Tulpenmanie

11 april 2018, 10:38 uur - Randy Koo

Bloemen, hoogwaardige kunststoffen en aardgas zijn onze belangrijkste exportartikelen volgens het CBS. De tulp is met een aandeel van 33% al jaren de meest geëxporteerde bloembol. In 2017 werden er ruim twee miljard tulpen wereldwijd geëxporteerd. Maar waar komt de tulp vandaan en wat was de Tulpenmanie in de 17e eeuw?

Post Views: 1.538

Historie Tulp

Het woord ‘Tulp’ komt van het Latijnse woord ‘Tulipa ’ (= de bloem die lijkt op een tulband). Mannen droegen in Turkije een tulband. Tulpen werden gekweekt en verhandeld in Turkije. Onze tulpen stammen af van die uit Turkije.

Sultan Soeleiman I (1520-1566)

Rond 1550 leefde in Turkije de rijke sultan Soeleiman. Zijn paleistuinen stonden vol met tulpen. Deze tulpen stonden in hoog aanzien. De sultan gaf tulpen aan Ogier Gisleen van Busbeke (edelman en wetenschapper uit Vlaanderen). Van Busbeke sloot vriendschap met Carolus Clusius en deze laatste bracht de tulpen naar de Hortus Botanicus Leiden. Daarna volgde de windhandel in tulpenbollen.

Tulpomanie

Kort na 1600 stijgen de prijzen van tulpenbollen. Fransen betaalden honderden guldens voor een tulpenbloem. In 1623 kostte één enkele tulpenbol van een populaire soort 1000 gulden, terwijl het gemiddelde jaarinkomen op 150 gulden lag. Vanaf 1634 tot en met 1637 liepen de prijzen zo hoog op dat sommige mensen bereid waren evenveel te betalen voor een zak tulpenbollen als voor een rijtje Amsterdamse grachtenpanden. Een goede handelaar kon 6000 gulden per maand verdienen.
Na 1637 werd er ingegrepen en stortte de windhandel in.

Hendrik Gerritsz Pot – Flora’s mallewagen (ca 1637). Coll: Frans Hals Museum

Verklaring schilderij: https://www.franshalsmuseum.nl/nl/art/floras-wagon-of-fools/

Export

Nederland is bekend van de bollenvelden en van Vincent van Gogh. Wat een kleurrijke combi!

Bij alle export uitingen van Nederland in het buitenland zoals bij de Wereld Expo 1992 in Sevilla is gekozen voor de tulp en Mondriaan als ontwerp van de zegel. Saillant detail is dat er geen ‘groen’ is verwerkt in de zegel, omdat Mondriaan niet houdt van de kleur ‘groen’. Zie de Spaanse tekst op de zegel.

En exporteren doen we naar alle landen of worden er in deze landen ook tulpen gekweekt? Cuba, IJsland en Marshall Islands?

Tenslotte twee recente zegels van Nederland die niet iedereen in zijn verzameling heeft opgenomen:

Port Betaald zegels uit 2000

Automaatzegels uit 2017

Kortom we houden allemaal van bloemen en vooral van tulpen.

Filatelistisch maakwerk van zegel, munt en bijzondere afstempeling uit 1996 met als toelichting: De liefde tussen mens en bloem

Tulpen expo (zie links)

Tot en met 13 mei is veel te zien in Haarlem (oa Tulpomania). Ook in Lisse is in het museum De Zwarte Tulp de expo ‘Naar de bollen’ tot en met 29 april te zien. Voor de toeristen is er in Amsterdam ook een tulpenmuseum te vinden aan de Prinsengracht. En in Museum IJsselstein zijn de moderne kunstuitingen van de tulp te bezichtigen tot en met 3 juni.