Bekend zijn o.a. ‘Max en Moritz’ over twee kwajongens met wie het slecht afloopt (1865), ‘Hans Huckebein, de ongeluksraaf’ (1867) en ‘De vrome Helene’ (1872). Het verhaal van Max en Moritz inspireerde in 1893 in de Verenigde Staten Rudolph Dirks’ stripreeks ‘The Katzenjammer Kids’, waarbij de twee hoofdpersonen wel erg veel weg hebben van Max en Moritz qua uiterlijk en gedrag.

Max en Moritz zijn kwajongens die het dorp onveilig maken. In totaal halen ze zeven streken uit waarvan de laatste voor hen slecht afloopt. Bij de derde streek is kleermaker Böck het slachtoffer. De jongens zagen het houten bruggetje voor zijn huis bijna door, waardoor de arme kleermaker in de ijskoude beek belandt.

Bij de vierde streek steekt schoolmeester en kerkorganist Lämpel zijn pijp aan als hij thuiskomt uit de kerk. Max en Moritz hebben er tijdens de kerkdienst buskruit in gestopt en het resultaat is verbluffend. De jongens zijn tevreden.

Zegel: Meester Lämpel.

Bij de laatste streek hebben de jongens het gemunt op boer Mecke: ze snijden gaten in de graanzakken. Als de boer de zakken naar de korenmolen wil brengen stroomt het graan eruit. Ze worden gegrepen door de boer die de jongens in een zak stopt en daarmee doet wat hij met het graan had willen doen: hij brengt ze naar de molen. De restanten van Max en Moritz worden aan de eenden gevoerd. De dorpsbewoners zijn blij dat de rust is wedergekeerd. Een nogal schokkend einde voor een kinderboek, maar hierover later meer.

De avonturen van Max en Moritz gingen de hele wereld over. Onderstaand blokje is van PENRHYN – Northern Cook Islands, uitgegeven ter gelegenheid van het ‘Internationaal jaar van het kind – 1979’ uitgeroepen door UNESCO, met bijbehorend blauw logo.

De Duitse regionale postdienst BZS (Brief-Zustell-Service) in de Landkreis Schaumburg, de geboortestreek van Wilhelm Busch, eert hem met een herdenkingszegel.

‘Hans Huckebein, de ongeluksraaf’ verscheen in 1867 in het tijdschrift ‘Über Land und Meer’. Ook deze strip vertelt in rijmvorm over de boze raaf Hans Huckebein. De jonge Frits vindt hem in het bos, het lukt hem met moeite het beestje te vangen en neemt hem mee naar het huis van zijn tante. Daar ontpopt het beestje zich tot een ware kwelgeest. Na met zijn poten in de verse jam gelopen te hebben vervolgt hij zijn weg dwars over het schone strijkgoed van tante. Getergd besluit ze hem te vangen hetgeen gepaard gaat met het vernielen van borden, een mand met eieren en een pot bier. Als ze ontdekt waar hij zich verschuilt bijt hij haar in haar neus. Hans drinkt een glas likeur leeg, gooit stomdronken de likeurfles om en raakt verstrikt in tante’s breiwerk waarmee hij zich tenslotte zelf wurgt. Hier toont zich Busch’ voorliefde voor duistere verhalen met zwarte humor.

‘De vrome Helene’ (1872) is een van de bekendste stripverhalen van Wilhelm Busch. In het verhaal wordt de schijnheiligheid van de katholieke kerk op de korrel genomen. Helene groeit op bij haar oom en tante Nolte die haar opvoeden tot een godsvruchtig leven. In de vakantie komt de gymnasiast Franz logeren. Helene en Franz kunnen het goed met elkaar vinden en Franz is altijd in voor een goede grap. Hij heeft echter een speciale belangstelling voor keukenmeisjes. Als Helene haar pleegouders weer eens een poets bakt, is de maat vol en wordt ze uit huis gegooid. Helene treedt in het huwelijk met ene George. Tijdens de huwelijksreis blijkt hij alcoholist te zijn.

Het huwelijk blijft aanvankelijk kinderloos, maar na enige tijd wordt er toch een tweeling geboren. Neef Franz, die inmiddels tot priester is gewijd, komt op kraamvisite en de oplettende lezer zal opmerken dat de kinderen enige gelijkenis met hem vertonen. Diezelfde dag verslikt George zich in een visgraat. Hoewel hij in doodsnood verkeert blijft de huisknecht Jean strak in de houding staan. Pas als George dood is grijpt Jean de wijnfles. De verdrietige Helene realiseert zich dat ze nu alleen Franz nog heeft. Als Franz naar huis wil gaan, ziet hij dat het keukenmeisje Kathi nog wakker is. Zij worden samen betrapt door Jean, die Franz de hersens inslaat. Helene besluit een leven van devotie te gaan leiden. Ze heeft ernstige zorgen en jenever. Ze drinkt te veel, stoot de lamp om, waarna het huis in brand vliegt en Helene omkomt. De duivel neemt de ziel van Helene mee naar de hel. Neef Franz blijkt daar al te zijn. Als dit alles oom Nolte ter ore komt, troost hij zich met de gedachte dat hij tenminste wél een vroom leven leidt.

In de meeste kinderstripverhalen van Wilhelm Busch wordt geslagen en mishandeld. Opvallend is de felle agressie tegen dieren, ze worden vaak getreiterd en verminkt. Gruwelijke gebeurtenissen zijn schering en inslag. In de tijd van Busch was men niet zo geschokt door de door hem beschreven voorvallen. Tegenwoordig buitelen pedagogen en psychologen over elkaar heen in hun pogingen de ware aard van de sadistische Busch te ontrafelen. Hij had een simpele verklaring voor de lugubere afloop van zijn strips: ‘Al het boze moet bestraft worden.’ Zijn werk mag dan beroemd zijn geworden, ik vraag me af of álle kinderen er zo blij mee zijn.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Stripverhalen • UNESCO • Vogels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 4,86 uit 5)

Laden...