De Abdij van Averbode - Postzegelblog

De Abdij van Averbode

5

Als verzamelaar van de postzegels met voorafstempelingen van België kwam ik in een Dienstorder (nummer 240 van 30 juni 1895) een zin tegen die me op het spoor zette van een abdij. De Abdij van Averbode. De zin luidde: ‘Deze zegels worden voorlopig slechts verkocht in de burelen van Brussel (Centraal), Antwerpen, Gent en Luik, alsook in de onderontvangerij van Sichem, alleen voor de verzendingen van de abdij van Averbode.’ Dat maakte mij nieuwsgierig!

belgie-55-averbode-1909
averbode-2-c

In mijn verzameling bevonden zich enkele postzegels met handrol voorafstempelingen van AVERBODE. Volgens de dienstorder van 1895 zouden dus vanaf dat jaar postzegels moeten bestaan met een voorafstempeling ten behoeve van de Abdij. Bovenstaand een voorbeeld uit 1909 en een uit 1913. Van de zegels die ik ken van 1 centiem en 2 centiemen wapenschild (uitgifte 1893 resp. 1894) en de zegels in dezelfde waarden cijfer en staande leeuw (uitgifte 1912) zijn meestal de strookjes ‘Niet bestellen op Zondag’ met een potlood doorgehaald.

abdij-averbode-prentkaart

Maar laten we eerst eens kijken naar de Abdij zelf. Deze werd gesticht in 1134 door Arnold II, Graaf van Loon en Rieneck, Heer van Bocholt. Deze graaf was omstreeks 1085 geboren en is in 1147 overleden. De abdij was oorspronkelijk een dubbelklooster, dus zowel voor mannen als voor vrouwen. Daaraan kwam echter een einde in het begin van de 13de eeuw. De zusters verhuisden naar Roermond. Het werd een abdij van de Premonstratenzers ofwel Norbertijnen, verwijzend naar de Orde van Prémontré. Vanwege hun witte habijt worden het ook wel Witheren genoemd.

belgie-135-averbode-a-1920
belgie-135-averbode-b-1920

De afdrukken van de voorafstempelingen op de postzegels werden volgens voorschrift in verticaal leesbare stand op de postzegels aangebracht. Leesbaar van beneden naar boven of van boven naar beneden.

belgie-136-averbode-c-1925
belgie-136-averbode-c-1926

Afdrukken die horizontaal voorkomen, zowel leesbaar als kopstaand, zijn meestal op verzoek van verzamelaars aangebracht.

belgie-191-averbode-b-1926
belgie-191-averbode-c-1926

 

belgie-192-averbode-a-1927
belgie-193-averbode-b-1926

Hadden de Norbertijnen zo veel post te verzenden? Het antwoord is eenvoudig terug te vinden. De abdij had vanaf 1881 een drukkerij en uitgeverij en dat was de reden. Voorwaarde voor het verkrijgen van voorafgestempelde postzegels was, dat men er minimaal 1.000 per keer afnam. In 1886 verscheen het eerste nummer van ‘De Bode der Aartsbroederschap van O- L- Vrouw van het Heilig Hart’ voor de toen al 250.000 leden (!) dat in de Abdij werd gedrukt en van daaruit verzonden. Daarnaast werden bidprentjes, almanakken en ander religieus drukwerk vervaardigd. Op 1 oktober 1895 waren in de drukkerij 18 mannen tewerkgesteld. In 1905 was dit aantal al gestegen tot 80 personen.

belgie-55-sichem-lez-diest-1897

Het postkantoor van Averbode werd pas op 8 maart 1909 opgericht. Daarom werden de vellen postzegels ingaande 1895 voorzien van een voorafstempeling op het postkantoor te Zichem, ten zuiden van Averbode. Daar gebruikte men de handrol voorafstempeling SICHEM LEZ-DIEST. Zoals bovenstaand voorbeeld uit 1897.

belgie-135-averbode-b-1921
belgie-136-averbode-a-1925

Vanaf 1920 werden o.a. de kindertijdschriften ‘Zonneland’ (Nonkel Fons) en ‘Petit Belges’ door de Abdij voorbereid, gedrukt en per post verspreid. Naast de gebruikelijke bladen en brochures met religieuze achtergronden. In 1996 werd de drukkerij verkocht aan een privéonderneming. De uitgeverij bestaat nog wel en is gespecialiseerd in jeugdtijdschriften en religieuze boeken.

belgie-2146

De ondernemersgeest van de Witheren kende geen grenzen en in navolging van andere abdijbieren, zoals de bekende trappistenbieren en de evenknie van de Norbertijnen, Leffe (genoemd naar de abdij van Leffe) en Berne Abdijbier, is in de abdijwinkel vanaf 2014 het ‘Nieuw Averbode Abdijbier’ (Brouwerij Huyghe) te proeven en te koop. In de abdijwinkel zijn naast boeken ook verkrijgbaar het ter plaatse gebakken brood, eigen gemaakte kaas en een speciale peperkoek. Ga zelf maar eens kijken in de Abdij van Averbode in het land van de Heren van Zichem. Vanuit Nederland te bereiken via Antwerpen of Turnhout. Waartoe voorafgestempelde postzegels kunnen leiden!

Gratis online postzegelcatalogus

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
Historisch België Religie



Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

Kijk dan bij Collect Club.

Beoordeel met 1 sterBeoordeel met 2 sterrenBeoordeel met 3 sterrenBeoordeel met 4 sterrenBeoordeel met 5 sterren (5 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
PrintSchrijf een reactie

Tags bij dit artikel

Reacties (5) Schrijf een reactie

  • Stampertje op 11 maart 2017 om 13:14

    Van postzegels naar abdijbier – een gouden route! :)

  • Cees op 11 maart 2017 om 15:08

    Ja, ik ben er recent geweest naar aanleiding van het samenstellen van dit artikeltje. Heerlijk abdijbier en een prachtige omgeving. Vooral de kerk is beslist de moeite waard.

  • Patrick Lava op 11 maart 2017 om 20:58

    Uit mijn kindertijd herinner ik mij de boekjes van Averbode: Doremi, Zonnekind, Zonnestraal, Zonneland, Top, de vakantieboeken en de Vlaamse Filmpjes. Daar keken we telkens naar uit, en in de Vlaamse Filmpjes was ook een postzegelruilrubriek opgenomen.
    Toen bestonden natuurlijk nog geen websites, maar nu wel en als kennismaking of voor wie er niet toe komt één en ander in loco te gaan genieten, is die van de abdij van Averbode bijzonder interessant https://sites.google.com/site/homepageabdij/

  • Stampertje op 11 maart 2017 om 22:17

    ^^ Mooie website. Als ik de kans krijg ga ik zeker eens langs.

    Tijdens mijn middelbare schooltijd heb ik eens een weekend in de Abdij van Berne (Heeswijk, NB) doorgebracht – ook Norbertijns. Heeft toen veel indruk op me gemaakt.

  • Giacomo op 11 april 2017 om 11:27

    Rikske en Fikske herinner ik me ook nog levendig.

Schrijf een reactie

(registratie is niet nodig)