Op 1 november 1942 werden de postzegelverzamelaars ‘verrast’ met een postzegeluitgifte die na de oorlog heel wat stof deed opwaaien. De serie postzegels werd aangekondigd: Postzegels ten bate van het Nederlandsche Legioen. Dit, zoals het werd genoemd, vrijwilligerslegioen was in juli 1941 op initiatief van Seyss-Inquart, de Rijkscommissaris voor bezet Nederland, gaf de 69-jarige H.A. Seyffardt, luitenant-generaal b.d. en oud-chef van de generale staf opdracht een gewapende eenheid in het leven te roepen. Vanuit Den Haag begon hij met de werving van het op te richten Nederlandse leger. Hij was er zich op dat moment niet van bewust, dat het later onderdeel zou gaan vormen van de Waffen-SS.
Seyffardt Mussert
Mussert probeerde zoveel mogelijk NSB-ers in het Legioen te krijgen, om zo invloed te kunnen uitoefenen. Ook was geld nodig voor ‘het aankleden’ van de leden van het Legioen. Een van de vormen was het uitgeven van de serie postzegels met bijslag.
Ontwerper W.J.H. Nijs kreeg opdracht om twee zegels te ontwerpen. Op de zegels moest een Nederlandse Legioensoldaat worden afgebeeld. Als kleuren werden gekozen: rood (wit) en blauw. Niet toevallig! Ook moest het woord LEGIOEN duidelijk op de postzegels naar voren komen.
De bijslag op een van de zegels was niet mis! De zegel van 7½ cent kende een bijslag van 2½ cent, wat ‘gebruikelijk’ was voor een zegel bestemd voor ‘goede doelen’, maar de zegel van 12½ cent was voorzien van een bijslag van maar liefst 87½ cent. Op de voorgrond dus de Legioensoldaat, met op de achtergrond van de ene zegel een stadsgezicht en op de andere een landelijk plaatje.
De zegels werden uitgegeven in vellen van 100 stuks. Maar daarnaast ook nog eens in blokken. Dit om de verkoop aan verzamelaars te stimuleren. De 7½ cent werd uitgegeven in een blok van 10 stuks (verkoopprijs één gulden) en de 12½ cent in een blok van 4 stuks (verkoopprijs vier gulden).
Wat heeft de uitgifte van de serie opgebracht? Van de zegel van 7½ cent uit vel van 100 stuks werden 1.088.134 exemplaren verkocht, een opbrengst van de bijslag van 27.203,35 gulden en van de 12½ cent uit vel van 100 stuks 527.532 exemplaren, dus een bijslag van 461.590,50 gulden. Van de blokken van 7½ cent 131.424 stuks, bijslag 32.856,- gulden en van 12½ cent 121.211, bijslag 424.238,50 gulden. Totaal: 945.888,35 gulden. Deze cijfers werden netjes bekendgemaakt in het Nederlandsch Maandblad voor Philatelie van september 1945, het eerste nummer dat na de oorlog is verschenen. Men vroeg zich wel af hoeveel hiervan werkelijk zou zijn gebruikt voor de frankering.
Een voorbeeld hiervan kan worden gegeven aan de hand van de tentoonstelling “Herlevend Nederland” in het Rijksmuseum te Amsterdam op 18, 19 en 20 December 1942. In het Rijksmuseum was een postinrichting gevestigd. Op deze postinrichting konden niet-aangetekende stukken worden ter post bezorgd -onder meer op de tentoonstelling verkrijgbare prentbriefkaarten met afbeelding van de Siegfried figuur naar het schilderij van den schilder Van de Velde- welke uitsluitend door middel van legioenzegels gefrankeerd moesten zijn. Deze stukken werden van een afdruk van een bijzonder stempel voorzien.
Het Rijksmuseum presenteerde op woensdag 30 mei 2007 een nieuwe aanwinst: ‘De Nieuwe Mensch‘. Het schilderij met een figuratieve voorstelling vol symboliek werd rond 1939 vervaardigd door Henri van de Velde (1896-1969) en speelde een belangrijke rol gedurende de Duitse bezetting van Nederland. Het doek verheerlijkt de ideologie van het nationaal-socialisme en werd vanaf 1942 ingezet voor de persoonsverheerlijking van NSB-leider Anton Mussert.
Het voornemen is om het 2,30 meter hoge en 1,75 meter brede schilderij een plek te geven in de vaste opstelling van de 20ste eeuw, na heropening van het Rijksmuseum in 2010.
Na de oorlog werden voor de Legioenzegels niet zulke vriendelijke termen gebruikt, zoals: “De Legioenzegels, uitgegeven op last van den vijand, ten bate van de verraders van volk en vaderland’. Sommige verzamelaars verbannen de zegels uit hun collectie Nederland. Sommigen zoeken juist naar deze zegels om maar zoveel mogelijk exemplaren te krijgen. Maar wat is het verschil tussen de zegels en het schilderij dat verworven is door het Rijksmuseum? Mijn menig is: beiden verdienen een plaats in de collectie mits geplaatst in het tijdsbeeld van toen. Het is een stuk historie waar niemand omheen kan. Wat is uw mening? Wilt u deze zegels in uw verzameling?
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Nederland
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(3 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (9) Schrijf een reactie
Deze 2 zegels zitten gewoon in mijn verzameling Nederland. In mijn verzameling Duitsland zitten ook gewoon zegels uit de jaren 33-45. Het zijn inderdaad ook stukjes historie.
Dat sommige verzamelaars deze zegels niet willen hebben daar heb ik alle begrip voor, al vind ik het wel een beetje overdreven om deze 2 zegeltjes te weren. Er gaat tenslotte toch geen toeslag meer die h*ft*rs van de NSB.
Ik ben het geheel met Stewie eens. Die zegels zijn onderdeel van een belangrijk stuk geschiedenis. Bij mij zitten ze ook in de verzameling. Ik heb ook redelijk wat zegels van het Deutsche Reich uit de oorlog. De drukkwaliteit van die Duitse zegels vind ik overigens super, duidelijk van de beste drukkerij uit die tijd.
Met het stadsgezicht (7 1/2 ct) met Amsterdamse grachtenhuizen (in verschillende stijlen én uit verschillende perioden) trachtten de NSB-ers de stedeling en met een landelijk landschap (12 1/2 ct) de plattelands bevolking voor het ‘goede doel’ (tijdgebonden) te paaien.
De heren Holstege en Vellekoop vermelden in hun boek ‘Achtergronden van de Nederlandse postzegelproductie tijdens de Duitse bezetting in de 2e Wereldoorlog’ o.a. : “Het blijkt wel zeer moeilijk om iemand te vinden, die bereid is speciale zegels voor het Legioen te ontwerpen.
– Hubert Levigne: “. . , omdat mijn tijd overbelast is.”
– Röling: : Ik heb geen tijd.”
– Van Gelder zei botweg: “Nee.”
– Kuno Brinks: “Ik heb het druk met de ontwerpen van de Zeeheldenserie.”
Ondanks dat deze zegels uitgegeven zijn door de bezetter van ons land behoren deze toch in mijn verzameling Nederland,zowel de losse alsmede de blokken, net zo als alle andere zegels van Nederland.
Omdat ik ook nog eens alles spaar wat met de 2e wereldoorlog heeft te maken zijn in deze verzameling ook zegels met de beeltenis van Hitler aanwezig. Gewoon omdat ik vind dat deze in de verzameling thuishoren.
Theo
@Cees
gelukkig wordt uit je verhaal duidelijk dat het gaat om echte blokken [verkocht “en bloc”] en niet om velletjes wat weleens gesuggeeerd wordt.
@Toon
“De drukkwaliteit van die Duitse zegels vind ik overigens super, duidelijk van de beste drukkerij uit die tijd.”
Welke zegels komen uit Berlijn [Reichsdruckerei] en welke uit Wenen [Staatsdruckerei]???
Apropos, misschien een wat late reaktie.
Opvallend is dat in diverse edities van de Spec. NVPH catalogi 07/08/09 maar ook in de laatste, velletje 403B omschreven wordt met een bijslagwaarde van 75 en een halve cent.
Gewoon een langdurig en/of hardnekkig foutje.
Petdeb.
Zijn we onderhand gewend!!!!
De twee mooiste NL postzegels naar mijn mening. Ik heb helaas niet de blokken alleen de losse zegels die zijn al prachtig en ik kijk er vaak naar.
Wij verzamelen al jaren postzegels. Hebben ook deze blokken. Ongestempeld gestempeld en ook nog 1 rood en 1 blauw blok gestempeld met het stempel van Adolf Hitler compleet met adelaar enz. Deze hebben wij nog nooit gezien. Lijkt ons heel bijzonder. Weet iemand hier iets over ?
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)