In de vorige aflevering van deze reeks hebben we de postzegelhandel van Jean Baptiste Moens besproken. Moens was echter vooral ook uitgever en boekhandelaar. Zoals we zagen investeerde Moens flink in postzegels in een tijd dat de handel daarin minder sterk was. Dat had hij nooit kunnen doen zonder zijn inkomsten uit de boekhandel en uitgeverij. Uiteraard behandelen we in dit kader vooral zijn filatelistische uitgaven, maar ik wil toch niet onvermeld laten dat hij daarnaast ook vele andere uitgaven op allerlei gebied het licht heeft doen zien.

De belangrijkste filatelistische uitgaven zijn:

In maart 1862 verscheen ‘le Manuel du collectionneur de timbres-poste ou Nomenclature générale de tous les timbres adoptés dans les divers pays de l’univers’.

Deze catalogus was na de uitgave van Potiquet de eerste franstalige postzegelcatalogus. Een succesvolle uitgave en een baanbrekend werk voor de filatelie. Klik hier om de 1e editie te bekijken.

Klik hier om de 2e editie te bekijken. Na de 2e editie kwam in januari 1863 een supplement uit dat samen met de tweede editie de derde editie vormde.

Eveneens in 1862 verscheen een uitgave over vervalsingen van postzegels. De la falsification des timbres-poste ou Nomenclature générale de toutes les imitations et falsifications ainsi que des divers timbres d’essais de tous pays  (pour alerter les « timbromanes » contre les faux timbres. Op zich kan het opmerkelijk genoemd worden dat zo kort na het verschijnen van de eerste catalogi en de eerste filatelistische publicaties Moens niet alleen een boekje open deed, maar zelfs uitgaf over vervalsingen. Het zegt waarschijnlijk veel over Moens zelf (en Hanciau) die in 1862 al geruime tijd in postzegels handelde en zich groen en geel ergerde aan wat er al aan vervalsingen op de markt was. Klik hier om deze uitgave te bekijken. Dit werk werd reeds enkele maanden later (nog steeds in 1862) door E. Doble in het engels vertaald (zie afbeelding hierboven).

In 1864 verscheen: les timbres-poste illustrés. Moens zag duidelijk het belang van afbeeldingen in zijn uitgaven. De afbeeldingen verzameld in dit werk werden dan ook verder gebruikt in zijn catalogi, tijdschrift (le Timbre-poste) en zijn albums. Klik hier om deze uitgave te bekijken.

Vanaf 1863 tot aan 1900 was Moens uitgever van het filatelistische maandblad le Timbre-poste. Hieronder de voorpagina van de eerste uitgave van februari 1863. Le Timbre-Poste is bijna veertig jaar lang een van de belangrijkste filatelistische bladen geweest, waarin vele nieuwe ontdekkingen en beschrijvingen voor het eerst genoemd werden. Regelmatig werd berichtgeving al dan niet met bronvermelding door andere uitgevers overgenomen. Zie ook een eerder verschenen artikel over Moresnet (klik hier).

Moens heeft diverse gespecialiseerde handboeken of catalogi uitgegeven over deelgebieden. Zoals ook in het vorige deel al genoemde ‘ l’ouvrage Les Timbres de Maurice’ in 1878 waarin hij o.a. de, ook bij niet-postzegelverzamelaars, zo beroemde blauwe Mauritius beschrijft. Maar ook van andere gebieden zijn werken verschenen o.a. ‘Timbres de l’office Tour et Taxis’,  ‘Les timbres de Russie’, ‘Les timbres de Prusse’, ‘Timbres des Etats de Toscane et Saint Marin’, ‘Timbres des Etats de l’Eglise’. Altijd met J.B. Moens als auteur. Alhoewel in de praktijk vooral Louis Hanciau een grote rol gespeeld heeft bij de totstandkoming van deze uitgaven. Voor historici niet altijd gemakkelijk te achterhalen omdat Hanciau zelf de door hem geschreven correspondentie ondertekende met J.B. Moens.

Behalve met de uitgave van catalogi, handboeken en het tijdschrift verschenen er ook postzegelalbums van Moens. Zelf bezit ik een exemplaar uit 1874 wat eigenlijk een album en geillusteerde catalogus in één is. Op de linkerpagina’s staan afbeeldingen en omschrijvingen en op de rechterpagina zijn vakjes getekend waarbinnen de postzegels vastgeplakt konden worden.

Tot zover de handel en uitgaven van Moens. Zoals al eerder aangegeven was zijn invloed in de begintijd van de filatelie zo groot dat we in latere afleveringen van deze serie Moens nog verschillende malen zullen tegenkomen.

Voor dit artikel dank ik Vincent Schouberechts voor zijn medewerking alsmede een aantal afbeeldingen.

Wordt vervolgd op 26 november.

Andere artikelen op postzegelblog waar Moens in genoemd wordt; klik hier.

Tot nu toe verschenen:

1. Inleiding en begin
2. De eerste verzamelaars
3. De eerste catalogus, Oscar Berger Levrault maakt als eerste een overzicht.
4. Alfred Potiquet, De eerste commercieel uitgegeven catalogus.
5. Booming 1862, Het meest turbulente jaar in de filatelistische geschiedenis.
6. Edard de Laplante, De eerste die uitsluitend van de postzegelhandel leefde.
7. Natalis Rondot, De eerste echte filatelistische literatuur verscheen in een familieblad.
8. Henri Justin Lallier, Uitgever van het eerste postzegelalbum.
9. Frederick W. Booty, De eerste catalogus in het Engels.
10. Mount Brown, Een succesvolle Engelse catalogus.
11. Dr John Edward Gray, Uitvinder van de postzegel, allereerste verzamelaar of alleen maar een goede catalogusuitgever?
12. Het eerste postzegeltijdschrift, Eerst een mislukte poging, maar dan toch een postzegelblad.
13. Edward Pemberton, Actief filatelist met nakomelingen in de filatelie.
14. Dr. C.W. Viner, Vader van de engelse filatelie.
15. Jean Baptiste Moens, De grootste handelaar aller tijden.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...