnlijk aan kanker, in Chelsea Old Manor en werd begraven in de Westminster Abbey.

Catherina Howard was geen onbekende voor Hendrik VIII want het was een nicht van Anna Boleyn. Zij werd geboren in 1523 in Lambeth in het zuiden van Londen. Zij was een dochter van Loed Edmund Howard. De zus van haar vader was de moeder van Anna Boleyn. Via de hertog van Norfolk kreeg ze al op jonge leeftijd een plaats aan het hof van Anna van Kleef waar Hendrik haar voor het eerst tegenkwam. De hertog van Kleef moedigde Hendrik aan om te scheiden van Anna en in haar plaats Catherina te nemen als echtgenote. Dat lukte al snel na de scheiding want op 28 juli 1540 vond het huwelijk plaats tussen Catherina die toen 16 of 17 jaar oud was en Hendrik die de leeftijd van 49 jaar had. Ze trouwden in Oatlands Palace in Londen op de dag dat Thomas Cromwell werd geëxecuteerd.

Catherina Howard is afgebeeld op een schilderij vervaardigd door Hans Holbein de Jonge als 21-jarige vrouw. Het schilderij hangt in het Toledo Museum of Art in Ohio in de Verenigde Staten. Al in de lente van 1541 werd Catherina betrapt op overspel met Thomas Culpeper die hoveling was van Hendrik. Een bewijs van het overspel werd op 7 november 1541 aan Hendrik overhandigd in de vorm van een liefdesbrief van Catherina die was gevonden op de kamer van Culpeper. Daarop werd haar titel als koningin op 23 november 1541 ontnomen en werd zij gevangen gezet in Syon Abbey in het graafschap Middlesex. Culpeper werd op 10 december 1541 onthoofd wegens hoogverraad. Op 13 februari 1542 werd Catherina naar de Tower of London overgebracht en onthoofd op 13 februari 1542. Ook zij werd begraven in een anoniem graf in de kapel van St Peter ad Vincula, binnen de muren van de Tower.

De laatste echtgenote van Hendrik VIII was Catherine Parr. Zij is waarschijnlijk in augustus 1512 geboren in Blackfriars te Londen. Ze was de oudste dochter van Sir Thomas Parr heer van de Manor van Kendal. In 1529 trouwde ze met Sir Edward Burgh, kleinzoon van de 2^de Baron Burgh. Haar echtgenoot had een slechte gezondheid en overleed in de lente van 1533. Al snel hertrouwde ze nu met de twee maal zo oude John Neville, 3^de Baron Latimer, een overtuigde Rooms-katholiek. In oktober 1536 werd Latimer ontvoerd door rebellen die hem wilden dwingen om alles in het werk te stellen om de banden tussen Engeland en Rome te herstellen. Thomas Cromwell vernam het bericht over de pogingen en lichtte Hendrik in. Het kon beschouwd worden als hoogverraad. Het liep echter goed af en Latimer werd verder met rust gelaten. Hij werd echter ziek en in 1543 overleed hij.

Catherine Parr is afgebeeld op een schilderij in 1545 vervaardigd door een onbekende schilder. Het hangt in de National Portrait Gallery in Londen. Op 16 februari 1546 verscheen Catherine aan het hof van Hendrik VIII als hofdame van Lady Mary Tudor, dochter van Catharina van Aragon. Hendrik vroeg haar ten huwelijk en de huwelijksvoltrekking vond plaats op 12 juli 1543 in Hampton Court Palace. Tijdens de laatste veldtocht van Hendrik VIII tegen Frankrijk die duurde van juli tot september 1544 nam Catherine de regering waar als regentes. In 1546 werd door de Bisschop van Winchester getracht haar zwart te maken bij Henry VIII maar dat mislukte. Daarentegen beloonde hij Catherine in zijn testament met een jaarlijkse toelage van £7,000 en liet hij beschrijven dat zij na zijn dood koningin bleef. Na het overlijden van Hendrik op 28 januari 1547 trok Catherine zich terug en werd haar stiefzoon Edward op 31 januari 1547 gekroond als Edward VI.

Door intrige en een geheim gehouden huwelijk van Catherine met Edward Seymour, werd zij gevangen gezet in Sudeley Castle in het graafschap Gloucestershire. Hier werd haar dochter Mary geboren op 30 augustus 1548. Acht dagen later overleed Catherine als gevolg van kraamvrouwenkoorts en werd begraven in de kapel van het kasteel.

Op bovenstaande prentkaart zijn de zes vrouwen waarmee Hendrik VIII getrouwd is geweest, afgebeeld. Een aantal portretten stemt overeen met de afbeeldingen op de postzegels.

Tijdens onze vakanties hebben wij verschillende kastelen en landhuizen waar de vrouwen hebben geleefd en zijn overleden bezocht. Zoals onder andere Hever Castle, Sudeley Castle vlak bij Winchcombe, Dover Castle, Windsor Castle, Hampton Court, Ludlow Castle en Westminster Abbey. En de herinneringen vastgelegd op video. En in postzegels en door stempelafdrukken zien we onze vakanties ook weer terug.

Hendrik VIII overleed op 28 januari 1547 als koning van Engeland en koning van Ierland. Doordat zijn paard tijdens een ruitertoernooi op 24 januari 1536 boven op hem was gevallen raakte hij ernstig verwond aan zijn benen. Waarschijnlijk heeft hij toen bij zijn val ook hersenschade opgelopen waardoor hij zware migraine aanvallen kreeg. Vanwege de wonden aan zijn benen kon hij zeer slecht lopen tot helemaal niet meer en kreeg ernstig overgewicht. Bij zijn overlijden moet hij tussen 136 en 145 kilogram zwaar zijn geweest. Aangenomen wordt dat hij aan een hartaanval is gestorven. Hij werd begraven in de Saint George kapel van Windsor Castle, naast zijn derde vrouw Jane Seymour. Hij werd opgevolgd door zijn toen nog minderjarige zoon Edward VI. De serie postzegels, ontworpen door Kate Syephens, werd uitgegeven op 21 januari 1997.

Post Views: 5.854