Carnaval in Keulen in 1939

03 november 2015, 6:00 uur - Cees Janssen

De dag van 21 februari 1939 zullen zich niet veel mensen meer herinneren. Het was een donkere, kille, bewolkte dag met een temperatuur tussen -1 en + 2 graden en een zwakke wind. De gevoelstemperatuur was – 2,5 graden. Het was de derde dinsdag van de maand, de dag van Karnaval. In de middaguren vond in Venlo de jaarlijkse ‘Boerenbroeloftstoet’ plaats die in een optocht optrok van de Veiling naar het Stadhuis. Een stoet met zo’n duizend personen in fraaie klederdracht.

Post Views: 2.552

Maar boven dit vrolijke vertier dreigden donkere oorlogswolken. Een week eerder was het slagschip de ‘Bismarck’ te water gelaten. De Duitse troepenmacht werd steeds groter en trok zich samen bij de oostgrens. Een half jaar later werd Polen binnengevallen. Ondanks de oorlogsdreiging werd in Duitsland toch karnaval gevierd. Het karnaval te Keulen was van oudsher de bakermat van dit feest. Men zegt dat de Romeinen het carnaval naar Keulen brachten. Bijna 200 jaar geleden werd het carnavalsfeest gevierd zoals we het nu nog kennen. Met ‘Wein, Weib und Gesang’ ter ere van de Griekse en Romeinse goden Dionysos en Saturnus.

Om het carnaval te ‘eren’ werd door de postdienst van het Deutsches Reich op 21 december 1938 een geïllustreerde briefkaart in omloop gebracht met een frankeerwaarde van 6 Pfennig in de kleur groen. De verkoopprijs was echter 15 Pfennig. De afbeelding was het stadswapen van Keulen met daarboven een zotskap. Op de beeldzijde van de kaart een carnavalsoptocht op de Wallraffplatz in Keulen. Op de achtergrond de beroemde Keulse Dom. Het waterverfschilderij van 74 cm bij 56 cm werd vervaardigd door Carl Michael Rüdell die leefde van 13 september 1855 (geboren te Trier) tot 26 met 1939 (overleden te Keulen), architect en aquarelschilder. Voor wie de extra 9 Pfennig bestemd was en waarom de kaart werd uitgegeven is mij niet duidelijk geworden. In de kas van de carnavalsvereniging?

Een herdruk van de kaart werd uitgebracht op 16 februari 1939, nu in de kleur bruin maar met dezelfde waarde en afbeelding. Ook deze kaart werd verkocht voor 15 Pfennig per stuk. In het bijzondere poststempel dat gebruikt werd op de dag van uitgifte en op 19, 20 en 21 februari, op het postkantoor te Keulen is een ‘ludieke’ tekst opgenomen: Singendes, klingendes, lachendes Köln’, het motto van Rosenmotagszug, de parade, in 1939. Een aardig filmfragment van de Keulse optocht van 1939 is te zien op YouTube van Karl Hoeffkes.

Ook in andere steden werd carnaval gevierd. Zoals in Münster in Westfalen waar op 11 februari 1939 Prins Kurt I was geïnstalleerd. Ook hier een bijzonder poststempel, nu met een afbeelding van Prins Carnaval. Het stempel werd gebruikt op 18, 19, 20 en 21 februari 1939.

Reclame machinestempels zijn bekend zoals van Saarbrücken. In Keulen werd ook een reclame machinestempel gebruikt. Verder is nog te melden dat op 21 februari 1985 de Elfstedentocht werd gewonnen door Evert van Benthem in een tijd van zes uur, 47 minuten en 44 seconden. Zou hij daarna ook nog carnaval hebben gevierd?

Post Views: 2.552