Samenwerking van NCK – CPNB

De start van de scholenactie viel samen met de aanvang van de kinderboekenweek 1980, waarmee het thema van de kinderzegels extra onderstreept werd, De uitgave van de kinderpostzegels werd in een samenwerkingsverband van het Nederlands Comité voor Kinderpostzegels (NCK) en Commissie voor de Collectieve Propaganda van het Nederlands Boek (CPNB) georganiseerd.

Kinderpostzegels 1980: kind en boek

i

tIjdens het kinderzegel-ontwerpparcours hebben de vier ontwerpers Lydia Postma, Annet Kossen, Peter Vos en Tom Eyzenbach onderling overleg moeten plegen om doublures te voorkomen.

• 45 cent: opengeslagen driedimensionaal panorama- of reliëf-prentenboek met opspringende figuren.
• 50 cent: een kind gaat volkomen op in de fantasiewereld van het boek. Het jongetje vliegt al lezend hoog in de lucht.
• 60 cent: bij het lezend kind in bed verschijnt de kikkerprins uit het boek (zittend op een knie), die met zijn lippen een zoen van het kind tracht te krijgen.
• 80 cent: geboeid door het verhaal gaat de jongen op in het boek. Tegelijkertijd aanschouwt hij zichzelf.

Bij de start van de Kinderboekenweek is ook de periodiek De Boekenmolen voor de jeugd uitgegeven met daarin een opsomming van een scala aan kinderboeken. Naar aanleiding van deze verkoopbrochure is in een klassengroepsgesprek op de basisschool ‘It Kampke’ in Terherne (Terhorne) gehouden, waarin meester Stedehouder de vraag stelde: “Welk boek vind jij het mooist en meest aansprekend?”

Prille start van het Kameleon-dorp Terherne

In de loop van het groepsgesprek bleek dat de scholieren zich niet konden voorstellen dat de schrijver Hotze de Roos van de Kameleon-boeken nog nooit een literatuurprijs had gewonnen. Zij waren immers allen gek op de verhalen uit zijn boeken. Volgens de leerlingen had hij best een prijs mogen verdienen. Daarom werd besloten de schrijver uit te nodigen en hem voor zijn prachtig geschreven boeken een prijs te geven.
Samen met Stedehouder, hoofd van de school, trok een aantal leerlingen met hem op een woensdagmiddag naar het naburige Joure en kochten daar bij de HEMA een mooie zilverkleurige pen voor f 4,95. Vervolgens ging de groep naar de in Terherne wonende juwelier & opticien Van Slooten, die de woorden ‘Sulveren Pinne’ (Zilveren Pen) er gratis in graveerde. De pen werd in een chique doos met blauw fluweel aan de binnenkant netjes verpakt.

Via Joure kwamen de heren Kluitman (uitgever) en De Roos (schrijver) met auto in de buurt van Terherne. Op de brug ten zuiden van Terherne bij de Hearesyl (Herenzijl) stond veldwachter Zwart. Hij vertelde hen dat de brug tijdelijk onbetrouwbaar was. Geen nood, alternatief vervoer was aanwezig. Onder de brug lag Gerben samen met de tweeling Sietse en Hielke Klinkhamer. Een praam met opdruk-boot (met kartonnen omhulsel de Kameleon voorstellend) bracht hen naar het dorp. Hier stonden de schoolkinderen (verkleed als Kameleonfiguren) met veel belangstellenden klaar om beide heren hartelijk welkom te heten.

Tijdens de bijeenkomst van de prijsuitreiking in Terherne vertelde het hoofd van de basisschool J. Stedehouder: “Er komen hier geregeld mensen vragen of dit soms het dorp van Sietse en Hielke Klinkhamer is, waar De Kameleon ligt.” Aansluitend daarop merkte schrijver De Roos op dat het dorp aan het Sneekermeer met omgeving hem ook sterk aan de gefingeerde plaats Lenten uit zijn boeken deed denken. Onder andere door deze uitspraak en naderhand het overlijden van De Roos in 1991 rijpte in het dorp het initiatief een vrijwilligersgroep Vrienden van de Kameleon op te richten.
Vanaf 1997 staat het dorp Terherne als attractiepark nationaal bekend als het Kameleondorp Terherne, waar de verhalen van Hotze de Roos echt tot leven komen.

*) Deze prijs blijkt de enige prijs te zijn geweest die de schrijver ooit heeft ontvangen! Hij heeft inmiddels (anno nu) 15 miljoen boeken verkocht! De Roos is populairder bij de jeugd dan schrijfster Annie M.G. Schmidt met tien miljoen jeugdboeken. Ze is publiekelijk bekender dan De Roos en heeft meerdere prijzen gewonnen. NRC Handelsblad-journalist Paul Steenhuis haalt de jeugdboekenschrijver Hotze de Roos met het boek Helden zonder zee pas in 1998 uit de anonimiteit.

Jeugdboekenschrijver Hotze de Roos

1. De boekenschrijver Hotze de Roos (1909 – 1991) is in het landelijke dorp Langsweagen (Langezwaag oostelijk van Heerenveen) geboren. In zijn jeugdjaren speelde hij met zijn broer (kattenkwaad uithalend in het dorp) in de natuur van de veen- en zandstreek de Wâlden (de Wouden met veel sloten, boomsingels en moerassige weilanden).
2. De werkloze jonge timmerman De Roos schreef (via een werkgelegenheidsproject van de bouw van de eerste volkshogeschool Allardsoog in Bakkeveen) in de crisisperiode korte stukjes in een voor en door werklozen gemaakte krant. Zijn schrijverstalent heeft hij van zijn moeder meegekregen.
3. Het talent schrijft in zijn vrije tijd in 1948 een jeugdboek De schippers van de Kameleon. Dit boek, het ‘oer-boek’, is de start geworden van de meest populaire jeugdboekenserie Kameleon van 60 stuks in ons land. De 12-jarige tweeling Sietse en Hielke Klinkhamer van de dorpssmid beleven met hun lompe boot-met-automotor De Kameleon (bont geschilderde boot, waarvan de kleuren op afstand blijken te wisselen) talrijke voor ieder herkenbare avonturen. De spanningsvolle belevenissen spreken ieder kind aan: de jonge lezers vereenzelvigen zich met de tweeling.

De Kameleon-postzegel is tegelijk een herdenkingspostzegel: 25 jaar geleden is Hotze de Roos in Krommenie overleden (zie postzegelblog-artikel 4 september 2016, deelhoofdstuk 6, De schippers van de Kameleon). De urn van Hotze de Roos bevindt zich in het Kameleondorp Terherne.

Kameleon-boeken zijn autobiografisch

1. De Roos heeft door de Crisis omstreeks 1935 zijn geliefde Fryslân noodgedwongen moeten verlaten: “Al woonde ik in Krommenie, in mijn hart ben en blijf ik een Fries.” Tot zijn pensionering was hij timmerman bij de technische dienst van een weverij in Krommenie. In zijn vrije tijd en weekenden (periode 1949 – 1991) schreef hij zijn boeken.
2. Drie thema’s bepalen de wereld van de Kameleon-boeken: belang van de humor in het leven, liefde voor het leven en de doem van de armoede. De schrijver groeide op in Zuid-Oost Friesland, dat toen tot de armste gebieden van ons land behoorde met werkeloosheid, armoede en ellende bij ongeschoolde veen- en landarbeiders.
3. De Roos beschrijft het paradijselijk leven op het platteland van Friesland. De sfeer van vrijheid, kameraadschap en geluk is er kenmerkend. Tijd heeft men er steeds. ’t Is altijd vakantie en de zon schijnt meestal.
4. Heldendaden van de tweeling zijn feitelijk projecties van welke hij zelf graag had willen uitvoeren.
5. De Roos gebruikte jeugdherinneringen uit Friesland (“mijn jeugdparadijs”) o.a. blijkens de vele Friese voor- en achternamen als Fokke, Japik, Tije, Hendrik, Jeltje, Jellema, Siegerdsma, Kingma.
6. Ook voorzieningen uit Langsweagen spelen een rol o.a. als de boterfabriek en de smederij van Houwman, welke voor die van Klinkhamer staat, een tweeling van familie Louwman is de inspiratiebron voor Hielke en Sytse, een opduwboot (opduwertje) heeft hij leren kennen in de feart (vaart) van Gorredijk, die turfschepen vooruit duwden. Ook indrukken uit Krommenie spelen een rol o.a. de namen van agent Zwart en beurtvaarder Klinkhamer. Ook de molen de Woudaap.

Kijk in onze catalogus voor meer postzegels
• Historisch • Thematisch • Nederland • Nederland • Boeken • Kinderpostzegels

Nieuwsgierig naar de nieuwste postzegel- en postzegelproducten?

(6 stemmen, gemiddeld: 3,50 uit 5)

Laden...