Hier lag het grootste droogdok aan de Atlantische kust dat groot genoeg was om het Duitse slagschip Tirpitz op te nemen voor onderhoud of reparatie. Verder waren enorme betonnen bunkers opgetrokken ter bescherming van de Duitse duikboten.

Op de postzegel zijn de bunkers afgebeeld die nog steeds bestaan alsmede een monument ter herinnering aan de Britse commando’s die in maart 1942 omkwamen tijdens een aanval op het droogdok.

Het droogdok, ‘Forme Ecluse Louis Joubert’, werd zwaar beschadigd door een aanval met het Britse oorlogsschip HMS Campbeltown op 28 maart 1942 (Operatie Chariot) waarbij het schip het dok ramde en de tijdbommen in het schip enkele uren daarna tot ontploffing kwamen. Op een postzegel uitgegeven door de Marshall Eilanden, is de aanval afgebeeld. Het dok was daardoor tot na de oorlog buiten gebruik. De stad werd regelmatig door geallieerde bommenwerpers aangevallen en getroffen. Evenals andere kuststeden zoals Lorient met een onderzeeboothaven en Duinkerken.

Na de landingen op D-Day, op 6 juni 1944, hoopte de bevolking van Saint-Nazaire dat ze nog diezelfde zomer bevrijd zouden worden. Maar het liep anders. Op 25 augustus 1944 werd Parijs bevrijd maar het gebied rond Saint-Nazaire was nog stevig in handen van de Duitsers. Meer dan 30.000 soldaten hielden de stad in hun greep en profiteerden van de trage opmars van de geallieerde troepen. Omdat de Duitsers waren afgesneden van hun overige legers vormden zij tot 8 mei 1945 de ‘Zak van Saint-Nazaire’. Pas op 11 mei 1945 werd de capitulatie van de Duitse troepen in dit deel van Frankrijk van kracht.

Philip Levert heeft op 30 augustus 2008 beschreven waarom Saint-Nazaire niet door de geallieerde troepen werd bevrijd en toonde ook twee enveloppen met noodzegels. Het waarom van de noodzegels heeft hij niet beschreven en daarom een uitleg. Vanaf de zomer van 1944 was Saint-Nazaire compleet afgesneden van de Duitse troepen en werd de stad niet meer bevoorraad. Vanwege de bombardementen van de geallieerden waren vele gebouwen verwoest waaronder ook enkele postkantoren en de voorraad postzegels slonk snel. Men had alleen nog de beschikking over een aantal waarden uit de serie postzegels met afbeelding van Maarschalk Pétain die was benoemd tot staatshoofd gedurende het Vichy-bewind.

De zegel van o.a. 1 Fr 50 met afbeelding van Maarschalk Pétain was op 31 oktober 1944 ongeldig verklaard voor de frankering. Daarom besloot de directeur van het postkantoor La Baule-sur-Mer om deze postzegel en ook andere postzegels weer geldig te verklaren en in gebruik te nemen in Saint-Nazaire.

Ook andere postzegels die nog hier en daar in voorraad waren en zich ook nog bevonden bij particuliere verzenders, werden, nadat ze op de poststukken waren geplakt, voorzien van een afdruk van een stempel ‘TAXE PERÇUE’ om aan te geven dat het port was betaald. De stempels waren tot mei 1945 in gebruik.

De stempels TAXE PERÇUE waren in handen van de postmedewerkers van de kantoren te La Turballe (vanaf 19 februari 1945), Batz-sur-Mer (vanaf 28 februari 1945), Guérande (vanaf 19 maart 1945) en te Piriac-sur-Mer (vanaf 24 maart 1945).

Om het gebrek aan postzegels van 0.50 centimes en 4.50 franc te compenseren werden etiketten vervaardigd waarop het bedrag alsmede de tekst TAXE PERÇUE was vermeld. Deze etiketten waren eveneens vanaf februari en maart 1945 in gebruik op de hierboven vermelde postkantoren. Ook het bedrukken van enveloppen met de vorm van het vignet was toegestaan.

Op initiatief van de voorzitter van de Kamer van Koophandel te Saint-Nazaire, de heer Nassiet, liet de directeur van het postkantoor te La Baule-sur-Mer een oplage vervaardigen van 30.000 noodzegels van 50 centimes en 20.000 stuks van 2 franc. De onder-prefect van Saint-Nazaire, de heer Benedetti, liet de opdracht uitvoeren op 30 maart 1945 en de officiële datum dat ze in gebruik werden genomen was 9 april 1945.

De afbeelding op de vignetten was gerelateerd aan het stadsembleem in de vorm van een Vikingschip en een symbolische sleutel aangebracht op het zeil. De letters EG rechtsonder de afbeelding staan voor Emile Guillaume, de ontwerper van het vignet. De vignetten werden gedrukt bij La Mouette in de rue de Paris te La Baule-sur-Mer.

Bij de bevrijding van Saint-Nazaire, eigenlijk dus na de capitulatie van de Duitse troepen, werd een stempeltje gebruikt met de tekst: LIBERATION. Dit stempeltje werd alleen aan de loketten gebruikt bij aangeboden gefrankeerde poststukken. Te La Baule-sur-Mer en de andere vier kantoren was het stempeltje vanaf 9 mei 1945 in gebruik. De zak van Saint-Nazaire was daarmee het laatste bolwerk van de Duitse bezetters.

Er bestaan vele poststukken die gericht zijn aan ‘poste restante’ en ‘La centralisation du Livre’ (rayon philatélique) te La Baule-sur Mer. Deze zijn vrijwel allemaal vervaardigd door de heer Roger Blachère met het doel deze goed te kunnen verkopen aan verzamelaars. Daarom veel maakwerk en weinig echt gebruikt. Ook enveloppen van bedrijven gebruikte hij om deze als ‘origineel’ te laten uitzien. Dat deed hij al in de tweede helft van 1944 waarbij gewone Franse postzegels werden gebruikt. Had hij het aan voelen komen dat de bevrijding van Saint-Nazaire zo lang op zich zou laten wachten?

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Frankrijk • Landkaarten • Scheepvaart • Tweede wereldoorlog

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 4,60 uit 5)

Laden...