De spoorwegzegels van België worden relatief weinig verzameld. Bij een ‘voordrukalbum’ staan ze ofwel achterin, ofwel men dient een geheel apart album voor deze zegels aan te schaffen. Maar als bijzonder geïnteresseerde in alles wat met stoomlocomotieven te maken heeft gehad was ik toch benieuwd welke locomotieven afgebeeld waren op de serie uit 1949.
Gerelateerde artikelen
Als eerste een stoomlocomotief van 30 december 1835. Op de postzegel van ½F is ‘Le Belge’ afgebeeld. Helaas bestaat de locomotief niet meer, maar in Laforêt in de Ardennen is vanaf 1980 een replica te bewonderen geheel in hout vervaardigd. België kocht de eerste drie locomotieven van het type 2-2-2 (twee voorwielen, twee aandrijfwielen en twee achterwielen) in Engeland, in de werkplaats van Robert Stephenson te Newcastle. Ze kregen de namen ‘De Pijl’, ‘De Olifant’ en ‘Stephenson’. Zij deden dienst op het spoortraject Brussel via Vilvoorde naar Mechelen. Naar Brits voorbeeld werd in de Belgische locomotievenwerkplaats van Cockerill een vierde locomotief gebouwd ‘Le Belge’ met nummer 6.
Een locomotief van het type 2-4-0 is afgebeeld op de postzegel van 1F. In 1862 waren verschillende locomotiefwerkplaatsen in bedrijf, waaronder namen als Wilson, Cockerill en Saint-Léonard, de Fabrieken van Haine-Saint-Pierre, het Arsenaal van Mechelen en de Maatschappij van Couillet. Afgebeeld is een verbouwde ‘Wilson’ locomotief met vierkante vuurhaard van Belpaire. De locomotief werd aangeduid met type T.1. De verbouwde locomotief kreeg nog het subtype nummer 13.
Vanaf 1876 werden de locomotieven van de Staat en van particuliere maatschappijen gekochte locomotieven van een definitief type. De nummers 1 tot en met 19 waren bestemd voor exprestreinen en reizigerstreinen, de nummers 20 tot en met 39 voor goederentreinen en gemengd goederen- en reizigersvervoer, de nummers 40 tot en met 49 voor verschillende typen met losse tender en 50 tot en met 59 voor rangeerlocomotieven. Afgebeeld is een locomotief type 0-6-0 met losse tender.
Eveneens een type 0-6-0 met tender is afgebeeld op de postzegel van 3F. Deze locomotief werd zowel voor reizigersvervoer als goederenvervoer gebruikt. Dit type locomotief werd ook wel ‘Bourbonnais’ genoemd.
Een locomotief met een wat moderner uiterlijk is afgebeeld op de postzegel van 4F. Het is een locomotief van het type 4-4-0 met losse tender. In feite is een type T.18 bis afgebeeld. Van het type T.18 werden 134 locomotieven gebouwd en vooral gebruikt tussen Brussel en Antwerpen.
Eveneens uit 1902 een type 4-6-0 met losse tender en de aanduiding T.22. Deze locomotieven werden ‘Atlantic’ genoemd naar de groepering van de wielen: vier voorloopwielen en zes aandrijfwielen, ook wel ‘Ten Wheel’ genoemd.
Tussen 1904 en 1927 werden 437 locomotieven gebouwd van het type 0-6-0T waarbij een kleine kolenbunker aanwezig was en de watertanks langszij de ketel waren aangebracht. Van het type T.53 zijn verscheidene subtypen te onderkennen. De afbeelding toont een van de eerste exemplaren.
De vormgeving van de afgebeelde locomotief type 4-6-0 met tender werd ook wel de Franse stijl genoemd. Het type T.8 uit 1905 werd door de machinisten dan ook als ‘juffertje’ aangeduid. Ze werden vooral voor reizigersvervoer gebruikt.
De afgebeelde locomotief heeft een wielarrangement van 4-4-2T. Een kleine kolenbunker bevond zich aan de achterzijde en de twee watertanks waren naast de ketel aangebracht. Type T.16 werd vrijwel tegelijkertijd met type T.15 (met oververhitter) in gebruik genomen en bleef in dienst tot 1964. In deel 2 ga ik in op de overige acht afgebeelde stoomlocomotieven op de serie uit 1949.
Reacties (3) Schrijf een reactie
Beste Cees,
Wat heb ik genoten van deze prachtige bijdrage.
Je hebt niet alleen heel veel kennis in huis over postzegels en stempels, maar verbazend (en verrassend) veel over locomotieven.
Gelukkig noem je het deel 1; ik ben nu al benieuwd naar het vervolg.
Komen de Nederlandse ook voorbij rijden?
Met hartelijke groeten,
Frans Hemelop
Frans, stoomlocomotieven is een tweede hobby van me. Als ‘lid voor het leven’ ben ik verbonden aan de particuliere spoorlijn met drie stations in Derbyshire, waar de lijn langzaam wordt uitgebreid vanuit Matlock richting Buxton, een van de mooiste streken van Engeland. Kijk eens op de website http://www.peakrail.co.uk voor leuke informatie en links naar andere spoorlijnen.
Cees, ik weet dat je verkocht bent aan Zuid-Engeland en vooral aan Devon(shire).
We hadden het er wel eens over.
Ik heb de site bezocht en Mattlock gemarkeerd in Google Earth. Natuurlijk gaan we er – als we daar in de buurt zijn – ook eens rondkijken. En… meerijden.
Groeten en tot deel 2.
Frans
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)