Een herdruk van de dienstzegel werd eveneens in 1965 uitgegeven in roze kleur.

De zegels werden gedrukt in de VEB Deutsche Wertpapier-Druckerei te Leipzig in vellen van 30 stuks. Deze drukkerij was in 1948 onteigend. De oprichters in 1852 waren Hermann Giesecke en Alphonse Devriendt. De drukkerij heeft enorme hoeveelheden postzegels voor de Deutsche Post (Sovjet Zone) en later voor de DDR gedrukt.

Als laatste werd de dienstzegel uitgegeven in vellen, vierzijdig getand. Dit was de dienstzegel die zich ook bevond op het poststuk uit 1967 zoals afgebeeld in deel 1. De zegel is ‘gestempeld’ met een afdruk van een frankeermachine waarin de tekst “Zentraler Kuriersdienst” is opgenomen en een frankeerwaarde van 30 Pfennig.

Ongetande exemplaren waarbij het getal ‘20’ met een zwart blokje is overdrukt met daaronder de afkorting ZKD 4a waren bestemd voor postzendingen die na controle opnieuw moesten worden verpakt en daarna doorgezonden naar de geadresseerde. De zegels komen ook ongetand voor. De zegels met aanduiding VD werden op 31 augustus 1969 buiten gebruik gesteld.

Daarna bleef een stempel met afdrukken in rood met de letters VD in gebruik.

Ten behoeve van postzendingen waarbij de geadresseerde moest tekenen voor ontvangst werd op 1 april 1965 een dienstzegel uitgegeven in de waarde van 65 Pfennig. ZU is de verkorting van het woord Zustellungsurkunde, wat bewijs van ontvangst betekent.

Ook deze dienstzegel werd later in het jaar uitgegeven vierzijdig getand.

Twee soorten papier werden gebruikt. Dik, geelachtig, ondoorzichtig papier en dun, doorzichtig papier.

De zegels komen voor met een over de waarde van 65 Pfennig gedrukt zwart blokje en daaronder de tekst ZKD 4b. De opdruk kan verschoven worden aangetroffen waardoor de waarde 65 gedeeltelijk of niet is afgedekt door het zwarte blokje.

En ook hiervan heb ik een mooi voorbeeld van een gebruikt exemplaar op een brief verzonden vanuit Berlijn, Köpenick, naar het ‘Präsidium der Volkspolizei’, eveneens te Berlijn. De brief werd verzonden op 23 september 1965 en was bestemd voor de toenmalige afdeling Luchtafweer (Abteilung Luftschutz). De geldigheid van de dienstpostzegels de aanduiding ZU eindigde op 31 augustus 1969.

Zoals het eerder bij de dienstzegels van de DDR vermeldde, dienden poststukken die via de ZKD verzonden moesten worden, aangeboden worden aan speciale loketten van de postkantoren. Daar werd aan de hand van een legitimatiebewijs en een machtiging van de aanbieder beoordeeld of de zending inderdaad via de ZKD mocht worden verstuurd. Ook werd gekeken naar de geadresseerde. Als bleek dat de zending niet met de ZKD verzonden mocht worden, werd een label op de zending geplakt met de aanduiding dat volledig port moest worden betaald en het poststuk via de normale postverzending moest geschieden. De labels waren in rood, grijs of okergrijs uitgevoerd. Als voorbeeld een brief verzonden op 7 mei 1968 te Rostock. In Tessin werd de brief als ZKD zending geweigerd en moest het normale brieftarief worden voldaan. Het gebruik van de ZKD stempels bleef mogelijk tot het einde van het bestaan van de Duitse Democratische Republiek bij het samengaan met de Duitse Bondsrepubliek op 3 oktober 1990.
Enkele poststukken in mijn verzameling zijn uit een zeer bewogen tijd. Een tijd die hopelijk nooit meer terugkomt maar wel blijft vastliggen als een stuk politieke en filatelistische historie.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • DDR • Duitsland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 4,75 uit 5)

Laden...