Van ter zake deskundigen hoorde ik naderhand dat ik zelfs voor hen onbekende facetten van de Stijl-beweging middels info en afbeeldingen belichtte. Vandaar dat ik mijn voordracht ook de lezers van Postzegelblog voorleg (ook omdat het Stijl-postzegelvelletje een geïntegreerd onderdeel ervan was). Ongetwijfeld zijn er onder de bloglezers ook enkelen bij wie ik ‘Stijl-kennis-uitbreiding’ kan aanbrengen.

Op Koningsdag 2017 verscheen SKPB als voorbode op het Kunstweekend Beetsterzwaag al met de bekende stoel van de meubelmaker-architect Rietveld op straat tijdens de jaarlijkse koningsoptocht door het dorp.

Kunstweekend Beetsterzwaag

SKPB heeft enkele weken geleden de regio rondom Beetsterzwaag van flyers voorzien met daarop een ruimtelijke afbeelding van de Rietveld-stoel in volle kleurenpracht.

Beide hoofdzaken van de Stijl-kunst: lijn & kleur

Mevrouw Pol uit Harkema-Opeinde heeft de Rietveld-stoel op een originele wijze op doek geschilderd, namelijk in zij-aanzicht (en profil) en frontaal (en face).

1. Lijn

Het meest elementaire van de stoel is afgebeeld (geen van de hoofdzaak afleidende bijzaken zijn opgenomen). Op het zij-aanzicht is de kenmerkende lijnvoering van de Stijl overduidelijk aanwezig:

• De horizontaal als afgeleide van de liggende mens.
• De verticaal als afgeleide van de staande mens.
• De diagonaal als afgeleide van de gaande (lopende of dynamische) mens.

De frontale afbeelding toont een platte, tweedimensionale stoel, waarop de stoel als een geometrische vlakverdeling is afgebeeld in de voor de Stijl kenmerkende kleurstelling rood, geel en blauw. Dit zijn de drie primaire grondkleuren. Daarbij horen ook nog beide niet-kleuren zwart en wit.

2. Kleur

Als de drie grondkleuren rood, geel en blauw twee bij twee worden gemengd ontstaan de secundaire kleuren:

• Door menging van gelijke delen rood en geel ontstaat oranje.
• Door menging van gelijke delen geel en blauw ontstaat groen.
• Door menging van gelijke delen blauw en rood ontstaat paars.

Met behulp van beide niet-kleuren zwart en wit kunnen via een gedetailleerd mengproces alle kleuren gemaakt worden.

Alles draait bij het woord ‘essentie’ letterlijk om de punt van de ‘i’ als essentiële hoofdzaak. Bij de Stijl behoort de lijnvoering (van de horizontaal, de verticaal en de diagonaal) in combinatie met de drie primaire kleuren (rood, geel en blauw) tot de essentiële bouwstenen (aandachtspunten).

Het lezen van het woord ‘essentie’ in deze letteropstelling kost meer tijd dan bij een normale letterplaatsing. Met andere woorden het vinden van de essentiële hoofdzaak van bijvoorbeeld een onderwerp/voorwerp (hamer of oorlogschip) of begrip (armoede) kost ook de nodige tijd. Op een interactieve manier kom je bij het lezen letterlijk met het fenomeen ‘bedenktijd’ in aanraking.

De kern van het woord ‘essentie’ is de hoofdzaak, of . . . hoofdzaak.

Postzegelvel 100 jaar de Stijl

Gelijk de weergave van de Rietveld-stoel geeft dit postzegelvel met tien verschillende postzegels ook een platte afbeelding. Toch is in het velletje een gelaagdheid te bespeuren.

• 1e laag: sterk in het oog springen zijn de drie verschillend gekleurde geometrische vlakken.
• 2e laag: de zwarte lijnvoering in horizontale en verticale richting. De diagonaal ontbreekt echter, maar kan in de rode ruitvorm gevonden worden.
• 3e laag: de in grijze kleur uitgevoerde Stijl-reproducties en teksten. Deze grijze uitvoering is geheel in overeenstemming met de illustraties uit het maandblad ‘De Stijl’: kleurendruk bestond toen nog niet voor kranten en tijdschriften.

Het Stijl-postzegelvel kan in tegenstelling tot alle andere door PostNL uitgegeven velletjes van vier kanten bekeken worden. Met andere woorden onder kan ook boven zijn en de linkerkant kan evengoed ook de rechterkant zijn!

1. Wanorde: de postzegels zijn ongeordend op het postzegelvel geplaatst. Ze staan of rechtop, of op de kop, of op een zijkant. De tekst op de tabs staat ten opzichte van de postzegel goed, op de kop of er naast. De pijlen wijzen naar de bovenkant van iedere postzegel. De rood gekleurde pijlen wijzen naar die van de horizontale postzegels.
2. Reden wanorde? De Stijl heeft de kunst letterlijk en figuurlijk op z’n kop gezet!

Bij deze uit het vel gescheurde postzegels is orde en overzichtelijkheid ontstaan. Aan de basis van iedere postzegel staat ‘100 jaar DE STIJL, Nederland en de frankeerwaarde aanduiding ‘1’. De afbeeldingen corresponderen in de stand met deze tekst. Op de velranden staan maar drie teksten in de juiste stand, de resterende zeven staan of op de kop of in een verticaal-zijwaartse stand.

Deel twee: woensdag 12 juli

Aanstaande woensdag volgt deel twee van dit artikel over de essentie van de Stijlbeweging. Aan bod komen:

• Maandblad De Stijl
• Toepassing beide Stijl-principes in architectuur
• Stijl-glas-in-loodramen
• Mondriaan verbeeldt gevarieerd verschil tussen hoofd- en bijzaken
• De Stijl als huidige inspiratiebron

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 3,75 uit 5)

Laden...