Voor het Kind-briefkaarten eerst afgewezen

De Nederlandsche Bond tot Kinderbescherming (naderhand Stichting Nederlands Comité voor Kinderpostzegel) heeft PTT al eerder benaderd briefkaarten uit te geven met een voorbedrukte kinderzegel. Dit bleek onbespreekbaar te zijn voor het postbedrijf getuige de opmerking: “Vooropgesteld moet worden dat de uitgifte van briefkaarten met daarop een gedrukte kinderzegel afstuit op onoverkomelijke bezwaren van de zijde der Posterijen.”

De speld in de hooiberg!

Dat korte berichten op briefkaarten inhoudsvol kunnen zijn, blijkt uit het tekstgedeelte, dat ik op deze op 28 december 1926 gedateerde geïllustreerde Voor het Kind-briefkaart onder ogen kreeg. Met enkele woorden wordt de ‘geboorte’ van een nieuw type briefkaart, namelijk de geïllustreerde briefkaart van Voor het Kind, door een briefkaartschrijfster uit Haren uit de doeken gedaan:

“Deze kaart is uitgegeven voor de Arbeid ten Behoeve van het Kind. Juffrouw Werkman heeft het ontwerp gemaakt; ik vind de Haagsche wat de opzet betreft geslaagder; ofschoon het ontwerp wel aardig is; zij heeft er echter ook héél weinig tijd voor gehad.”
De Groningse briefkaart met eenkleurige illustratie van een hulpverlenende verpleegster, die zich over twee hulpbehoevende kinderen ontfermt, bezit de infotekst ‘Voor het Kind Kerstmis 1926’.

De briefkaartschrijfster met haar oordeel “Ik vind de Haagsche wat de opzet betreft geslaagder” is behoorlijk op de hoogte met de ins en outs van de ontwerpen van de Haagse en Groningse briefkaartvarianten van ontwerpster Sophia (Fie) Gerharda Werkman (1915 – 2002), jongste dochter van de bekende Groningse Ploeg-drukker/kunstenaar H.N. Werkman [nvph 1631]. Ze heeft beide briefkaartillustraties onder ogen gehad.

Op initiatief van het Plaatselijke Comité van Groningen is deze eenkleurige geïllustreerde briefkaart uitgegeven. Een gesluierde verpleegster biedt een kind eten aan met de wervende tekst ‘Koopt liefdadigheidszegels Voor het Kind’.

Deze bijzonder welkome en onverwachte informatie op een briefkaart heb ik jaren geleden op een beurs kunnen kopen. Deze spectaculaire informatieve vondst komt voor mij overeen met het vinden van de speld in de hooiberg.

De briefkaartillustratie 1928 met twee tegen elkaar leunende hulpbehoevende kinderen, beiden met een sjaal om de hals, zitten op een stoep voor een deur. De wervende tekst ‘Helpt hen!’ ondersteunt de tweekleurige linosnede-illustratie van Jan Voerman jr. op informatieve wijze, waarvoor twee drukgangen noodzakelijk zijn.

Hoogstwaarschijnlijk zijn beide geïllustreerde briefkaarten 1929 door de Plaatselijke Comités van Groningen en Den Haag uitgegeven. De kaarten verschillen niet alleen in grootte, maar opvallend ook in tekening van het grote kind, dat een jonger kind met een deken in bescherming neemt. Het oudste meisje is gekleed of in een gestreepte, of in een geruite jurk. Het tweekleurige ontwerp is van E. van Hoogstraten.

Plaatselijke Comités plakken voor de aanvang van de kinderzegelverkoop een kinderzegel op de briefkaart. Na beëindiging van de verkoopperiode blijven er restanten over, die of ongebruikt (soms nog met een kinderzegel) bij verzamelaars van postwaardestukken terecht komen, of die in een van de daarop volgende jaarlijkse kinderzegelacties gebruikt worden. Aldus is de briefkaart uit 1926 van kinderpostzegels uit 1928 voorzien.

Vanaf 1930 regelt voortaan de Centrale Propaganda Commissie van de Nederlandsche Bond tot Kinderbescherming vanuit een centraal geleid coördinatie- en distributiepunt in Den Haag de uitgifte van deze briefkaarten. De leidinggevende persoon is mevrouw M. Alting von Geusau.
In 1930 wordt ook voor het eerst een blanco briefkaart van Voor het Kind uitgegeven zonder illustratie, alleen maar met een tekst. Een blanco briefkaart bezit twee voordelen:

• Voor de briefkaartuitgever is de druk van een eenkleurige briefkaart goedkoper als een meerkleurige.
• Voor de briefkaartschrijver bezit een briefkaart zonder illustratie meer schrijfruimte.

Tot slot: Voor het Kind-briefkaarten na 1930 en 1927 gezien?

Wie van de lezers heeft ooit de geïllustreerde Voor het Kind-briefkaart van 1927 onder ogen gekregen? Graag uw reactie. Naderhand zal ik aandacht schenken aan geïllustreerde en blanco Voor het Kind-briefkaarten na 1930.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...