Bij het uitroepen van de tekenwedstrijd dacht de minister (zonder vooroverleg) daarbij waarschijnlijk al meteen aan de kinderzegels, maar die konden pas in 1988 worden uitgegeven. Reden? De thema’s en de onderwerpen voor de kinderzegelemissies 1986 en 1987 waren al gekozen en vastgesteld.

DAM-stempel

Het Amsterdamse Comité voor Kinderpostzegels gaf jaren aaneen een speciale DAM-enveloppe uit en gefrankeerd met een nieuwe serie kinderzegels. Voor de afstempeling werd steeds een passend DAM-stempel gebruikt, zoals in 1988 met deze opgewekt, sierlijk draaiende vis.

Kinderzegels 1988

De aanleiding daartoe was de officiële inwerkingstelling van de stormvloedkering met Zeelandbrug in de Oosterschelde als onderdeel van het Deltaplan. Meer dan 25.000 inzendingen kwamen binnen.

Een kleine jury met vertegenwoordigers van het ministerie, de Dienst Esthetische Vormgeving (D.E.V.) en de Stichting Voor het Kind hebben uit de grote stroom tekeningen vier tekeningen geselecteerd. Drie voor de kinderzegels en eentje voor de FDC.
Het criterium ‘Kind en water’ diende een algemeen karakter uit te stralen. Heel veel tekeningen met afbeeldingen van de Oosterscheldedam vervielen, evenals die met oorlogsschepen, watergevechten en surfplanken. Bovendien moesten de tekeningen over wat grotere vormen en duidelijke kleuren beschikken, wilden de postzegelafbeeldingen herkenbaar blijven. Vooraf was ook al bepaald dat één onderwerp aan de orde moest komen, namelijk aandacht voor een zwemwedstrijd. Reden? De Koninklijke Nederlandse Zwembond vierde haar 100-jarige bestaan.
Na een aantal selectiefasen werden tenslotte drie tekeningen gekozen voor een postzegelafbeelding, die van vorm en inhoud verschillen.

Originele tekeningen voor kinderpostzegels

* 55 cent: ‘regen’ is getekend door de 11-jarige Johan Lots van de school ‘Horizon’ uit Zoetermeer.

Het spreekwoord ‘Na regen komt zonneschijn’ gaat voor de grappige 55 cent kinderzegel niet op in een horizontale postzegel-doorlopers-opstelling. Na de eerste bui komt er meteen een volgende. Echt een illustratie van het veelvuldig in ons land voorkomende weertype.

* 65 cent: ‘wedstrijdzwemmen’ is door een niet met naam bekend ‘genie’ getekend uit Breukelen van de school ‘De Regenboog’. De naam van de leerling op de achterkant van de tekening is weggevallen, terwijl de naam van de school en Breukelen nog wel leesbaar aanwezig waren.
Een deputatie van D.E.V. is naar de school in Breukelen gegaan. In de klas wist vreemd genoeg geen van de leerlingen wie de tekening had gemaakt. Eigenlijk iedereen zei: “Die heb ik gemaakt!” Deze uitspraak is niet bijzonder opmerkelijk als de erbij behorende info wordt aangehaald. De tekening is door een 7-jarige kind in november 1986 gemaakt, terwijl de klas pas in mei 1988 (dus 1½ jaar later) met de vraagstelling in aanraking kwam.
De tekening met zes kinderen op genummerde startblokken is een groepsontwerp. De eer is voor de gehele groep 3 van de school uit Breukelen bestemd.

* 75 cent: ‘zwemproef’ is getekend door de 10-jarige Dennis Jaket van de school ‘De Woud’ uit Grootebroek.
Is de zwemproef (oorspronkelijk onder en links van een zwarte contourlijn voorzien) wel een meesterwerk met deze onevenwichtig grote vlakverdeling? In een geweldig groot watervlak (met links een rode begrenzing) zwemt een minuscuul kleine en eenzame zwemmer.

Het ontwerperstrio Dennis Jaket, Johan Lots & Paul van Leeuwen neemt (met hun tekeningen) tijdens het drukproces van postzegelvelletjes een kijkje bij Drukkerij Joh. Enschedé in Haarlem. Op de voorgrond ligt een stapel grote postzegelvellen met daarop 18 postzegelvelletjes.

Met de tegengestelde en verhelderende visie op deze zwemmer geeft Paul Hefting, hoofd concernstaf Kunst & Vormgeving PTT (1981 – 1994), in een persoonlijk schrijven aan mij een overtuigende uiteenzetting (d.d. 13-12-1988): “Deze kinderzegel vind ik schitterend. Je zou kunnen zeggen het is een verbeelding van de eerste keer in het zwembad. Ik ken diezelfde ervaring nog. Je bent heel klein tegenover die gigantische watervlakte. Je wilt het liefst aan de kant blijven, waar het houvast is, maar je moet toch een keer het grote water over!”

Typografisch ontwerper Karel Martens heeft de kindertekeningen tot een samenhangende serie kinderpostzegels door een strakke belettering van waarde- en landaanduiding weten te verheffen. De frankeer- en bijslagwaarde zijn overigens wel bijzonder divers en tegengesteld op de postzegels geplaatst.

Tekeningen voor nevenfuncties van de kinderzegels

Voor een drietal nevenfuncties, die nauw met de uitgifte van kinderpostzegels zijn verbonden, zijn ook tekeningen geselecteerd.

De typografische tekst ‘kind en water’ boven de vijf kinderzegels van het postzegelvelletje is ontleend aan de tekening van de 13-jarige Paul van Leeuwen van de Rijks Scholengemeenschap uit Hellevoetsluis met daarop een dolfijn en een zwemmend kind in geel met zwarte strepen.

Een vignet-ontwerp voor de eerste dag envelop.
Een onbekende scholier en ook niet bekend met leeftijd, school en woonplaats heeft met kleurpotloden een kleurig beeld gegeven van een aantal hoge golven, waartussen een kind zwemt.

Een bedankkaart-ontwerp van het Ministerie Verkeer en Waterstaat. De tekening is door de 7-jarige Petra van der Laan van de Koningin Beatrix-school uit Ouddorp vervaardigd. Halverwege de uitslag ontvingen alle inzenders deze kaart voor hun tekening met daarop de 65 cent kinderpostzegel 1986 (stempelplaats & -datum ‘s-Gravenhage 25 juni 1987).

Na afloop van de kinderzegelactie 1988 kregen kinderen voor hun actieve deelname een stickervel (10 x 15 cm) van de Stichting Kinderpostzegels Nederland met twaalf stickertjes van Jan Jans (ontwerper Jan Kruis).

Om de aan de tekenwedstrijd-deelnemende-kinderen nog meer bij het onderwerp ‘Zeeland veilig’ te betrekken, ontvingen zij van minister Neelie Smit-Kroes van Verkeer en Waterstaat een gratis toegangsbewijs voor de Delta Expo in het Oosterschelde-gebied (voormalige werkeiland Neeltje Jans). Het rechter gedeelte van de kaart werd bij de kassa van Delta Expo afgescheurd.

100-jarig jubileum Zwembond

De Koninklijke Nederlandse Zwembond (KNZB) heeft ver voor de 100-jarige jubileumviering al meteen te kennen gegeven: “Wij van de KNZB willen niet een onderdeel zijn van een serie kinderzegels. Wij willen meer!” Overigens wilde de Stichting Kinderpostzegels Nederland ook geen onderdak verschaffen aan een particuliere instelling, namelijk aan de Zwembond. PTT toonde hiervoor begrip en ‘schonk’ de jubilerende Bond een speciale herdenkingsbriefkaart met een originele zwempostzegel. Datum van uitgifte 23 augustus 1988.
De Zwembond voert een eigen rood gekleurde afstempeling met illustratie en tekst ‘Zwemmen een EEUWIG feest’.

Ontwerper Arno Bauman maakte voor de briefkaart-postzegel een voorstelling via de collage-methode. In de overgang van twee rimpelige waterpartijen van het zwembad (het veilig groene water rondom begrensd o.a. door een gele kurkband tegenover het blauwe, open water) zwemt een persoon. De tekening daarvan is ontleend aan een zweminstructieboekje uit 1930. De bruin-sepiakleurige foto van de drie dames rechts behoren tot een Amsterdamse waterpoloploeg uit 1920.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Thematisch • Nederland • Nederland • Kinderpostzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(5 stemmen, gemiddeld: 4,20 uit 5)

Laden...