Oorsprong van de verlichte pompoen

Over het ontstaan van de verlichte pompoen doen diverse verhalen de ronde. Zo zouden bijgelovigen er vroeger boze geesten mee hebben weggejaagd. Een uitgeholde pompoen of knolraap met een schrikwekkend gezicht en een flakkerende kaars erin, zou het beeld zijn van een dolende geest. Dit moest boze geesten schrik inboezemen.

Er zou ook een verband gelegd kunnen worden met de viering van Samhain. De druïden ontstaken vreugdevuren op de hoogste heuveltoppen om de zon te danken voor de oogst. Ze namen houtskool van deze vuren mee om hun huis te verwarmen. Om de gloeiende kolen te vervoeren gebruiken ze uitgeholde knolrapen.

Het bekendste verhaal over de verlichte pompoen is de legende over de Ierse Jack. De naam Jack-o’-lantern is afkomstig van deze legende.

De Jack-o’-lanterns op de postzegels van Oostenrijk (2005) en Frankrijk (2004) hebben een bijna vriendelijke uitstraling.  Echt afschrikwekkend vind ik ze in ieder geval niet.

Ierse legende – ‘Jack of the Lantern’

Jack was een sluwe en gierige dronkaard. Op een avond was hij vreselijk dronken en ontmoette de duivel die bezit wilde nemen van zijn ziel. Maar Jack was slim. Hij haalde de duivel over om nog één glaasje met hem te drinken. Om de drank te betalen nam de duivel de gedaante aan van een muntstuk. Jack greep het muntstuk en stopte het in een buidel met een kruisvormig slot. Hij wilde de duivel pas weer vrijlaten als hij Jack de belofte deed hem tien jaar met rust te laten. Zo geschiedde.

Tien jaar later kwam de duivel weer op zijn pad. Jack vroeg hem om één laatste gunst, een appel. Hij daagde de duivel uit om in de appelboom te klimmen. Toen de duivel in de boom zat kerfde Jack een kruis in de stam van de boom, zodat de duivel niet meer naar beneden kon komen. Uiteindelijk liet Jack hem vrij nadat de duivel hem beloofde nooit zijn ziel op te eisen.

Toen Jack stierf werd hij bij de hemelpoort weggestuurd. Hij had zondig geleefd en bovendien met de duivel geheuld. Maar ook in de hel was hij niet welkom, vanwege de belofte van de duivel. Jack kon nergens heen en was gedoemd eeuwig op aarde te blijven ronddolen. De duivel had hem nog wel een gloeiend kooltje achterna gegooid. Dit stopte Jack in een koolraap. Zo had hij een lantaarn waarmee hij zijn lange en donkere weg kon verlichten. Zijn bijnaam ‘Jack of the Lantern’ (Jack met de Lantaarn) werd later verbasterd tot Jack-o’-lantern.

Een spookachtig postzegelblok van Frankrijk uit 2001.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Frankrijk • Oostenrijk

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(Breng als eerste je stem uit.)

Laden...