Voor de Tweede Wereldoorlog was het gebruikelijk dat postmedewerkers die post op bestelloop moesten sorteren de op de aangekomen post ongestempeld gebleven postzegels, met de pen ongeldig voor gebruik moesten maken. Dat gebeurde vaak met wilde pennenstrepen waardoor de postzegels hun verzamelwaarde verloren. De toenmalige Nederlandsche Bond van Vereenigingen van Postzegelverzamelaars (de huidige KNBF) kreeg heel veel klachten van verzamelaars. Deze klachten werden voorgelegd aan de directie van het Staatsbedrijf der PTT en, ondanks de uitbraak van de Tweede Wereldoorlog, werd de strijd gewonnen en een verzamelwaardige oplossing gevonden.
Gerelateerde artikelen
Dienstorder No 303 van 3 juli 1940: Stempel “Posterijen” voor onbruikbaarmaking zegels.
1. Teneinde tegemoet te komen aan het bezwaar, dat bij opvolging van het voorschrift, vervat in art 301 der VP 1, de onbruikbaar gemaakte zegels hun philatelistische waarde verliezen, zullen aan de hoofd- en ongeclassificeerde hulpkantoren, alsmede aan de bijkantoren met zelfstandige dienstuitvoering metalen stempels met het inschrift “POSTERIJEN”, worden verstrekt.
2. De verstrekking zal, ambtshalve, gaandeweg aan alle bedoelde kantoren geschieden.
3. Zoodra de stempel ten kantore is ontvangen dient daarvan voor de onbruikbaarmaking van zegels op ontvangen stukken, welke niet of niet voldoende zijn gestempeld, gebruik te worden gemaakt. Eventueel meer benoodigde stempels kunnen naar behoefte worden aangevraagd.
4. Op kantoren, aan welke de stempel niet is verstrekt, dienen de zegels door twee schuine elkaar snijdende strepen in inkt te worden onbruikbaar gemaakt. Is geen inkt beschikbaar, dan kan ook inktpotlood worden gebezigd.
Vanaf medio 1940 werden vele stempels verstrekt. Dit ging zo tot jaren na de oorlog door.
Omdat de naam van het postbedrijf werd gewijzigd in PTT Post werd een nieuw stempel vervaardigd met alleen tweemaal het woord POST erin in hetzelfde lettertype en tweemaal het typische kruisje.
Nog later werd dit gewijzigd in ptt post, waarbij de gehele omtrek van het stempel werd gevuld. Deze stempels werden niet meer van metaal vervaardigd maar in kunststof.
Maar dat het stempel Posterijen nog lang in ere bleef kon men ook constateren.
En tegenwoordig? Naast de verschrikkelijke balpenstrepen die nog steeds voorkomen worden steeds meer ongestempeld gebleven postzegel ongemoeid gelaten en vallen brieven en kaarten zonder probleem in de bus. Waar zijn al die stempels gebleven?
Reacties (3) Schrijf een reactie
Ik kreeg laatst een ‘port betaald’ zegel met zo’n soort handstempel. Lijkt op de ‘PTT Post’-stempel op een van de afbeeldingen hierboven, maar dan met een aantal maal de naam ‘PostNL’.
De ptt-post stempels bestaan ook in metaal, tevens bestaan er ook tpg-post en tnt-post stempels. Altijd beter dan een pennestreep!
In de “35th Anniversary, 1969-2004” publikatie van de Netherlands Philatelists of California staat nog meer informatie over dit type afstempeling:
http://jdlkremer.angelfire.com/POSTERIJEN.pdf
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)