Op zes kleurig gelaagde postzegels van het vel ‘Mijn groentetuin’ zijn contrastrijke witte teksten ‘verdiept’ in de ondergrond uitgespaard met daarop afbeeldingen van een zestal groentesoorten in verschillende stadia van de groenteteelt. Ook heeft het ontwerpersduo Anne-Marie Geurink en Annelou van Griensven van de Vormforensen uit Arnhem de trots van de tuinier van de volkstuin willen laten uitkomen door de nadrukkelijke betiteling’mijn groentetuin’ in plaats van ‘de groentetuin’. Rondom de postzegels is op diverse gedeelten van de velrand niet alleen een wisselend bewolkte lucht, maar ook bruine tuinaarde met enkele plantjes zichtbaar.
Mijn groentetuin – uitgiftedatum 19 oktober 2018
Typografisch beeldverhaal/-analyse van zaaien, groeien en oogsten
De foto’s van de zes afgebeelde groentesoorten (vanuit verschillende standpunten van bovenaf gezien) zijn in de kas of in de volle grond gefotografeerd. Als bladgroente is eikenbladsla afgebeeld, als vruchtgroente aubergine, als stengelgewas venkel, als knolgewas radijs, ook als knolgewas zoete aardappel en weer als bladgroente raapstelen.
De ontwerpers van De Vormforensen hebben danig verschil in de typografie aangebracht. De letter- en cijfervariatie bestaat uit lengte-, breedte- en dikteverschil (meer of minder vette letters/cijfers).
De eerste postzegel
De eerste postzegel stelt zaaien en planten van eikenbladsla voor. In een groot aantal kartonnen kweekbakjes bevinden zich zaadjes van sla. De resterende bakjes zijn al met ontkiemde sla-plantjes gevuld.
De inhoud van de teksten van de zes postzegels is gelijk. In grootte, omvang en dikte van de letters en cijfers verschillen per postzegel onderling op een levendige manier. Het ontwerperscollectief brengt de gestage groei van het abstracte begrip ‘groei[en]’ hiermee inzichtelijk in beeld, dat in overdrachtelijke zin via het steeds groter wordende woord ‘LAND’ tot uiting komt. De lettergrootte drukt door de overwoekerende groei de andere woorden in grootte weg.
Bij deze vergelijking is met ‘voorbeeldwoorden’ ook weer sprake van allegorie, waarover ik u in het artikel van vorige week eerder informeerde.
De tweede tot en met vijfde vijfde postzegel
Op de tweede tot en met de vijfde postzegel drukken de verschillen in letters en cijfers bloei en vooral groei van de gewassen uit als van de dieppaarse aubergine, de graag geziene venkel, de onverwoestbare radijs en de hippe zoete aardappel. De groenteplanten nemen tijdens de groei in grootte, omvang, dikte en hoogte gestadig toe. De groentesoorten nemen tijdens de groei steeds meer ruimte in beslag.
Het hoogteverschil van de frankeerwaarde-aanduiding ‘1’ van de zes postzegels maakt gelijk een staafgrafiek op een inzichtelijke wijze de groei in de hoogte van een plant duidelijk.
De laatste postzegel
De laatste postzegel brengt het oogsten van de ouderwetse raapstelen in beeld. Op de ondergrond van het typografische deel is de tuinaarde al te zien, terwijl rechts daarvan de niet geoogste raapsteel nog in de tuin staat. Rechtsboven is een deel van de blauw gekleurde en van bovenaf gefotografeerde plastic krat afgebeeld (rechtsboven), gevuld met raapstelen. Voor het afsnijden daarvan is het kleine gele mesje op de voorgrond gebruikt.
De variatie in letters in de rechthoek met de tekstonderdelen “Neder, land & 2018” komt overeen met die van de verschillende groentesoorten in de moestuin. Het verschil in het aantal letters per groentesoort verbeeldt in figuurlijke zin de toenemende omvang en grootte tijdens de groei van een groenteplant.
Per postzegel zijn zelfs de grenzen van het [on]logisch verknipte tuinbed (met daarin verschillende gewassen) van de akker oog-verhullend te ontdekken tussen het beeldmateriaal van de ‘1’, ‘Neder’, ‘land’, groente-naam, jaartal en de rest van de zegelafbeelding.
De zesde postzegel heeft door de gedeeltelijke aanwezigheid van een blauw gekleurde krat er nog een extra ‘groentetuintje’ bijgekregen als deel van een groter geheel. Op een niet gekozen voorontwerp staat het gevulde krat in het centrum van de postzegel.
Nog meer informatie
- Op de velrand bij elke postzegel staat een informatieve minikalender. Daarin staat een beschrijving welke maanden het best geschikt zijn voor het zaaien en oogsten, zowel in de kas als in de volle grond.
- De zes hierboven aangehaalde ‘voorbeeld-groenten’ vertegenwoordigen in de beeldvorming (via de documentaire fotografie) in overdrachtelijke/figuurlijke en algemene zin: [1] het zaaien & planten, [2] het bloeien & groeien, [3] het oogsten van alle soorten groente van bezitters van groentetuinen, die trots zijn op hun tuin, het werk (verbouwen van eigen groente) en de opbrengst. Dat stralen de postzegels op een voortreffelijke en vindingrijk-creatieve wijze uit, vooral via de typografie.
- De ‘stralende’ postzegelafbeeldingen zijn bij een biologisch-dynamische tuinboerderij De Horsterhof in Duiven gefotografeerd.
- Kenmerkende eigenschappen van moestuinen en groentesoorten zijn in het tot stand komen van de postzegels (op gesluierde wijze) verwerkt en opgenomen.
- Het postzegelonderwerp ‘Mijn groentetuin’ is voor velen een aansprekend, knus huiselijk en nabij eigen-vertrouwd item, dat de voorkeur verdient boven een [inter]nationale onderwerpen voor emissies als bijvoorbeeld de 100-jarige herdenkingen van het einde van de Eerste Wereldoorlog (1914 – 1918) op 11 november van dit jaar en/of de eerste verkiezingen na invoering van het algemeen mannen-kiesrecht in ons land. (zie artikel voor nadere info ‘Zakelijk-afstandelijke ontmenselijking in turbulente wereld’ het deelhoofdstuk ‘Verandering sociaal-maatschappelijke betrokkenheid’ van 31 augustus). Het onderwerp groentetuin met een grote verscheidenheid aan gewassen sluit uitstekend bij het gedachtegoed van een breed publiek van dit moment aan.
Horsterhof: speelse vormgevingswijze
Het Arnhemse ontwerpbureau Vormforensen heeft ook het beeldmerk van dit tuinbedrijf historisch-typografisch verantwoord op een speelse wijze vormgegeven door gedeelten van de naam hoog en laag te plaatsen. De dynamiek van het vruchtbare land (horst betekent hoger gelegen stuk grond eertijds begroeid geweest met kreupelhout) komt tot uiting door de aanwezigheid van drie grondsoorten (zand, klei en zavelgrond). Een ideale omgeving om er gevarieerd landbouw te bedrijven.
Op een geheel andere wijze is bij de beeldvorming van de postzegelemissie ‘Nederland groen’ (nvph 2856/67) met letters beeldend gespeeld. (Zie blog-artikel 9 oktober 2011: Groene zegels: van potloodschets tot computerbewerking).
Typografiche probeersels uit het ontwerptracé
Het ontwerpen van een postzegelvel is bepaald geen eenvoudige onderneming. Er dient vooraf behoorlijk veel tijd in het ontwerptracé gestoken te worden om uiteindelijk het definitieve postzegel-velontwerp aan het volk te kunnen tonen. De start begint met een oriëntatie van en gevolgd door een verdieping in het postzegelonderwerp. Als de ins en outs ervan in grote lijnen bekend zijn, vraagt de ontwerper zich af: “Geef ik een afbeelding of een verbeelding van het postzegelonderwerp?”
Dit Mijn groentetuin-postzegelvel is een combinatie van beide:
- Fotografische afbeeldingen van groentegewassen staat op de ondergrond.
- De typografische verbeelding van woorden en cijfers staat op de voorgrond.
Gezien de bijzonder vele voorontwerpen, die ik van PostNL en met medeweten van de ontwerpers heb ontvangen, hebben de ontwerpers er, dunkt me, veel moeite, doorzetting en vooral tijd in moeten steken om een aansprekende en vooral onderwerp-dekkende combinatie van woorden en cijfers te bereiken.
Het spelen in een rechthoekig vlak met woorden en cijfers, die alle verschillen in dik en dun, in lang en kort of in horizontaal en verticaal, is geen sinecure. De realisering van een afgewogen vlakverdeling met deze woorden en cijfers in een beperkte oppervlakte vraagt een creatief-artistieke visie en een afgewogen-gepast geduld.
Uiteindelijk bezitten de tegenstellingen en overeenkomsten volgens de ontwerpers van Vormforensen een juiste verhouding. Voor hen is het definitieve ontwerp ontstaan, dat ook nog het meest optimaal leesbare blijkt op te leveren. Zelfs de notatie van het cijfer is daarbij nog onderwerp van onderzoek en overweging geweest.
Beeld: PostNL, De Vormforensen
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(8 stemmen, gemiddeld: 4,38 uit 5)
Laden...
Reacties (0)
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)