Bij het doorbladeren van mijn verzameling postzegels van Zuid-Afrika trof mij de serie die op 14 maart 1952 was uitgegeven door de Zuid-Afrikaanse PTT. Een serie van vijf postzegels gewijd aan de VOC. Dat deed me denken aan een van de vele uitspraken van onze minister president, enige tijd geleden. Een voorbeeld voor ‘ons’!
De serie was uitgegeven omdat het toen 300 jaar geleden was, dat de eerste Nederlandse nederzetting op Kaap de Goede Hoop werd gevestigd. Dat werd gedaan door Jan Anthoniszoon van Riebeeck, geboren op 21 april 1619 in Culemborg.
Hij bekleedde vanaf 1639 een aantal posten in het buitenland, eerst in Batavia, het huidige Jakarta, later in Japan en Vietnam (Tonkin). Maar doordat hij zich schuldig had gemaakt aan privé handel, wat ten strengste door de VOC was verboden, werd hij teruggeroepen.
In 1651 kreeg hij opdracht om met drie schepen, de Reijger, de Drommedaris en de Goede Hoop, naar het zuidelijkste puntje van Afrika te reizen om aldaar ten behoeve van de passerende VOC schepen een verversingsstation in te richten. Hij verkende de kust en besloot in de Tafelbaai voor anker te gaan en hier de post te vestigen. Naast Nederland, die een serie postzegels uitgaf met het portret van Jan van Riebeeck, gaf de Zuid-Afrikaanse PTT ook een zegel uit met een portret van zijn eerste echtgenote, Marie de la Quellerie, de op 28 oktober 1629 geboren dochter van een Rotterdamse predikant. Zij trouwde op 28 maart 1649 met de toen 10 jaar oudere Jan van Riebeeck. Zij was een van de eerste Hugenoten die zich op Kaap de Goede Hoop vestigde, met haar echtgenoot.
Namens de VOC plantte hij op 6 april 1652 de vlag van de Compagnie en stichtte Fort Duinhoop, de eerste Nederlandse kolonie aan de Kaap.
Daarmee was een belangrijk steunpunt gerealiseerd voor de vloot van de VOC op de handel tussen Azië en Europa.
De VOC bezat het monopolie op de handel met Azië en was zelfs machtiger dan de British East India Company die op 31 december 1600 was opgericht op last van Koningin Elisabeth I. De VOC was opgericht op 20 maart 1602 en er bestond dus veel wedijver. Dat was de reden van de oprichting van de VOC: bundeling van krachten in plaats van onderlinge concurrentie van de Hollandse steden. Het doel was om veel winst te maken op de handel met India, Ceylon, Oost-Indië, China, Korea en Japan. Een grote handelsvloot van meer dan 1.700 schepen werd opgebouwd met als belangrijkste scheepswerf Oostenburgh in Amsterdam. Op de Nederlandse postzegel uit 1990 is een detail afkomstig uit de prent te zien.
Voor Zuid-Afrika betekende de stichting van Fort Duinhoop de oprichting van de latere Republiek Zuid-Afrika. Niet alleen de serie uit 1952 besteedde daar aandacht aan. Twee zegels uit die serie werden overdrukt met een opdruk ter gelegenheid van een postzegeltentoonstelling in Kaapstad.
De opdrukken zijn SATISE en SADIPU, met de betekenis van South African Tercentenary International Exhibition en de Afrikaanstalige versie S.A. Internasionale Posseël-Uitstalling.
Wat is er geworden van de VOC? Op 17 maart 1798 werd de VOC ontbonden en op 31 december 1799 werd de doodsklok geluid. Waarom? Door algemeen verval, enorme gemakzucht van de machthebbers, corruptie, de groei van grote Europese mogendheden waardoor grotere concurrentie ontstond en het verlies van de winstgevende opiumhandel aan de Britse Oost-Indië Compagnie. De VOC gedachte? Hoe is dat te rijmen?
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(2 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)
Laden...
Reacties (12) Schrijf een reactie
De tijd herhaalt zich, steeds weer.
Wie het verleden niet kent zal het heden niet begrijpen, de hele wereld kent ons dankzij die kerels van stavast.Lieverdjes, gelukkig niet dat was geen werk voor mietjes, we mogen best wat meer respect opbrengen voor die zeelui van toen.Meer als voor die hedendaagse zakkenvullers toch!!!!
Toch wel heel herkenbaar die VOC – mentaliteit van onze Minister President wanneer ik de laatste alinea lees. Algemeen verval, enorme gemakzucht van de machthebbers, corruptie, en de groei van grote Europese mogendheden waardoor grotere concurrentie ontstond …..Het verlies van de KLM aan de Fransen, de verkoop van de ABN- Amro etc etc. De VOC gedachte leeft volop en de ontbinding van Nederland is in volle gang. De doodsklok luidt !
Wat schieten we toch heerlijk ‘kort door de bocht’ – Nederlandse en wereldgeschiedenis uitgelegd in DWDD.
Welke Europese grote mogendheden?
Engeland was nooit Europa, Frankrijk voerde oorlog met ons, en de verbinding met de Oost raakte verbroken. Daar hadden de Engelsen geen last van want die hadden een continue keten van posten tussen Istanbul en Singhapura.
Italië en Duitsland waren nog geen eenheidsstaten en Portugal en Spanje concentreerden zich op de West.
Heeft het postzegelverzamelen jullie niets van historische geografie bijgebracht??
Maar goed dat Neelie Smit er in de tijd van de VOC nog niet was, anders had ze toen al boetes uitgedeeld voor kartelvorming en had zij de VOC benoemd als Vereniging van Oneigenlijke Concurrentie
Ere wie ere toekomt, Cees heeft weer een leuk onderwerp ingebracht. En dit bewijst maar weer dat er eigenlijk geen onderwerp te bedenken is, of in de filatelie is er iets over te vinden en te vertellen. In mijn verzameling over Leiden ontbreekt de VOC ook niet. Leiden had op verschillende manieren en op verschillende niveaus met de VOC te meken:
– er was een formele band omdat Leiden een bewindvoerdersplaats in de VOC kamer van Amsterdam bezat;
– de vaart op Azie bood werk aan Leidenaars die anders wellicht tot verpaupering zouden vervallen;
– voor de Leidse textielfabrieken (Leiden = lakenstad), was de Compagnie in de 18e eeuw een afnemer van grote betekenis.
Tjonge sjonge, en dan zeggen ze nog dat postzegel mensen saai zijn, ik lig in een deuk met al die discussisies, prachtig ga zo door, komen we misschien als verzamelaars toch nog op de wereldkaart, en halen we CNN.Blijf reageren mensen.
Daar in Leiden maken ze zich druk om lakentjes… Hier in de Zuidelijke Nederlanden komen (en kwamen) de grootste schepen ter wereld voorbij dobberen. De voc leeft nog volop. Daar kunnen ze in de rampstad nog een puntje aan zuigen… die Zeeuwen zwerven over alle wereldzeeën. Als de vliegende “Hollander” (was een Zeeuw) voorbij komt gaat zelfs de grootste zeebonk bibberen… ;)
Ik moet toch ook wat schrijven hier?!?
‘Onze minister-president’ de huidige ben ik toch minder trots op , met de rest van deze post kan ik wel mee instemmen.
Ik kwam viavia op deze site terecht en mijn aandacht werd gewekt door de wat uitdagende opmerking over onze Minister-President en zijn standpunt over de VOC.
Veel te veel mensen kennen te weinig hun geschiedenis, en helemaal als het gaat om de grootste organisaties uit het verleden: De VOC.
Weet je wat nu zo jammer is? Dat alleen het negatieve over de VOC naar voren wordt gebracht. Je hoort geen hond over alle andere successen:
– Werkgelegenheid in de toen arme Nederlanden
– Economische voorspoed
– Cultuurkennis van de hele wereld
– Voorsprong in de kennis over kruiden en medicijnen
– Het leggen van een wereldwijd netwerk
– De rijkdom en welvaart van het huidige Nederland.
De VOC was voor de 17e eeuw van een uitzonderlijk hoog niveau als het gaat om organisatie, moed, wilskracht en landsbelang.
Veel zaken binnen de overzeese kolonies waren van een schofterige orde, maar dit doet NIKS AF aan het uitgangspunt waarom de VOC opgericht is: Het opbouwen van een handelsimperium in een onbekende, verre wereld in het kader van het landsbelang. En dat is wat onze Minister-President bedoeld. Dat gaat om wilskracht, doorzettingsvermogen en mentaliteit om samen een sterk Nederland te bouwen. En dat is helaas bij teveel Nederlanders ver te zoeken.
In minder woorden kon ik het helaas niet opschrijven…
@Corleen. mooie aanvulling. Geeft in elk geval ook de positieve zijde weer en daarmee weer wat nieuwe inzichten. Dank je wel!
Ik woon al sinds 50 jaar in verschillende buitenlanden.
Bij toeval vond ik dit blad. Geweldig zeg. Postzegels de beste leidraad tot onze geschiedenis. Ik begrijp nog steeds niet hoe ons kleine volk meer dan 350 jaar een wereldmacht was. Wat een stam, die daar op bomen de Rijn kwam afzakken!
Take care
Bernhard
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)