Bekende voorbeelden zijn de plaatjes van Liebig, die vanaf 1872 werden uitgegeven. Vanaf 1879 kwamen daar de bekende ‘Stollwerck albums’ bij. De plaatjes waren ongeveer negen bij vijf centimeter groot. Omdat de albums van Stollwerck zo’n groot succes waren begonnen ook veel andere firma’s bij hun producten met het scheppen van deze bijzondere koopprikkels. Ze werden in steendruk geproduceerd wat nogal kostbaar was. Door het uitgebreide lithografische proces, de lichtdruk of de driekleurendruk werd de productie een stuk makkelijker en goedkoper. Tot het einde van de Eerste Wereldoorlog waren het voornamelijk de producenten van, cacao, koffie, chocolade of koffiesurrogaat. Daarna was het voornamelijk de, sigarettenindustrie die de invloed van ‘sigaretten plaatjesalbums’, gebruikte. Uiteraard veranderde dat toen het nationaalsocialisme opkwam. De focus van de afbeeldingen kwam toen te liggen bij de propaganda voor politiek en militair.

Vanaf de zeventiger jaren lag het zwaartepunt vooral bij de sport. De beroemde ‘Panini-albums’ waarvoor je de plaatjes in de winkel of speelgoedzaak kon kopen. In Nederland hadden we de ‘Verkadealbums’. En dan denkt iedereen natuurlijk meteen aan de albums van Thijsse (Natuur) en Portielje(Artis). Maar kunstkenners en liefhebbers van mooie boeken denken primair aan Willem Wenckebach, de graficus, tekenaar en schilder die in de eerste helft van de 20e eeuw een grote invloed heeft gehad op de boeksierkunst.

De rol van Wencke-bach in de totstandkoming van “het Verkade album” is sterk ondergewaardeerd. In 1903, 1904 en 1905 bracht de firma Verkade al drie insteekalbums voor, uit Duitsland geïmporteerde automatenplaatjes uit, simpel-weg getiteld “PlaatjesAlbum”. Deze zeer gewilde albums zijn geen voorlopers van het Verkadealbum. Het waren eigenlijk insteekboeken. Dergelijke albums, waarvan er tussen 1900 en 1910 nog tientallen verschenen zijn van diverse bedrijven, worden tegenwoordig chromoalbums genoemd, afgekort van chromolitho’s, kleurenlitho’s. De albums bevatten geen tekst en de plaatjes zijn ook niet bedoeld als illustratie bij een tekst.

In Duitsland was men al eerder op dat idee gekomen. Kasseler Hafer-Kakao bracht in 1896 een vogelalbum uit, met tien losse tekstboekjes erbij. Feigenkaffee Bruno Stäblein bracht in 1903 een geschiedenisalbum met tekst uit. Stollwerck chocolade gaf vanaf Sammel-Album Nr. 3 (1900) een blok tekst bij elk plaatje, aanvankelijk in de vorm van versjes, en bij Album 6: “Stollwerck’s Tierreich” (1903) ook nog een aanhangsel met tekst over huisdieren en hun verzorging. Maar buiten deze uitzonderingen bleven ook in Duitsland tot de twintiger jaren hoofdzakelijk Sammel-Albums zonder tekst ver-schijnen. In Duitsland waren een hele reeks van uitgeverijen die in de productie van dit soort plaatjes gespecialiseerd waren. Bijvoorbeeld de firma ‘Sigmund Kunstanstalt Dresden’. Veel van deze firma’s zijn verdwenen, ze waren immers meestal in handen van Joodse eigenaren. Je kunt ze uitgebreid terug vinden op de website van het Joodse Museum in Berlijn.

Die firma Sigmund Spear, produceerde plaatjes met postbodes er op uit verschillende landen. Elk plaatje was gelardeerd met vier postzegels uit het betreffende land. Zijnde Postzegelvereniging ’t Fakteurke heeft dat natuurlijk onze grootste belangstelling.
Overigens is het wiskundig natuurlijk interessant – bij de plaatjes die je moet kopen in de speelgoedwinkel, dus ongezien en willekeurig – hoeveel plaatjes je moet kopen om een verzameling compleet te krijgen. Dit is het zogenaamde ‘Coupon collectors problem’ (het verzamelplaatjes probleem). We gaan er van uit dat ‘n’ het aantal verschillende plaatjes is. We gaan er verder van uit dat de plaatjes willekeurig verschijnen en in hetzelfde aantal worden gedrukt en we gaan er van uit dat er geen ruil plaats vindt. Dan heb je n. (ln.n + 0,577) plaatjes nodig, om het ‘Panini ‘album ‘Euro 2016’ waarin 680 (= n) plaatjes zitten, te completeren, heb je dan 4828 plaatjes nodig en dat komt overeen met een winkelprijs van ongeveer 680 euro. Duur boekje!

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Duitsland • Eerste Wereldoorlog

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(7 stemmen, gemiddeld: 4,43 uit 5)

Laden...