Alvorens ik over list en bedrog begin wil ik even terugkomen op de ‘postzegelpolka’ beschreven in deel 23. Helaas heb ik tot nu toe geen afbeelding kunnen vinden van dat stuk, maar van Jan Vellekoop ontving ik onderstaande afbeelding. Blijkbaar is er ook een polderversie van de postzegelpolka verschenen in 1864.

Dan nu over list en bedrog. Het is ook in deze reeks al eerder langsgekomen dat vervalsingen bijna net zo oud zijn als de postzegels zelf, in ieder geval duiken ze op vanaf 1862, het jaar waarin het postzegelverzamelen en de handel erin zo onstuimig groeide. Ook in 1863 wordt er in diverse publicaties veelvuldig gewaarschuwd voor vervalsingen, onder meer afkomstig uit Neurenberg (Georg Zechmeijer?).

Opvallend zijn ook de waarschuwingen over de Hamburger Botenzegels welke volgens de redacties speculatieve uitgaven zijn om verzamelaars geld uit de zak te kloppen. Nu ondenkbaar maar toen maakten landelijke postadministraties zich nog niet schuldig aan deze praktijken, of toch wel een beetje al?

In het laatste nummer van ‘Stamp collector’s magazine’ uit 1863 staat een artikel dat een goed beeld geeft van het toenmalig verzamelen. Vertaald luidt het alsvolgt:

De aanwas van de Timbromanie

Een van de belangrijkste voorwaarden bij de handel is die dat waar vraag is aanbod moet zijn. Dit is wel zeer juist bewezen in het geval van postzegels verzamelen. Twee jaar geleden was er voor de opkomende liefhebberij voor het verzamelen van deze kleine papiertjes nauwelijks een leverancier. Nu zijn er, niet alleen in Londen en de grote provinciesteden, maar ook in kleine steden zoals Hull, Dover, Ipswich etc., handelaren waarvan velen ongetwijfeld goede zaken doen. Maand na maand neemt het aantal adressen toe dat van hen wordt genoemd in The Stamp Collector’s Magazine.

Er is waarschijnlijk geen soort postzegel dat niet bij een of ander van deze ondernemende zaken is te verkrijgen. De toegenomen concurentie heeft natuurlijk een aanzienlijke prijsdumping veroorzaakt.

De paar zeldzame eenlingen die al vele jaren verzamelen en die nu door de algemene hausse worden ingehaald hebben zich nooit druk gemaakt over ongebruikte exemplaren maar waren tevreden met wat zij kregen. Het waren gebruikte postzegels die de eerste slachtoffers van onze hobby in hun verzamelingen kregen. Ook in de eerste handelaarsprijscouranten wordt niets anders aangeboden. Er waren weinig zegels en de prijs was hoog.

De tijd ging verder: vrienden, verzamelaars en postmeesters in de koloniën werden aangeschreven hetgeen een overvloedige toevoer van (ongebruikte, red.) zegels ten gevolge had. Hierdoor zijn de prijzen hier en daar al met 70 tot 80 percent gezakt. De mooie 1 cent Nova Scotia waarvoor men een jaar geleden nog 1 shilling moest betalen kan men nu ongebruikt krijgen voor 1 penny.*

Het postzegelverzamelen is niet aan het afnemen en er is geen reden om aan te nemen dat het niet zal blijven bestaan zoals andere hobby’s als het verzamelen van munten en boeken. Te meer daar het verzamelen van postzegels goedkoper is, de objecten veel kleiner en gemakkelijk te verkrijgen zijn.

Tot zover het artikel uit The Stamp collector’s magazine.

Wat we hier voor het beschreven zien is dat postadministraties als gevolg van de vraag van verzamelaars ongebruikte zegels leveren, die dus niet meer gebruikt werden waar ze oorspronkelijk voor bedoeld waren, namelijk als betaalmiddel voor postbezorging. Vanaf deze periode blijkt deze manier van handelen voor vele postadministraties lucratief en wordt het alleen maar lucratiever als er met regelmaat nieuwe zegels verschijnen. Vooral in periodes waarin verzamelen van postzegels populair was (dat is nogal met golfbewegingen gegaan de afgelopen 150 jaar) zie je dat er veel ongebruikte zegels aangeschaft werden. Als we bovenstaand artikel goed lezen kun je eigenlijk zeggen dat die trend toen al bij sommige landen werd ingezet. Zegels uit die periodes zijn nu meestal erg goedkoop en vaak ook gestempeld duurder of in ieder geval moeilijker te vinden. Dit in tegenstelling tot periodes met minder verzamelinteresse of economische voorspoed. Op dit moment zitten we in een periode met minder verzamelinteresse, maar omdat de meeste postadministraties nu echt commercieel werken en winstgroei als target hebben wordt de mindere interesse gecompenseerd met meer en duurdere uitgaven, waardoor dan helaas weer nog meer verzamelaars afhaken. Volgens mij heeft deze trend zich nog niet eerder zo duidelijk gemanifesteerd in de afgelopen honderdvijftig jaar. In het verleden leidde minder vraag meestal simpelweg tot minder uitgaven, waardoor het later vanzelf weer goed kwam.

*In de Michel catalogus staat de genoemde 1 cent Nova Scotia ongebruikt voor € 4.50 en gebruikt voor € 18.00 genoteerd. Overigens zijn van deze zegel ook nog eens vervalsingen in omloop.

Wordt vervolgd op 14 april.

Tot nu toe verschenen:

1. Inleiding en begin
2. De eerste verzamelaars
3. De eerste catalogus, Oscar Berger Levrault maakt als eerste een overzicht.
4. Alfred Potiquet, De eerste commercieel uitgegeven catalogus.
5. Booming 1862, Het meest turbulente jaar in de filatelistische geschiedenis.
6. Edard de Laplante, De eerste die uitsluitend van de postzegelhandel leefde.
7. Natalis Rondot, De eerste echte filatelistische literatuur verscheen in een familieblad.
8. Henri Justin Lallier, Uitgever van het eerste postzegelalbum.
9. Frederick W. Booty, De eerste catalogus in het Engels.
10. Mount Brown, Een succesvolle Engelse catalogus.
11. Dr John Edward Gray, Uitvinder van de postzegel, allereerste verzamelaar of alleen maar een goede catalogusuitgever?
12. Het eerste postzegeltijdschrift, Eerst een mislukte poging, maar dan toch een postzegelblad.
13. Edward Pemberton, Actief filatelist met nakomelingen in de filatelie.
14. Dr. C.W. Viner, Vader van de engelse filatelie.
15. Jean Baptiste Moens, De grootste handelaar aller tijden.
16. De uitgeverij van Moens, Van groot belang in begintijd filatelie.
17. Duitsland in 1862, De trage start van een belangrijk filatelistisch land.
18. Nederland in 1862, De eerste Nederlandse catalogus en album.
19. Nederland in 1864, P.H. Witkamp
20. Het ontstaan van Schaubek
21. De concurentie barst los, gratis postzegels bij tijdschriften.
22. Knutselen met postzegels.
23. De Postzegel Polka., postzegels als inspiratiebron voor muziek
24. Alexander Baillieu., postzegels als goudmijn?

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 4,75 uit 5)

Laden...