Na de introductie van het logo met de letter B in ovaal van de Nationale Maatschappij der Belgische Spoorwegen, de N.M.B.S. in mei 1941 in de vorm van opdrukken in rood of zwart (zie deel 1), werd besloten om nieuwe frankeerzegels niet meer te voorzien van een opdruk, maar met het logo als deel van het ontwerp. De eerste postzegel die op die wijze werden uitgevoerd was de zegel van 10c. in het type ‘Klein Staatswapen’.
De postzegels van 10c., 20c. en 50c. waren uitgekomen op 5 februari 1935 terwijl de zegels met de letter B in ovaal waren verschenen in 1946. Vandaar het grote kleurverschil met de originele zegels. De letter B met ovaal zijn uitgespaard in het ontwerp.
De zegel van 65c. was op 28 mei 1946 aan de loketten verschenen terwijl de zegel met de letter B in ovaal uitkwam op 15 juni 1946. Hierbij is vrijwel geen kleurverschil te zien.
Ook de zegel van 75c. was op 28 mei 1946 uitgebracht en even later in datzelfde jaar de zegel met de letter B in ovaal. Van deze laatste zegel bestaat een variant in lichtroze in plaats van roze-paars.
De zegels van 90c. was op 28 mei 1946 verschenen terwijl de zegel met de letter B in ovaal later in hetzelfde jaar uitkwam. Bij de laatste zegel varieert de kleur van violet zoals afgebeeld tot donkerviolet, geproduceerd in 1949.
Een postzegel met het thema ‘kunstambachten’ werd uitgegeven op 2 februari 1948 met de waarde van 1,35Fr. Dezelfde postzegel met de letter B in ovaal verscheen op 15 juni 1948. De letter B en het ovaal zijn in het ontwerp van de postzegel verwerkt.
De postzegel van 3,15Fr. met het thema ‘textielnijverheid werd eveneens uitgegeven op 2 februari 1948 en dezelfde postzegel met de letter B in ovaal op 15 juni 1948.
In tegenstelling tot de vorige postzegel is hier de letter B in ovaal als opdruk aangebracht. Dus niet ‘ingewerkt’ zoals de catalogus aangeeft.
Een tweede postzegel met het thema ‘kunstambachten’ werden uitgegeven op 15 december 1948 met de waarde van 1,75 Fr. Hierbij is de letter B en het ovaal verwerkt in het ontwerp van de postzegel.
Ook bij de postzegels van 3Fr (verkeerscentrum) en 4Fr. is de letter B in ovaal opgedrukt en niet in het ontwerp van de postzegel verwerkt. Vooral de kleur van de inkt gebruikt voor de opgedrukte letter B in ovaal van de 3Fr. wijkt af van de roze-paarse kleur van de zegel zelf. Let u ook wel eens op dergelijke verschillen? Dat maakt naar mijn mening het verzamelen nog leuker! En de catalogus? Die zit er ook wel eens naast.
Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • België • Spoorwegen
Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?
Kijk dan bij Collect Club.
(6 stemmen, gemiddeld: 4,83 uit 5)
Laden...
Reacties (6) Schrijf een reactie
Opdruk of “ingewerkt” in de tekening?
Ik heb de exemplaren in mijn verzameling nog eens onder de loupe genomen, en ik neig er toe om het te houden bij “ingewerkt”. Daarvoor kan ik de volgende 3 argumenten aanbrengen.
1. De “opdrukken” staan bij alle zegels rigoureus op exact dezelfde plaats. Wie een aantal zegels naast mekaar legt, zou in het geval van een opdruk verwachten dat die opdruk niet steeds op precies dezelfde plaats staat. Er zouden verschillen zijn in de locatie van de opdruk, hoe miniem ook.
2. De letter B in een ovaal is m.i. duidelijk gegraveerd, net zoals de rest van de zegel. Dat duidt op inwerking in het zegelbeeld door hergravering, niet op een opdruk.
3. Het “kleurverschil” is volgens mij eerder een nuanceverschil, dat wordt veroorzaakt door de intensiteit van de lijnen van de B in ovaal. M.a.w. het is (uiteraard) dezelfde inkt als voor de rest van de zegel is gebruikt, alleen lijkt die wat donkerder.
Graag het advies van specialisten.
@Cees
Ik stel voor: als jouw “opdruk” het haalt, dan betaal ik jou een borrel – en het mag een stevige zijn (ik heb goeie, zij het enigszins vage herinneringen aan een Delfts avondje stappen met Berenburger). En als “ingewerkt in de gravure” het haalt, dan betaal jij mijn Belgische trappist. Een tripel van Orval, natuurlijk. ☺
@Patrick, het is inderdaad wachten op de specialist die het verlossende woord spreekt. Wel heb ik van een Belgische college gehoord dat het geen ‘opdruk’ is maar een tweede drukgang. Dus de originele postzegels maar tegelijkertijd met een andere drukplaat voorzien van de letter B in ovaal. Dan is de ‘opdruk’ wel vrijwel altijd te vinden op precies dezelfde plaats. Nu maar afwachten, want ik heb ook wel zin in een lekkere pint zoals enkele weken geleden gedronken in de Abdij van Averbode!
@Cees
Ondertussen heb ik zelf ook een specialist gecontacteerd. Omdat hij ooit zelf een drukkerij heeft gerund, komt Marcel Courtois uit Charleroi behalve als erudiet filatelist ook beslagen ten ijs inzake druktechnieken. Volgens hem gaat het beslist niet om een opdruk, en wellicht evenmin om een 2e drukgang, omdat er in dat geval veel duidelijker sporen te zien zouden zijn van de onderliggende oorspronkelijke tekening. Zijn conclusie (“et j’en suis sûr à 80%”) is dat er wellicht één zegelbeeld opnieuw is gegraveerd op de plaats van de letter B in ovaal, waarna vermenigvuldiging heeft plaatsgevonden naar het aantal dat nodig was om de vellen van 75 te drukken. Maar om hier absolute zekerheid over te krijgen zou hij naar eigen zeggen een stel volledige vellen, zowel van de “gewone” zegel als van de dienstzegel, naast mekaar moeten leggen en vergelijken.
De zaak is dus nog niet helemaal definitief beslist, en die andere belangrijke vraag, wie van ons de drankjes betaalt, moet dus ook nog even wachten op antwoord …
@Patrick, we wachten dus nog even af. Inmiddels heb ik al wat opzij gelegd voor het drankfestijn… voor de zekerheid….
@Cees
Het belooft zowel filatelistisch als weerkundig een mooie, warme (dorstige) zomer te worden, dus ik hoor het wel van je zodra je nog eens naar Gent afzakt … ☺
En toch blijf ik het vreemd vinden dat bij de andere postzegels de letter B echt is uitgespaard in het ontwerp en bij de beide andere niet. Het blijft dus nog even een raadsel… Wie lost het definitief op?
Schrijf een reactie
(registratie is niet nodig)