Om iets te verzamelen moet er enig assortiment zijn. Om verzamelen een rage te laten worden waarbij meer mensen hetzelfde verzamelen heb je ook een min of meer groot aantal dezelfde artikelen nodig, zodat een ruilmarkt ontstaat. Om het wijdverspreid te laten worden dien je de te verzamelen artikelen op verschillende geografische locaties aan te kunnen treffen.

Postzegels hadden dat alles in zich, kon je bovendien gemakkelijk meenemen en spraken tot de verbeelding omdat ze soms uit een ver land kwamen. Eigenlijk net als bij munten die al lang verzameld werden voordat de eerste postzegel verscheen.

De eerste, of eigenlijk eerste twee postzegels, verschenen dus in 1840. Binnen tien jaar volgden vele andere landen met postzegels waardoor in de vijftiger jaren van de negentiende eeuw een verzameling postzegels al uit tientallen verschillende kon bestaan en er doken telkens weer nieuwe, tot dan toe onbekende, zegels op wat het natuurlijk spannend maakte. Alhoewel er wel enkele verzamelaars voor 1850 geweest zullen zijn, kwam het verzamelen in de vijftiger jaren pas goed op gang. Aanvankelijk waren het vooral schooljongens, maar langzamerhand bleken ook meer volwassenen zich met het verzamelen van postzegels bezig te houden.

De allereerste beschreven verzamelaar vinden we  in de London Times. In 1841 heeft een vrouw daar een advertentie in geplaatst waarin ze postzegels vraagt om een wand in haar slaapkamer mee te kunnen behangen. Zelf heb ik de originele advertentie tot nu toe niet terug kunnen vinden.

Uitdagend was het zeker in het begin. Niemand wist welke zegels bestonden. De enige mogelijkheid om enigszins inzicht te krijgen was het vergelijken van verzamelingen. In 1860 wordt er in het blad ‘Notes and Queries’ door schoolmeester S.F. Creswell geschreven over een postzegelverzameling van een van zijn leerlingen. Hieronder afbeeldingen van dit blad waarbij het artikel helemaal onder aan blz. 482 begint en doorloopt op blz. 483.

uit collectie University of Toronto

Voor het eerst wordt hier duidelijk aangegeven dat er in ieder geval een verzameling bestaat met meer dan 300 zegels. Ik vind het fantastisch om te lezen dat de jongen in kwestie blijkbaar contact gehad heeft met niemand minder dan Sir Rowland Hill zelf, die hem aangaf dat hij in ieder geval nog even door kon met verzamelen. Uit de opmerking zou je kunnen opmaken dat Sir Rowland Hill zelf ook een verzamelaar was of in ieder geval op enig andere wijze inzicht had in het totaal aantal uitgegeven postzegels.

Verder geeft het ingezonden stuk aan dat er al behoorlijk wat liefhebbers zijn, verzamelen leerzaam is en een postzegelverzameling eigenlijk een draagbaar museum. Het artikel een roept bovendien op om een catalogus uit te geven, meer over postzegels te schrijven in media en vraagt om een winkel waar postzegels verkocht worden. Ik denk niet dat er een ander artikel is waarin de hele filatelistische wereld zo wordt samengevat, nog voor die bestond!

Zijn wensen zouden snel uitkomen. In 1857 bleek de Brusselse boekhandelaar J.B. Moens al druk bezig te zijn om postzegels in te kopen, en ook de eerste catalogus liet niet lang meer op zich wachten.

Jean-Baptiste Moens (1833 – 1908)

Daarover meer in de volgende aflevering op donderdag 14 mei.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(9 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...