Vlinders, ze zijn een lust voor het oog. Op postzegels of in de tuin, wie geniet er nu niet van. Een prachtige insectensoort waar we zuinig op moeten zijn. Heel zuinig, want de vlinders in ons land hebben het zwaar. Er zijn zelfs soorten die balanceren op de rand van uitsterven. De Vlinderstichting doet er dan ook alles aan om vlinders te beschermen. Zo houdt de stichting vandaag en morgen, op 31 juli en 1 augustus de tuinvlindertelling.
31 juli en 1 augustus, de tuinvlindertelling
Omdat dagvlinders snel reageren op milieufactoren en klimaatveranderingen zijn ze een goede graadmeter voor de kwaliteit van ons leefmilieu. Informatie over de soorten en hoeveelheden vlinders in Nederlandse tuinen is dus belangrijk. De Vlinderstichting roept daarom op om in het weekend van 31 juli en 1 augustus mee te doen aan de tuinvlindertelling. Door vlinders in je tuin te tellen ontdek je niet alleen meer over de rijkdom van je eigen tuin, je draagt dan ook bij aan meer kennis over de natuur en je helpt de Vlinderstichting. Over een aantal veel in Nederland hieronder meer.
Atalanta – admiraalvlinder (Vanessa atalanta)
De atalanta werd zowel in 2002 als in 2009 door Azerbeidzjan op een postzegel afgebeeld. Zoals goed op deze zegels te zien is, is de atalanta grotendeels zwart, met een brede roodoranje band op elke vleugel en witte vlekken op de toppen.
Je komt ze tussen april en november vrijwel overal in Nederland tegen. Op plaatsen met veel nectarrijke planten leven ze vaak in grote aantallen. Atalanta’s zijn trekvlinders. Ieder jaar vliegen grote aantallen van deze soort vanuit Zuid-Europa naar Nederland. De vlinders die hier geboren worden trekken in het najaar weer naar het zuiden. Vooral aan de kust worden vaak groepjes trekkenende atalanta’s waargenomen. In Zuid-Europa kan deze vlinder in alle stadia overwinteren. In Nederland sterven de meeste rupsen in de late herfst. Bij de tuinvlindertelling in 2009 eindigde de atalanta op de derde plaats.
Citroenvlinder (Gonepteryx rhamni)
De geel gekleurde citroenvlinders, hierboven afgebeeld op postzegels van Guernsey en Duitsland, vind je verspreid over heel Nederland. De mannetjes doen hun naam eer aan en zijn felgeel gekleurd. De vrouwtjes zijn wat bleker geel tot crèmekleurig. De onderkant van de vleugels is groenachtig van kleur. Citroenvlinders leven op zonnige plaatsen in open bos, langs bosranden en braakliggende percelen, maar ook in parken en tuinen. Ze zijn vooral te vinden op plaatsen waar veel nectarplanten groeien. In 2009 werd de citroenvlinder het meest in Drenthe, Overijssel en Friesland waargenomen.
Dagpauwoog (Inachis io)
Buzin bracht de dagpauwoog in 1993 op prachtige wijze in beeld. Ook op de postzegel van Oostenrijk uit 2005 is het mooie kleurenpalet van de dagpauwoog duidelijk te zien. Het is een onmiskenbare soort met een dieprode kleur en een grote blauwe oogvlek op elke vleugel. De onderkant van de vleugels is zwart. De vlinders voeden zich met nectar van verschillende soorten planten. Jonge rupsen leven in groepen in spinselnesten op de grote brandnetel (Urtica dioica). De volwassen rupsen leven solitair.
Ook deze vlinder komt verspreid over heel Nederland voor. Vooral in ruige graslanden, bloemrijke randen van bos- en heidegebieden, dijken, parken en tuinen. De dagpauwoog overwintert als vlinder op een vochtige plaats in een boom of gebouw en komt in het voorjaar als een van de eersten weer tevoorschijn. In 2009 werd deze vlinder na de distelvlinder het meeste geteld bij de tuinvlindertelling.
Gehakkelde aurelia (Polygonia c-album)
De gehakkelde aurelia werd tot de jaren tachtig van de vorige eeuw weinig waargenomen in het noorden en westen van Nederland. Nu komt de vlinder in heel Nederland voor, vooral in parken, tuinen en open plekken in het bos. De rupsen leven op de bovenkant van bladeren, waar ze niet opvallen omdat ze net een vogelpoepje lijken. De vlinders zelf zijn gemakkelijk te herkennen aan de ‘gehakkelde’ vleugels.
Op de zegel van Iran zit er meer kleurverschil in de vleugels van de vlinder dan in werkelijkheid het geval is. Equatoriaal-Guinea beeldde de gehakkelde aurelia perfect af op zijn postzegel. Overigens zit er aan de onderkant van de vleugel een kleine, opvallende witte C. De vlinder overwintert vlak bij de grond, bijvoorbeeld aan de onderkant van boomwortels, tussen takkenbossen of afgevallen bladeren en in holle bomen.
Op Nederlandse postzegels: overal waarneembaar, bedreigd, uitgestorven
In 1993 bracht Nederland drie postzegels uit met vlinders erop. Op een zegel is het koolwitje afgebeeld. Ik denk dat het hier gaat om het kleine koolwitje. De kleur op de zegel komt volgens mij niet helemaal overeen met de echte kleur. Het koolwitje kan een wat gelige gloed hebben, maar zo geel als op deze postzegel is hij niet. De postzegel vermeldt ‘overal waarneembaar’ en dat is hij nu nog steeds. De vlinder op de tweede zegel hierboven, is de grote vos. Bedreigd en kwetsbaar staat erbij. Helaas staat de grote vos op dit moment op de Rode Lijst en zal waarschijnlijk binnenkort als standvlinder uit Nederland verdwijnen
De vlinder die op de derde postzegel staat is de zilvervlek. Deze soort werd vooral gezien in het Maas- en IJsseldal, maar is sinds 1969 uit Nederland verdwenen. De Rode Lijst van Dagvlinders, waarop bedreigde en verdwenen vlindersoorten staan, groeit gestaag. Hopelijk kan het werk van de Vlinderstichting deze groei een halt toeroepen.
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • België • Duitsland • Equatoriaal Guinea • Nederland • Oostenrijk • Vlinders
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (4) Schrijf een reactie
Op een bijzonder inzichtelijke wijze heeft ontwerpster Irma Boom op de 70 cent postzegel het uitsterven van de zivervlek verbeeld, namelijk met een zwarte rouwrand rondom de afbeelding. De plaatsing daarin is ook bijzonder. De gedeeltelijk nog afgebeelde [met een speld vastgeprikte] vlinder ‘hangt’ als het ware aan het zwarte kader.
Het insect bevindt zich onder de streep, terwijl de andere vlinders zich of gehéél boven (groot koolwitje en icarusblauwtje), of gedééltelijk boven deze streep (grote vos) zijn geplaatst.
De bedreiging van de grote vos op de 80 cent postzegel wordt door de rode kleur verbeeld. Op de 90 cent postzegel staan een mannetje en een vrouwtje groot koolwitje. Zij tweeën symboliseren het voortbestaan.
In de overzichtstentoonstelling van ontwerpster Irma Boon in het Rijksmuseum (4 juni t/m 3 oktober) wordt in woord en beeld uitgebreid aandacht gegeven aan deze postzegelemissie!
Bovenstaande vlinders vandaag in mijn tuin gezien plus nog een prachtige koninginnepage.
@Bate, bedankt voor de aanvulling. Super!
@Albert, op vakantie in Oostenrijk en Frankrijk heb ik ook prachtige vlinders gezien. In Frankrijk veel dagpauwogen. Van alle vlinders vind ik dat de mooiste soort.
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)