En nu, precies 50 jaar na de bouw van deze verschrikkelijke muur, word ik nog steeds stil bij de gedachte aan al het leed dat deze afscheiding tussen West- en Oost-Berlijn heeft veroorzaakt.

De Berlijnse Muur: totale afgrendeling

In het begin konden familie en vrienden nog over de muur heen naar elkaar zwaaien. Dat leverde hartverscheurende beelden op. De bewaking door de Oost-Duitse grenspolitie werd al snel steeds strenger. Er volgde een totale afgrendeling. De versperring werd breder en beter beveiligd, om vluchtpogingen tegen te gaan. Zo had de zone des doods naast de betonnen muren, onder andere, antivoertuiggreppels, wachttorens, signaalapparatuur en schijnwerpers. De grenswachten hadden zelfs opdracht om te schieten op mensen die probeerden de grens over te steken. Desondanks werden er in de loop der jaren vele pogingen ondernomen om uit de DDR te ontsnappen. Hierbij vielen naar schatting 200 doden.

Postzegels Berlijnse muur DDR

De communistische Duitse Democratische Republiek gaf ter gelegenheid van 10 jaar en 25 jaar Berlijnse Muur speciale postzegels uit.

Symbool van de Koude Oorlog

De Berlijnse Muur was het bekendste symbool van de Koude Oorlog en de deling van Duitsland. Na het einde van de Tweede Wereldoorlog werd Duitsland opgedeeld in vier bezettingszones. De Verenigde Staten, de Sovjet-Unie, het Verenigd Koninkrijk en Frankrijk kregen elk een deel van het land toegewezen. Hierbij werd ook Berlijn,  ondanks het feit dat de stad geheel in de Sovjet-zone viel, verdeeld in vier sectoren. De Berlijnse  sectoren van de andere drie geallieerde staten vormden dus eigenlijk een enclave in het door de Sovjet-Unie bezette gebied. In 1949 gingen de westelijke bezettingszones op in de Bondsrepubliek Duitsland (West-Duitsland) en werd op het grondgebied van de Sovjet-zone de DDR (Oost-Duitsland) gesticht. Berlijn bleef formeel onafhankelijk van de twee Duitse Staten. Maar de praktijk was anders. West-Berlijn functioneerde steeds meer als een deelstad van de Bondsrepubliek en Oost-Berlijn werd zelfs tot hoofdstad van de DDR uitgeroepen.

Cinderella-postzegels 50 jaar Berlijnse Muur

Op de eerste Cinderella-postzegel wordt verwezen naar zowel de bouw van de Berlijnse Muur als naar de val ervan. De linkerkant van de zegel toont de bouw. Over het gemetselde stuk muur heen staat de datum waarop 50 jaar geleden met de bouw begonnen werd. Aan de rechterkant van is duidelijk een gat in de Muur te zien. Het gat wordt omgeven door de nul van het getal 50 met daarin de datum van de val van de Muur, 9 november 1989.

De tweede-Cinderella postzegel toont de wapens van West-en Oost-Berlijn. Ze staan tegenover elkaar en worden gescheiden door prikkeldraad. Op de achtergrond de Duitse vlag. De beer in het wapen van West-Berlijn kijkt overigens de verkeerde kant op. Dat is ongetwijfeld een bewuste keuze, zo staan de 2 dieren duidelijk tegenover elkaar.

Waarom werd de Berlijnse Muur gebouwd?

Na de oorlog was er grote armoede. West-Berlijn ging de armoede, onder andere, te lijf met de Marshallhulp van de Verenigde-Staten. Oost-Berlijn mocht deze hulp van de Sovjet-regering niet accepteren. Bovendien roofden de Russen Oost-Duitsland leeg als wraak en vergoeding voor het in de oorlog geleden leed. Hierdoor ontstond een groot verschil in het welvaartsniveau tussen het communistische Oost-Berlijn en het kapitalistische West-Berlijn. Voor de Oost-Berlijners was het dus erg aantrekkelijk om naar West-Berlijn te vertrekken. Het gevolg was een enorme leegloop. Aangezien het voor een groot deel jonge hoogopgeleide mensen betrof die naar het westen vertrokken, vormde de uittocht een bedreiging voor de economie van de DDR en uiteindelijk misschien zelfs voor het voortbestaan van het land. In 1961 besloten Walter Ulbricht (voorzitter van de Staatsraad van de DDR) en Sovjetleider Nikita Chroesjtsjov daarom een einde te maken aan de leegloop. In de nacht van 12 op 13 augustus werd begonnen met de bouw van de Berlijnse Muur.

Val van de Muur

In de loop der jaren kwamen de mensen in de DDR steeds meer in opstand. Met als hoogtepunt de grote demonstratie op de Alexanderplatz in Oost-Berlijn. Op 9 november 1989 gaf een van de hoogste partijleiders in de DDR, Günter Schabowski, een bijzondere persconferentie waarin hij bekend maakte dat vanaf dat moment iedere DDR-burger voortaan zonder  beperking naar het Westen kon reizen. Het begin van het einde van de Muur. De precieze inhoud en bedoeling van deze mededeling was echter nogal onduidelijk en zaaide dan ook veel verwarring. Oost-Duitsers trokken massaal naar de Muur om te kijken of ze inderdaad naar West-Berlijn konden. Ook de grenswachten waren overdonderd, richtlijnen ontbraken. De bevelhebber van grensovergang Bornholmer Straße had net als vele collega’s drommen mensen voor zijn hekken staan. Om 23:52 nam hij het besluit: “Ze (zijn leidinggevenden) bekijken het maar…. Ik gooi de grens open….. De DDR-burgers zijn vrij.” Al snel werden meer grensovergangen opengesteld. Meer dan 70 duizend Oost-Berlijners staken die nacht de grens over. Aan de westelijke kant werden ze veelal met gejuich begroet. Er ontstond een waar volksfeest. Het was de nacht van de vrijheid. Een historische gebeurtenis.

Postzegels ter viering val Berlijnse Muur

De val van de Berlijnse Muur was vanzelfsprekend wereldnieuws. Bondsrepubliek Duitsland gaf in 1990 speciale postzegels uit om deze historische gebeurtenis te vieren.

Diverse landen herdachten 10 jaar later de val van de Muur.

België (2000) en Roemenië (2001)

Gruwelijke actie met lange nasleep

Nu, zo’n 22 jaar na de val van de Muur, zijn de verschillen tussen Oost- en West-Berlijn nog steeds te zien en te merken. De bouw van de Berlijnse Muur 50 jaar geleden: een gruwelijke actie met een lange nasleep.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • België • DDR • Duitsland • Frankrijk • Groot Brittannië • Roemenië • Sovjet Unie • Verenigde staten

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(3 stemmen, gemiddeld: 4,67 uit 5)

Laden...