Op 5 juni 1937 werd de eerste lijnvlucht vanuit Nederland naar Nederlandsch Indië uitgevoerd met een DC-3. Dit gebeurde met het toestel PH-ALS met de naam ‘Specht’. Met deze eerste vlucht met dit type vliegtuig verviel tegelijkertijd het luchtrecht dat boven het gewone port van 6 cent voor een brief tot 5 gram moest worden betaald: 30 cent.

Hiervoor was in september 1931 zelfs een speciale postzegel uitgegeven van 36 cent, een combinatie van 6 cent port en 30 cent luchtrecht.

In oktober 1933 verscheen nog een driehoekige postzegel in de waarde van 30 cent voor voldoening van het luchtrecht, waarbij een tekst was toegevoegd: Luchtpostzegel voor bijzondere vluchten. Deze zegel was alleen geldig voor gebruik voor de recordvluchten van enkele vliegtuigen naar Nederlandsch Indië in december 1933 en werd toen ingetrokken. Vanaf maart 1937 werd de zegel opnieuw verkrijgbaar gesteld, niet als gewone frankeerzegel maar uitsluitend na aankondiging voor de frankering van poststukken met ‘bijzondere vluchten’.

Een afdruk van een reclamestempel gaf aan dat ingaande 5 juni 1937 een nieuw tarief gold voor verzending van poststukken naar Nederlandsch Indië (Insulinde) en dat het luchtrecht verviel. De tweede afbeelding van het stempel is iets duidelijker en afkomstig van een andere, gelijksoortige envelop.

Op de envelop die werd gebruikt om mee te gaan met de eerste vlucht van de DC-3 bleek echter nog het oude tarief en recht te zijn voldaan. Was dit omdat de postzegels werden gestempeld te Zaandam op 3 juni 1937, dus voor de datum van afschaffing? Of omdat deze vlucht als ‘bijzondere vlucht’ werd aangemerkt? Waarschijnlijk het laatste. Bij aankomst werd de envelop gestempeld met een gewoon dagtekeningstempel van het postkantoor te Bandoeng met de datum 10 juni 1937.

Voor de terugvlucht op 16 juni 1937 had de afzender twee postzegels opgeplakt van Nederlandsch Indië, de serie uitgegeven op 1 mei 1937 gewijd aan de Wereld Jamboree in Nederland. Het tarief voor de terugvlucht bedroeg 20 cent, dus dat klopte precies. Echter, in Zaandam werden de twee postzegels ten onrechte gestempeld met het stempel van het postkantoor Zaandam met de datum 3 juni 1937. Ze waren daarom ongeldig geworden voor de terugvlucht.

Om de afzender niet te duperen voor de fout die in Zaandam was gemaakt, werd ambtshalve in Bandoeng een gewone frankeerzegel van Nederlandsch Indië met de waarde van 20 cent op de achterzijde geplakt en gestempeld met het stempel van Bandoeng met de datum 16 juni 1937. Daarnaast werd een afdruk aangebracht van een bijzonder stempel ter herinnering aan de terugvlucht op diezelfde datum. Waarschijnlijk was de heer Eelman uit Zaandam, de afzender, best tevreden over de door de Indische PTT gevolgde procedure. Ik tenminste wel.

Vanuit Nederlandsch Indië was het ook mogelijk om met de vlucht van 16 juni 1937 post mee te geven Hiervoor werden speciale enveloppen beschikbaar gesteld. De twee enveloppen samen getuigen van een ontwikkeling op luchtvaartgebied en het vervoer van post per vliegtuig. Dat zelfs d het afgebeelde vliegtuig links onder de ‘Ibis’ was blijkt uit de registratieletters PH-ALI. Daarbij staat de laatste letter, de letter I, voor de eerste letter van de naam van het vliegtuig: Ibis. De ‘Specht’ had dus als registratie PH-ALS. Ook dat weten we nu weer!

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Nederland

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...