Op 20 februari 2017 wordt het Europa-postzegelvel ‘Nederlandse kastelen’ (als gezamenlijk thema) met tien postzegels uitgegeven, waarop twee verschillende waterburchten staan van ontwerper Bart de Haas uit ‘s-Gravenhage met de waardeaanduiding ‘Internationaal 1’.
Europa-postzegels 2017 – Nederlandse kastelen
Op de Europa-postzegels 2017 zijn twee Nederlandse kastelen afgebeeld:
- Waterburcht Doornenburg gelegen bij de splitsing van de Rijn in het Pannerdensch Kanaal en de Waal (noordoostelijk van Nijmegen).
- Waterburcht Ammersoyen bij het dorp Ammerzoden, gelegen aan de Maas in de Bommelerwaard (ten noorden van ‘s-Hertogenbosch).
Europa-postzegels 2017 – uitgiftedatum 2 februari 2017
Op beide gelaagde postzegels met klassiek-laatmiddeleeuwse, hoge en robuuste kastelen met ronde torens op de hoekpunten en met een ophaalbrug over de slotgracht staan in overlappende deelafbeeldingen:
1) Actuele kleurenfoto’s van beide kastelen (links & rechts) in combinatie met
2) oude monochroom-blauwe prenten ervan (rechts & links).
- Ets ‘Het Kasteel te Doornenburg’ in de Opper-Betuwe (1732) is gemaakt door Hendrik Spilman (gravure) en Abraham de Haen (tekening), Universiteitsbibliotheek Leiden.
Tekening ‘Kasteel Ammersoyen vanuit het noordwesten’ (1734) is gemaakt door Abraham de Haen, Gemeentemuseum Arnhem. - De prenten staan ten opzichte van de kleurenfoto’s lager en bevinden zich daardoor als beelddoorloper gedeeltelijk op de er onderliggende postzegel. Beide kasteelafbeeldingen verbeelden door de reproductietechniek (foto – prent) de ouderdom van de burcht. Het (door sommigen verfoeide) beelddoorloper-effect verbeeldt de voortgang en opeenvolging van de burchtbewoners van het kasteel door de eeuwen heen.
3) Plattegrond contouren: vierkant bij Doornenburg, ronde torens bij Ammersoyen.
4) Drie transparante familiewapens bij Doornenburg van de vroegere bewoners:
- Van Doornick (1313 – 1385),
- Van Bylandt (1385 – 1481),
- Van Homet (1459 – 1474).
- Eén wapenschild bij Ammersoyen voor de familie Van Arkel-De la Kethullen, die in de periode 1496 t/m 1694 de burcht bewoonde.
Kasteel Doornenburg en Kasteel Ammersoyen
Gedachtegang tijdens ontwerpproces
De twee kastelen zijn tegenwoordig niet meer bewoond en hebben nu vooral een educatieve en recreatieve functie. “Die kant wil ik niet op”, zegt Bart de Haas.”Daarom ben ik gaan zoeken naar oude prenten, naar plattegronden en naar historische beeldelementen zoals de wapenschilden om die in combinatie met de foto’s te gebruiken. Op basis van die elementen heb ik schetsen gemaakt, met allerlei verschillende invalshoeken. Zo heb ik gekeken of ik iets kon doen met het schuine kleurenpatroon van kasteelluiken, met heraldische vormen, ronde vormen of combinaties daarvan. Ik heb veel plezier beleefd aan het herkennen van de vele mogelijkheden. De beste oplossing bleek te zijn om de kleurenfoto van het kasteel en de monochrome prent via de contouren van de plattegrond met elkaar te verbinden. Aan de zijkanten heb ik de wapenschilden als transparante vorm toegevoegd. Mooi, maar daardoor werd het wel vol. Om er meer lucht in te brengen, is aan de linker- en rechter zijde van de postzegel een witte strook uitgespaard. Die kon ik ook benutten voor de sorteerhaak. Een zelfde soort effect is bereikt met wat meer wit op de postzegel zelf om de typografie beter te laten uitkomen.”
Oog voor het midden
Het resultaat is een evenwichtige combinatie van foto’s en prenten van de kastelen met de grafisch interessante vormen van de plattegrond-contouren en de wapenschilden. “Het vel is min of meer gespiegeld ontworpen door de kastelen en de heraldiek aan de zijkanten te plaatsen”, aldus Bart de Haas. “Hierdoor wordt het oog naar het midden getrokken. Daaromheen en tussendoor heb ik de typografie gecomponeerd, terwijl de plattegrond-contouren over de perforatie van postzegels doorlopen.
Hoewel het ontwerp inhoudelijk naar het verleden kijkt, zijn er voldoende elementen toegevoegd om het een postzegelvel van nu te maken. Zoals de overlappende beelden, de gelaagde opbouw en het doorloopeffect. Het vergt wel iets van de kijker, maar dat mag ook wel.”
“Het vergt wel iets van de kijker”
De constatering van Bas de Haan: “Het vergt wel iets van de kijker” zal ongetwijfeld beaamd worden. Door nauwkeurig en speurend te werk te gaan bij het bekijken en analyseren van beide zegelafbeeldingen valt een (elkaar gedeeltelijk bedekkende) stapeling van afbeeldingen van de collage op:
1e plan: op de voorgrond familiewapens, een verwijzing naar de vroegere bewoners / geslachten.
2e plan: actuele weergave techniek van de kleurenfoto plaatst de burcht in het hier en nu
3e plan: een verbindend grondplan. Het fundament van het 13e eeuwse kasteel Doornenburg is gemakkelijker als dat van het 14e eeuwse kasteel
Ammersoyen als tussenlaag te ontdekken.
4e plan: op de achtergrond verwijst de historische reproductietechniek van de ets en prent naar het verleden.
Het ‘indringen van’ een weerbarstige burcht met gracht, ophaalbrug en weinig raamopening was in vroeger eeuwen een functionele eis van zo’n gebouw. Iets van deze moeilijke ‘indringbaarheid’ is in de uitstraling van beide postzegels nog aanwezig. Met andere woorden het onderwerp bepaalt de vormgeving van het ontwerp.
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland • Nederland • Burchten,Kastelen en Paleizen • Europa CEPT • Paleizen
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(6 stemmen, gemiddeld: 3,67 uit 5)
Laden...
Reacties (7) Schrijf een reactie
Waarom weer een vel. Is toch voor de verzamelaar vele malen leuker om als het toch 10 zegels moeten zijn een serie uit te geven van 10 losse zegels van 10 mooie kastelen in Nederland. Wat nu weer gebeurt is geld afhandig maken van de filatist.
@Peter, Met 10 losse zegels of in een velletje maak je de filatelist evenveel geld afhandig. Als het er 10 moeten zijn is het belangrijker dat het 10 verschillende zijn, leuk voor de thematische verzameling. Combinatie van nationaal en internationaal zou ook kunnen. Het aantal zou PostNL eigenlijk moeten afstemmen op het aantal kastelen dat een postzegel verdient en dit een onafhankelijk persoon of instituut laten bepalen. Indien meer dan tien kan de uitgave over meer jaren gespreid worden.
Uitgaven als deze zijn juist sterk te prefereren boven velletjes met 10 verschillende zegels.
Twee zegels voor in de verzameling in een uitgave is meer dan voldoende. De rest kan dan gebruikt worden of geruild.
Als je daar geen weg mee weet, neem je een nieuwtjesabonnement bij een postzegelhandel. Dat betaal je wel iets meer dan nominaal, maar krijg je ook gewoon maar twee zegels.
@Rob: of gewoon een abonnement bij de Collectclub. Dan betaal je gewoon de nominale prijs voor twee zegels.
@Willem,
Maar helaas bij de Collect Club scheuren ze niet altijd zo netjes. Elke keer als ik de jaarcollectie ontvang zitter er wel een stuk of 3 zegels bij die een tandje missen.
Zelden last van of anders terugsturen.
Beste, leuk dat er bericht wordt gemaakt van het verschijnen van deze postzegels en dat daarmee aandacht wordt besteed aan onze prachtige kastelen. Wij hebben destijds contact gehad met de ontwerper Bart de Haas om wat input voor het ontwerp te geven. Daarom heeft hij ook de verwijzing naar onze website erop gezet. Het is een mooi ontwerp geworden.
Nu zie ik echter wel dat jullie ons oude logo gebruiken. Ik zou het erg waarderen als jullie ons nieuwe logo zouden gebruiken. Als jullie een e-mailtje sturen naar info@kastelen.nl dan zenden wij het toe.
Hartelijk dank en vriendelijke groet,
Heidi van Limburg Stirum
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)