Artistiek naakt in de kunst en . . . naakt op postzegels - Postzegelblog

Artistiek naakt in de kunst en . . . naakt op postzegels

0

“Vlaamse musea in Antwerpen (Rubenshuis & Koninklijk Museum voor Schone Kunsten) hebben een open brief aan Facebookbaas Mark Zuckerberg geschreven, omdat ze vinden dat de ban op naaktafbeeldingen is doorgeschoten”, aldus een artikel in de Leeuwarder Courant van 23 juli 2018. Reden van dit gezamenlijk schrijven? En hoe zit het met naakt op postzegels?

Venus van Willendorf

Venus van WillendorfDoor User:MatthiasKabel – Eigen werk, CC BY 2.5, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=1526553

Kortgeleden is een 30.000 jaar oud vruchtbaarheidsbeeldje ‘Venus van Willendorf‘, evenals ‘Kruisafneming‘ van Rubens van Facebook verwijderd. Op Rubens werk staat Jezus op een lendendoek na helemaal naakt op het schilderij. Aanstootgevend kunnen borsten, décolleté’s, billen, kont en cherubijnen zijn. Deze preutsheid-censuur van de ‘naaktpolitie’ wordt door Bureau Toerisme Vlaanderen afgekeurd, dat met de expositie ‘Vlaamse Meesters 2018-2020’ in verschillende Vlaamse steden drie miljoen bezoekers in twee jaar wil trekken. Toerisme Bureau: “Onze kunst wordt geclassificeerd onder de noemer van onfatsoenlijk, zelfs pornografisch. Antireclame voor de magnifieke penseelstreken van Rubens, Bruegel en Van Eyck!”

Ludiek protest

Winterhulp-Volksdienstzegel

NVPH 426 Winterhulp-Volksdienstzegel

7½ cent Volksdienst (nvph 426) geeft een schaars gekleed voorbeeldkind (mythologisch allegorische zin als brenger van geluk) met korenschoof, dat in figuurlijke/overdrachtelijke zin brood brengt.

Goede Doelen Decemberzegel

NVPH 2389 Goede Doelen Decemberzegel

Meer bloot is op de Goede Doelenpostzegel 2005 (nvph 2389) te vinden met een poedelnaakt Christuskind met Maria en de koning Melchior ofBalthasar op het middenpaneel van een drieluik, dat door een anonieme schilder met de gefingeerde naam ‘Meester 1518’ is geschilderd (zie postzegelblog-artikel ‘Goede Doelenpostzegels op briefkaarten’, 21 april 2006).

Bijbelse onderwerpen

Op schilderijen met een bijbels onderwerp staan geregeld schaars geklede en/of naakte personen. In voorgaande eeuwen is dat steeds probleemloos mogelijk geweest. Reden? De personen vertolken een bovenaardse of hemelse rol met een religieuze boodschap in een bijbels milieu. Vanwege het bijbels-hemelse wordt het niet aanstootgevend en/of seksistisch geïnterpreteerd en uitgelegd. Toch blijkt in vroeger eeuwen grafisch werk met naakten in afgeschermde plaatsen als la en kast door bezitters (rijke hoogwaardigheidsbekleders) ‘verstopt’ te zijn geweest. Te vertrouwen vrienden en kennissen mochten het zonder er elders ruchtbaarheid aan te geven naar zien, bewonderen en/of van genieten.

Geschilderd en gebeeldhouwd naakt

Het geschilderde en gebeeldhouwde naakt (met lendendoek of vijgenblad) staat soms op buitenlandse postzegels. En dan met name katholieke landen. Het wordt er zonder problemen om het bijbelse en/of hemelse karakter zonder moeite door een breed publiek geaccepteerd. De postzegelafbeelding is er als verlengstuk geheel passend en in overeenstemming met de afbeeldingen en gebruiken van de RK-kerk.

Le déjeuner sur l’herbe

Het schilderij van ManetLe déjeuner sur l’herbe‘ is het eerste schilderij, waar het naakt om het naakt is geschilderd. Een religieus en mythologisch idee is in het geheel niet meer aanwezig. Open en bloot zit een naakte dame met twee geklede personen tijdens een maaltijd in het bos. Het naakt bevindt zich in een functionele, niet uitdagende houding in een realistische en werkelijkheidsgetrouwe omgeving. In 1863 is dit schilderij gevoelsmatig wel baanbrekend en schokkend ervaren.

Griekse en Romeinse goden

Rechterafbeelding door Erik Drost (Olympia Museum) [CC BY 2.0 (https://creativecommons.org/licenses/by/2.0)], via Wikimedia Commons

Griekse en Romeinse goden en godinnen uit de mythologie worden ook als bovenaardse wezens naakt geschilderd en gebeeldhouwd. De god Hermes op Jamboree-postzegel (nvph 295), geheel passend bij het nog streng kerkelijk Nederland in 1937, is als een gehalveerd beeldhouwwerk op de postzegel terechtgekomen. Het beeld ‘Hermes met het kind Dionysius’ van beeldhouwer Proxiteles is in de 4e eeuw v. Chr. gemaakt.
Hermes die voor zijn vader oppergod Zeus veel onderweg was, is de beschermheilige van reizigers. Padvinders zijn via speurtochten ook vaak zoekend bezig. De mythologische figuur Hermes op de scouting-zegel (nvph 295) is daardoor raak getroffen.

Doutzen mode & muze

Doutzen, mode & muze

Anno 2016 staat Doutzen Kroes halfnaakt (schaars gekleed: puur en naturel) als vertegenwoordigster (als allegorisch top-voorbeeldmodel) van mode en muze op tien zwart-wit postzegelfoto’s. De blauwe cirkels verwijzen naar verschillende modethema’s. PostNL: “Hopelijk spreken bij jongeren deze postzegels aan en kunnen we hen hiermee verleiden kaarten te versturen.”

Variaties van de kus als communicatiemiddel

Op 21 augustus 2018 kopte de Leeuwarder Courant “Schier speculeert op babyboom na lange storing internet en tv”. Door een breuk in een zeekabel van KPN moesten sinds zaterdagmiddag 18 augustus tot en met maandag 20 augustus de klanten op Schiermonnikoog van Kabelnoord langdurig hun internet, televisie en vaste telefonie missen. Het artikel vervolgt: “Er wordt op een geboortegolf gespeculeerd.” Facebook verwoordde het aldus: “Over negen maanden hebben we een stuk meer kinderen om te vermaken.”
Naar aanleiding van dit opzienbarende nieuws is bijgaande voortzetting van dit artikel ontstaan.

1) Onschuldige kus

NVPH 1938 Decemberzegel 2000NVPH 2199

NVPH 3144 - Nederlandse iconenNVPH 3239 - Decemberzegel

Onschuldige kus (nvph 1938, 2199, 3144 & 3239)

Twee personen (stel of paar) kussen elkaar.

2) Levenskus

NVPH 1548 - slachtoffer en redder

Levenskus (nvph 1548)

De EHBO-postzegel toont de levenskus van een persoon met een levendig en kleurrijk gezicht van de redder en het bleke gezicht van het slachtoffer met daartussen een perforatie als grensgebied tussen leven en dood.

3) Versteende liefdeskus

NVPH 1432 - de reiziger

Versteende liefdeskus (nvph 1432)

Het beeldhouwwerk ‘De kus’ van Rodin verbeeldt de begroeting of het afscheid op een stationsperron.

4) Zoenend stel

NVPH 3419 - Ed van der Elsken Nederlands Fotomuseum

Zoenend stel nvph 3419, foto Ed van Elsken

Een hartstochtelijke omhelzing met kus op de roze wolk van twee smoorverliefden.

5) Erotische liefdeskus

NVPH 1635

Erotische liefdeskus (nvph 1635)

De kleurige weergave van de Turks fruit-postzegel (nvph 1635) met daarop Rutger Hauer en Monique van der Ven verwijst niet alleen naar de kleurenfilm, maar ook naar de gevoelens van het erotische spel dat door de kleuren paars (rose), groen en oranje wordt verbeeld.

6) Liggen in een park

NVPH 3417 - Ed van der Elsken Nederlands Fotomuseum

Liggen in een park (nvph 3417, foto Ed van Elsken)

Gedeeltelijk ontkleed rollebollend in het voorspel van de liefde.

Pseudo-postzegels van Joost Veerkamp

De pseudo-kinderzegels 1988 ‘Buiten spelen’ van grafisch Joost Veerkamp staan in het teken van de strijd tegen kinderporno. Drie ‘postzegels’ geven aandacht aan een gefingeerde, discutabele en gewaagde actualiteit, namelijk 75-jarige strijd tegen kinderporno.
Veerkamp heeft zich bij het ontwerp laten inspireren door illustraties van Cornelis Jetses (1873 – 1955) over Ot en Sien uit een leesmethode voor de lagere school (nu basisschool) uit periode 1910 – 1953. Daarbij is hij uitgegaan van drie hoofdstukken met onschuldige illustraties:

  1. ‘Alleen maar zien’: met grote belangstelling bekijken beide kinderen de net gekochte snoepjes in een papieren puntzak.
  2. ‘Met de poes spelen’: Ot wil dat de kat de rol van een aap zal spelen en bindt het dier daarvoor een touw om de hals.
  3. ‘Ot en Sien in de ton’: beide kinderen schuilen voor de regen in een ton.

Illustrator Joost Veerkamp ‘vertaalt’ de rol van beide kinderen in de drie hoofdstukafbeeldingen op een bijzonder ongebruikelijke en ‘stout-ondeugende wijze’. De onderlinge rolverdeling is sterk afwijkend van de originele setting.

Joost Veerkamp - pseudo-kinderzegel 1988 [1] Joost Veerkamp - pseudo-kinderzegel 1988 [2]

Joost Veerkamp - pseudo-kinderzegel 1988 [3]

a. 10 + 5 cent: wederzijdse inspectie.
b. 25 + 10 cent: oriëntatie van het typisch mannelijke en vrouwelijke.
c. 55 + 15 cent: samenspel zonder pottenkijkers.

Met drie postzegelafbeeldingen zijn uit de porno gegrepen hoogtepunten gekozen om het onderwerp nader te belichten en te visualiseren. Veerkamp ’s commentaar: “In 75 jaar is er helaas weinig veranderd.”

Beeld: Joost Veerkamp, PostNL, Bate Hylkema

Gratis online postzegelcatalogus

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Thematisch Naaktschilderijen



Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

Kijk dan bij Collect Club.

Beoordeel met 1 sterBeoordeel met 2 sterrenBeoordeel met 3 sterrenBeoordeel met 4 sterrenBeoordeel met 5 sterren (5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
PrintSchrijf een reactie

Bate Hylkema schrijft vanaf 1980 artikelen over filatelie en woont in het Friese Beetsterzwaag.

Reacties (0)

Schrijf een reactie

(registratie is niet nodig)