Het Atomium is een monument dat te vinden is in het Heizelpark in Brussel. De stalen constructie bestaat uit negen bollen met een diameter van 18 meter elk. Het monument werd ontworpen door ingenieur André Waterkeyn in het kader van de Wereldtentoonstelling in Brussel in 1958, de ‘Expo 58’. Het monument stelt een kristalstructuur voor van het scheikundige element ijzer. Maar dan wel 165 miljard maal vergroot! Op 17 april 1957 werden twee postzegels uitgegeven waarop het Atomium is afgebeeld. De schematische tekening werd gemaakt door Edouard Meert terwijl de gravure werd vervaardigd door Leon Janssens.

Opvallend is wel dat het 102 meter hoge Atomium niet is opgebouwd uit staal maar uit aluminium. Dat materiaal was sterk in opkomst is waarschijnlijk gebruikt omdat het veel beter bestand was tegen corrosie dan staal. Het was de bedoeling om het bouwwerk binnen zes maanden na de sluiting van de tentoonstelling af te breken. Maar omdat het inmiddels bijzonder populair was geworden en wereldwijd bekend besloot men het te laten staan.

Men kan met de lift naar de bovenste bol gaan waarin een restaurant is gevestigd. Hier heeft men een prachtig uitzicht over de stad. Andere bollen, behalve de drie buitenste, zijn bereikbaar via gewone trappen en roltrappen. De onderste bol is permanent ingericht als tentoonstellingsruimte waar een terugblik is te zien van de jaren ’50. Op 4 februari 1958 verschenen de twee postzegels opnieuw, maar met gewijzigde kleuren en frankeerwaarden. Op 15 april werd een serie van zes postzegel met toeslag uitgegeven. Een van de zegels had een getekende afbeelding van het Atomium. De wereldtentoonstelling Expo 58 werd op 17 april 1958 geopend door Koning Boudewijn. De tentoonstelling trok 42 miljoen bezoekers. Tussen 2004 en 2006 was het Atomium gesloten voor een enorme opknapbeurt en restauratiewerken. De aluminium bekleding werd plaat voor plaat verwijderd en vervangen door speciaal vervaardigde roestvrijstalen inoxplaten. Verder werd nieuwe verlichting aangebracht, waaronder 2970 ledlampjes, die vooral in de donkere uren een fantastisch bewegend schouwspel te zien geven. Op 14 februari 2006 werd het geheel gerenoveerde Atomium heropend door Prins Filip.

Het was heel lang verboden om foto’s van het Atomium te gebruiken voor commerciële doeleinden vanwege auteursrechten. Het afbeelden van het Atomium werd indertijd beschermd door zijn ontwerper, André Waterkeyn. Hij is overleden op 4 oktober 2005, toen de renovatie van het Atomium bijna gereed was. De vereniging zonder winstoogmerk (v.z.w.) Atomium ziet erop toe dat het ‘beeld’ niet wordt vervalst, vervormd of gebruikt in een negatieve context. André Waterkeyn overleed in 2005. Conform de wetgeving zou een auteursrechtelijke beschermingsduur gelden tot 70 jaar na de dood van de maker van het werk. Daardoor zou de afbeelding van het Atomium nog tot en met 2075 auteursrechtelijk beschermd zijn. Maar door een wetswijziging in 2016 is dit verbod opgeheven. Het Atomium heeft daarbij een grote rol gespeeld om ‘vrijheid van panorama’ te verkrijgen. Daardoor is het  toegestaan foto’s te gebruiken voor allerlei doeleinden mits de gefotografeerde werken permanent in het openbaar gebied in hun natuurlijke omgeving aanwezig zijn.

Vandaar dat vele prentkaarten en maximumkaarten bestaan waarop het Atomium is afgebeeld als tekening in zwart-wit of kleur en niet als foto. In de praktijk veranderde er eigenlijk niet zo veel. De nieuwe uitzondering regelde een situatie die niet duidelijk was, namelijk het nemen van foto’s van het Atomium door particulieren die deze foto’s op websites van particulieren, sociale netwerksites en blogs zonder winstoogmerk plaatsten. De letterlijke tekst van de wet op de panoramavrijheid in België die op 15 juli 2016 inging luidt: … de reproductie en de mededeling aan het publiek van werken van beeldende, grafische of bouwkundige kunst, die zijn gemaakt om permanent in openbare plaatsen te worden geplaatst, indien de reproductie of de mededeling gebeurt van het werk zoals het zich aldaar bevindt en wanneer die reproductie of mededeling geen afbreuk doet aan de normale exploitatie van het werk en geen onredelijke schade wordt berokkend aan de wettige belangen van de auteur. Begrijpt u het? Het Atomium in Brussel, in meer opzichten een merkwaardig bouwwerk.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • België • Frankrijk

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(4 stemmen, gemiddeld: 5,00 uit 5)

Laden...